گام‌های بلند «دنیای‌فلز» برای صادرات
در سنه ۱۳۴۰شرکت کارخانجات دنیای فلز سهامی خاص در تهران به شماره ثبت ۷۷۸۹ و سرمایه اولیه ۱۰میلیون ریال در زمینی به مساحت ۶۵هزار مترمربع و زیربنایی به مساحت ۲۵هزار مترمربع واقع در کیلومتر ۱۹ جاده مخصوص کرج، تهران - کرج به وسیله تعدادی از صنعتگران ایران‌زمین تاسیس شد. دنیای فلز در حالی شروع به فعالیت کرد که تعداد کارخانه‌های مشابه در زمینه مصنوعات فلزی از تعداد انگشتان دست نیز تجاوز نمی‌کرد.
دنیای فلز در نوع خود، بستری برای توسعه صنعت‌های وابسته مصنوعات فلزی شده، چه اینکه از رهاورد تجربیات فنی، مدیریتی و اقتصادی دنیای فلز، شرکت‌هایی توسط سهامداران پا به عرصه تولید گذاشت که در حال حاضر هر یک نقش عمده‌ای در صنایع ایران اسلامی ایفا می‌کنند.
پروانه‌های بهره‌برداری
- مجوز اولیه شرکت فعالیت و تولید در عرصه مصنوعات فلزی همانند کابینت، کمد، فایل، میزتحریر و ... فلزی با رنگ کوره‌ای با ظرفیت ۲هزار تن در سال بوده است.
- در سال ۱۳۴۴ (۲۵/۷/۱۳۴۴) پروانه تاسیس کارخانه لوله صنعتی و پروفیل درزدار با ظرفیت اولیه ۱۰هزار تن در سال و تاسیسات فلزی از قبیل قفسه‌های مشبک فلزی با ظرفیت ۳هزار تن در سال به شماره ۳۰۱۱۸ اخذ شد.
- در سال ۱۳۷۶ (۲۰/۱۰/۱۳۷۶) پروانه بهره‌برداری انواع لوله، پروفیل و لوله آب به ظرفیت ۷۴هزار و ۹۳۹تن در سال به شماره ۵۲۳۵/۱۶/۲
اخذ شد.
- شرکت کارخانجات دنیای فلز با در اختیار داشتن پشتوانه علمی و فنی پرسنل وقت وتجربه عظیم سال‌ها تلاش در عرصه تولید، از سوی وزارت صنایع و معادن واجد شرایط لازم جهت تاسیس واحد تحقیق و توسعه تشخیص داده شد و در تاریخ ۸/۶/۱۳۷۸ پروانه تاسیس R&D به شماره ۸۱۱۴۸۴ به این واحد اعطا شد.
در سال ۱۳۸۰ (۹/۵/۱۳۸۰) مجوز تولید انواع پروفیل به ظرفیت ۹۰هزار تن در سال، انواع لوله آب و گاز به ظرفیت ۵۰هزار تن در سال و انواع پروفیل باز (ریلی، چهارچوبی و نبشی) به ظرفیت ۱۰هزار تن در سال و تحت شماره ۲۶۷۰۳/۰۱ دریافت شد.
- در همین سال (۱۳۸۰) به جهت دریافت مجوز تولید لوله‌های گاز کارخانه دنیای فلز نیز نسبت به خرید و راه‌اندازی تجهیزات آزمایش به شیوه EDDY CURRRENT اقدام کرد. این تجهیزات امکان آزمایش‌های لازم جهت ارائه لوله‌های درزجوش برای مصارف گازی را به وجود آورده و در واقع معیارهای استانداردهای جهانی مطرح در این زمینه و موسسه تحقیقات و استانداردهای صنعتی ایران را برای استفاده لوله‌های درزجوش برای مصارف شبکه‌های گازرسانی تامین می‌سازد.
مراحل توسعه
با عنایت به جدید‌الورود بودن تکنیک‌های ساخت لوله و سپس پروفیل به ایران و تعداد انگشت شمار فعالان این عرصه تبعا توسعه کارخانه با گام‌های آهسته صورت می‌پذیرفته که در ذیل به تعدادی از موارد اشاره می‌شود: در بدو تاسیس تا زمان بهره‌برداری که به سال ۱۳۴۴ هجری شمسی برمی‌گردد، کارخانه با یک خط برش و دو خط تولید لوله درزجوش با زیربنایی بالغ بر ۷۸۰۰مترمربع شروع به فعالیت نمود (خط لوله‌سازی ۱ و ۲).
- در سال ۱۳۴۶ اقدام به نصب و راه‌اندازی ۵خط پروفیل‌سازی OFF LINE و یک خط تولید پروفیل باز OFF LINE
(ریلی و ...) در زیربنایی بالغ بر ۴۵۰۰مترمربع شد.
- سال ۱۳۴۷ نیز مصادف با نصب و راه‌اندازی یک خط لوله تولید لوله جدید و با سرعت و تکنیک بهتر با زیربنایی حدود ۸۵۰مترمربع برای دنیای فلز بود. (خط لوله‌سازی ۳).
- در سال ۱۳۴۸ جهش عمده‌ای در دنیای فلز به وقوع پیوست و آن عبارت از نصب و راه‌اندازی یک خط تولید لوله با سرعت و تکنیک بسیار بالا، دو خط تست هیدرواستاتیک لوله، دو خط حدیده همزمان و نهایتا نصب تجهیزات خط گالوانیزاسیون به شیوه
HOT DEEP با زیربنایی حدود ۴۰۰۰مترمربع بود. (خط لوله‌سازی ۴ و گالوانیزه و...).
- در سال ۱۳۴۹ نیز صنایع وابسته به سیستم گالوانیزاسیون همانند خط تولید درپوش و با عنایت به پشتوانه قوی فنی، مدیریتی و اقتصادی شرکت سیستم‌های احیای اسید و احیای روی (ZINC) نصب و راه‌اندازی شدند که کماکان در نوع خود بی‌نظیر‌اند و از امتیازات خاص دنیای فلز است. چه اینکه اکثر کارخانه‌های مطرح در این زمینه معمولا اسید ضعیف شده و روی (ZINC) ناخالص را تحت عنوان ضایعات به فروش رسانده و یا به عنوان پساب صنعتی ضایعاتی وارد محیط‌زیست می‌کنند.
- در سال ۱۳۷۱ با بهره‌گیری از دانش روز و متخصصان امر در زمینه گالوانیزاسیون، این واحد که با رکود تولید در سال‌های ابتدایی انقلاب متوقف شده بود مجددا راه‌اندازی و به عرصه
تولید بازگشت.
- در سال ۱۳۷۵ نیز یک دستگاه برش با ظرفیت بالا در زیربنایی حدود ۹۰۰مترمربع مورد بهره‌برداری قرار گرفت. (سالن برش جدید و دستگاه ۵).
- در سال ۱۳۷۶ نیز خط گالوانیزاسیون نوساز کامل شد و با نصب تجهیزات خنثی‌سازی، بخارات حاصله از گالوانیزاسیون که قبلا در هوا پخش می‌شد، در یک سیستم بسته‌بندی به مایع و سپس خنثی شده و به یک وضعیت بهینه ارتقا یافته است.
- سال ۱۳۷۹ نیز اولین خط تولید ON LINE پروفیل با زیربنایی بالغ بر ۱۶۰۰متر مربع در دنیای فلز نصب و راه‌اندازی شد که قادر به تولید لوله با قطر ۹۰mm و تولید انواع پروفیل با سرعت و کیفیت بالا است. «خط لوله‌سازی ۵ و دستگاه ذخیره باند طرح آمریکایی».
- در سال ۱۳۸۱ خط تولید لوله و قوطی و پروفیل از ۲/۱اینچ تا ۳ اینچ با کیفیت مناسب به همت متخصصان با تجربه و پرتلاش کارخانه دنیای فلز نصب و راه‌اندازی شد که ظرفیت تولید و تنوع و کیفیت محصولات این مجموعه را افزایش داده است.
- در سال ۱۳۸۴ خط تولید جدیدی با کیفیت و سرعتی در حد استانداردهای اروپا ساخت کشور آلمان در کارخانه دنیای فلز نصب و راه‌اندازی شد که توانایی تولید محصولات مختلف از سایز ۱۳میلیمتر تا ۵۰میلیمتر با ضخامت ۷/۰میلیمتر تا ۳میلیمتر را دارا است.
- در سال ۱۳۸۵ یک دستگاه دیگر خط تولید ساخت کشور آلمان خریداری شد که در حال حاضر مراحل نصب و راه‌اندازی آن در دست اقدام است.
بهینه‌سازی‌ها
- اساس بهینه‌سازی در دنیای فلز بر روی تولید ON LINE قوطی و پروفیل معطوف بوده است و به همین منظور سیستم‌های جوش، برش و الکتروموتورها به بهترین نحو ممکن UP GRADE شدند.
- به دنبال انجام تغییرات مذکور خطوط موجود در کارخانه از پروسه تولید لوله در یک خط و انتقال به واحدهای تولید پروفیل به سمت تولید ON LINE قوطی و پروفیل سوق داده شدند.
البته این روش به لحاظ وصول کیفیت مطابق با استانداردهای مطرح جهانی از درجه عالی‌‌تری نسبت به تولید به شیوه OFF LINE برخوردار بوده و به لحاظ اقتصادی نیز به دلیل حذف دو پروسه زاید و پرخرج نیز جایگاه ویژه‌ای را به محاسبات بهینه‌سازی به خود اختصاص می‌داده، هر چند که با تنگناهای فنی زیادی برای رسیدن به این هدف روبه‌رو بوده‌اند.
استانداردها
با عنایت به این مهم که تجهیز و توسعه کارخانه از ابتدا
به وسیله کارشناسان و ماشین‌آلات آلمانی صورت پذیرفته است، تبعا محصولات شرکت با قوانین استاندارد DIN آلمان تطابق کامل داشته و گاه نیز فراتر از آن بوده است.
به همین جهت شرکت دنیای فلز مدعی تطابق محصولات تولیدی خود با استانداردهای مرسوم دنیا همانند استاندارد آمریکا (ASTN) استاندارد انگلیس (BS)، استاندارد ژاپن (JIS) و استاندارد جهانی (ISO) را داریم.
میزان تولید
معمولا میزان تولید کارخانه‌های صنعتی به عوامل جانبی زیادی وابسته است که خارج از حوزه تدبیر مدیران است و از آن جمله می‌توان به وجود مواد اولیه کافی، سیاست‌های دولت‌های وقت در خصوص واردات، صادرات و یا سهمیه‌بندی‌های ناشی از
جنگ تحمیلی و همچنین نوسانات جهانی مواد اولیه و توانایی کارخانه‌ها در به جریان انداختن مقدار نقدینگی جهت خرید مواد اولیه اشاره کرد. کاملا مشهود است که دنیای فلز نیز از این قاعده مستثنا نبوده و نخواهد بود.
در حال حاضر دنیای فلز تهران ظرفیت تولید ۱۲۰هزار تن در سال را دارا است که این حجم تولید در اواخر سال‌جاری با افزوده شدن یک خط تولید جدید ساخت کشور آلمان به ۲۰۰هزار تن خواهد رسید.
تحولات مدیریتی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با اعمال محاصره اقتصادی و شروع جنگ تحمیلی، شرکت دنیای فلز همچون بسیاری از کارخانه‌های دیگر دچار رکود تولید و تغییرات عمده مخصوصا در حوزه مدیریت شد.
با عنایت به واگذاری مقدار قابل توجهی از سهام شرکت به سازمان‌های دولتی هر از چند گاه تغییر عمده‌ای در نظام مدیریتی شرکت رخ می‌داده است که این مهم سبب عدم وجود برنامه بلند‌مدت در نظام توسعه شرکت می‌شده است تا اینکه سهامداران دولتی نسبت به واگذاری سهام خود به بخش‌خصوصی مجاب شدند.
به هر حال، اولین قدم در پاییز سال ۱۳۸۰ برداشته شد و با واگذاری مقدار توجهی از سهام شرکت به بخش‌خصوصی موافقت به عمل آمد. این موضوع نقطه عطفی در نظام مدیریتی شرکت و سبب تغییرات عمده‌ای شد که در ذیل خواهد آمد: در ادامه روند خصوصی‌سازی مجددا در سال ۱۳۸۲ تعداد قابل توجهی از سهام دولتی به بخش‌خصوصی منتقل شد که این اقدام نیز سبب تغییرات اساسی در دیدگاه‌های کوتاه مدت و دراز مدت مدیریتی شد.
- در هر صورت آخرین سهام دولتی شرکت که تعداد اندکی بود در زمستان ۱۳۸۲ به بخش خصوصی واگذار شد و در حال حاضر شرکت مفتخر است اعلام کند پیشرفت‌ها و توسعه‌ای که در شرکت جاری است، تماما توسط بخش خصوصی صورت پذیرفته است.
- به دنبال خصوصی شدن شرکت کارخانه‌های دنیای فلز، ابتدا ساختار مدیریتی آن دگرگون شد و به دنبال آن مدیران سطوح پایینی شرکت نیز با دقت زیاد مورد بازنگری قرار گرفت.
سپس نوسازی و توسعه همزمان مورد تاکید هیات مدیره جدید قرار گرفت و در همین راستا تحقیقات و بررسی‌های فراوانی توسط مدیران و واحد تحقیق و توسعه انجام پذیرفت که نتایج حاصل از این تحقیقات منجر به احداث کارخانه جدید اردستان شد.
احداث کارخانه جدید شرکت دنیای فلز در شهرستان اردستان در زمینی به مساحت ۶۵۰هزار متر مربع در دستور کار قرار دارد، کارخانه مذکور به چند جهت در نوع خود در ایران کم‌نظیر بوده که به عنوان نمونه می‌توان به تنوع طیف تولیدات، شیوه تولید و استفاده از آخرین تکنولوژی موجود در دنیا نام برد.
کارخانه اردستان به لحاظ قابلیت تولید لوله‌های اسپیرال از سایز ۱۶ تا ۵۶ اینچ با امکان کوتینگ ON LINE گام بسیار مهمی در توسعه شرکت کارخانه‌های دنیای فلز و همچنین تامین نیاز بازارهای داخلی محسوب می‌شود.
صادرات
در بهار سال ۱۳۸۵ میزان سفارش‌‌ها برای صادرات به عراق شش هزار و ۹۴۰ تن بوده که از این میزان حدود چهار هزار و ۶۸۸ تن تحویل شده است و مابقی به دلیل عدم تکمیل سفارش ارسال نشده است.
نظر به تولید محصولات با ضخامت پایین توسط دستگاه زویته و خرابی دستگاه در ماههای اخیر همچنین پایین بودن موجودی مواد اولیه با ضخامت ۸/۱ و ۵/۱ میلیمتر بیشترین حجم صادرات محصولات با ضخامت ۲ میلیمتر به میزان ۷۵/۶۳درصد بعد از آن محصولات با ضخامت ۸/۱میلیمتر به میزان ۷۵/۲۵ و در آخر محصولات با ضخامت ۵/۱ میلیمتر به میزان ۵/۱۰درصد بوده است.
بازاریابی و صادرات
با توجه به رویکرد شرکت به صادرات محصولات تولیدی خود به کشورهای همسایه بازاریابی‌های فراوانی از سوی این واحد انجام شده که در این راستا می‌توان سفر به برخی کشورهای همسایه مثل ارمنستان را در آذر ماه ۸۴ نام برد. با بررسی شرایط اقتصادی این کشور و رایزنی‌های انجام شده این واحد به کمک واحد حقوقی شرکت، در حال آماده سازی قرارداد صادرات به این کشور است.
ضمنا در زمینه صادرات به افغانستان نیز مذاکراتی انجام شده است.
این واحد همچنین گام مهمی در راستای بسترسازی تجارت الکترونیک و تبلیغات جهانی برداشته و با اطلاعات دریافتی از اتاق بازرگانی با اتاق‌های بازرگانی و بازرگانان کلیه کشورهای عربی و همجوار ارتباط برقرار کرده و خود را به عنوان صادرکننده این نوع محصولات معرفی و خواستار ارتباط بیشتر از طریق اینترنت شدیم که در حال بررسی جواب‌های به دست آمده از این اقدام هستیم.
متاسفانه درخواست‌های رسیده اغلب نوع محصولاتی را طلب می‌کند که در سبد محصولات شرکت موجود نیست ولی امید است در آینده با بهره‌برداری و پایان آزمایش‌های دستگاه زویته تولید محصولات با ضخامت پایین که نیاز بازارهای افغانستان، امارات، عراق و دیگر کشورهای همسایه است، صورت گیرد و با ارسال محصولات، به بازار این کشورها راه یافته و همچنین زمینه صادرات محصولات کارخانه‌های لرستان و اردستان را نیز فراهم آوریم.
صادرات به عراق
با توجه به سیاست شرکت در مورد صادرات محصولات خود به کشورهای همسایه به‌خصوص عراق، این واحد با هدف بازاریابی در نمایشگاه‌های مختلف شرکت کرد و با تجار مختلف دیدار کرد که متاسفانه در ابتدای امر ناموفق بود تا این که با عنایت‌های مدیریت شرکت و معرفی آقای جبوری، صادرات این واحد به عراق آغاز شد.ابتدای امر ظرفیت صادرات بسیار پایین و محدود به بغداد بود.
پس از بازاریابی‌های این واحد با سفر به کردستان عراق و شناسایی بازار این منطقه همچنین ارسال نمونه محصولات شرکت و مساعدت‌های آقایان زندی و جبوری در نمایشگاه بازسازی عراق در کرمانشاه در آبان ماه ۸۴، ظرفیت صادرات افزایش یافت و شهرهای دیگر عراق را نیز تحت پوشش قرار دادیم به طوری که محصولات شرکت ما در عراق بعد از محصولات شرکت ساوه، کا ملا شناخته شده است و صادرات از ۶۵تن در اردیبهشت ۸۴ به حدود دو هزار تن (حدود ۳۰برابر) در اواخر سال افزایش پیدا کرده است.
از بار ارسالی به کشور عراق در سال ۱۳۸۴ بالاترین رنج، مربوط به محصولات با ضخامت ۲میلیمتر به میزان ۸/۵۶درصد بوده، بعد از آن محصولات با ضخامت ۸/۱ میلیمتر به میزان ۶۵/۳۱درصد و در نهایت لوله‌های ضخامت ۳میلیمتر که از موفقیت فروش مناسبی برخوردار نبود و این میزان ۵۵/۱درصد از کل صادرات در سال ۸۴ را شامل می‌شود.
در بین محصولات ارسالی قوطی مربع ۵۰×۵۰ با ضخامت ۸/۱میلیمتر بالاترین میزان صادرات را داشته و بعد از آن به ترتیب پروفیل ۵۰۷ با ضخامت ۲میلیمتر، قوطی ۵۰×۵۰ با ضخامت ۲میلیمتر و قوطی ۲۵×۲۵ با ضخامت ۲میلیمتر از فروش بهتری برخوردار بودند. محصولات دیگر تقریبا به طور یکسان فروش رفته است و رنج تولید محصولات با ضخامت ۳میلیمتر شرکت با سایزهای درخواستی در عراق ناهمگون بود و از این سایز فقط یک پارت به عراق حمل شد.
در آخر لازم به ذکر است این واحد در حال حاضر با مشکلاتی که مستقیما بر روند صادرات تاثیر منفی دارد روبه‌رو است.
از این قبیل مشکلات می‌توان به مشکلات فنی و خرابی ابزار بارگیری و سنجش (جرثقیل و لیفتراک و باسکول)، مشکلاتی که از سوی شرکت‌های باربری با آن مواجه هستیم، کمبود فضا جهت دپو محصولات صادراتی، اشتباه بودن فرآیند کنترل و انبارش، چینش نامناسب بار صادراتی در انبارها به صورتی که بار در انتهای انبارها دپو می‌شود و سبب طولانی‌شدن بارگیری خواهد شد، کارکردن خط تولید به هنگام صادرات که سبب مشغول شدن جرثقیل‌ها شده و بارگیری بار صادراتی زمان‌گیر خواهدشد و به مشکلات بسته‌بندی کالاها اشاره کرد که با جلسات برگزار شده در اسفندماه سال ۸۴ با مسوولان کارخانه امید به رفع آنها داریم.
با توجه به تعطیلی ۱۵روزه ابتدای سال میزان صادرات در این ماه کاهش قابل توجهی نسبت به سایر ماه‌ها دارد که برابر ۶درصد است. میزان صادرات دراردیبهشت ماه سال‌جاری با توجه به ورود بالای مواد اولیه در این ماه برابر ۶۴درصد بوده است. در خردادماه میزان صادرات با توجه به خرابی پی‌درپی دستگاه زویته و کمبود مواد اولیه ۳۰درصد است.
میزان صادرات در ماههای اردیبهشت و خرداد ۸۵ در مقایسه با این دو ماه در سال ۸۴ حدود ۲۱برابر رشد صعودی داشته است. با توجه به پرداخت کلیه هزینه‌ها از طرف شرکت این واحد در خصوص پایین‌آمدن هزینههای ارسالی که در سال ۱۳۸۴ به طور متوسط به ازای هر کیلوگرم ۲۳۲ریال بوده (به ازای هر تن ۲۷/۲۵دلار) با ایجاد جو رقابت بین شرکت‌های باربری همچنین پایین‌آوردن دستمزد ترخیص‌کاران به ۱۸۲ریال (به ازای هر تن ۸۶/۱۹دلار) در سال ۸۵ رسانده است. (مبنای محاسبه دلار ۹۱۸۰ ریال است).
با توجه به ارسال بار به شهر بصره و تمایل طرف عراقی به حمل بار از مرز مهران به دلیل پایین‌تر بودن هزینه حمل از مهران تا بصره نسبت به مرز پرویزخان همچنین ناامنی مقطعی این مرز در اواخر اردیبهشت ماه اقدام به ارسال بار به مرز مهران کرد که هزینههای ارسال بار و ترخیص آن در مرز حدود ۲۱۰ریال به ازای هر کیلوگرم (به ازای هر تن ۹۲/۲۲ دلار) تمام شد.
نظر به سرعت تخلیه و بارگیری ماشین‌ها، فضای مناسب، انجام سریع فعالیت‌های گمرکی و صرفه اقتصادی در کل هزینههای انجام شده تمایل به کار در مرز پرویزخان بیشتر از مرزهای دیگر است.
لازم به ذکر است محصولات ضخامت ۲میلیمتر به قیمت ۴۵۰دلار، محصولات ضخامت ۸/۱به قیمت ۵۱۰دلار فروش رفته و محصولات ضخامت ۵/۱ارسالی طی سه‌‌ماه اول سال ۱۳۸۵ در انبار بغداد موجود است و همچنین میزان دریافتی از ابتدای سال تاکنون یک‌میلیون و ۵۸۵هزار و ۹۳۷دلار بوده است.
از دیگر اقداماتی که در زمینه صادرات محصولات شرکت به عراق انجام شده، بررسی تاسیس نمایندگی در استان سلیمانیه عراق بوده که با امضای قرارداد تهیه شده در واحد حقوقی توسط هر دو طرف در حال اجرا است.
ارسال نظر