دکتر موسی بزرگ‌اصل
حسابدار رسمی
عملیات (ادامه)

اصل ششم: ناظران حسابرسی باید بی‌طرف، مبرا از تضاد منافع و پایبند به قواعد رازداری مناسب باشند. ناظران حسابرسی باید برای جلب اعتماد عمومی نسبت به بی‌طرفانه ‌بودن تصمیمات خود، بالاترین استانداردهای رفتار حرفه‌ای را رعایت کنند. ناظران حسابرسی باید برای جلوگیری از ایجاد تضاد منافع توسط نهاد راهبری و کارکنان خود عوامل بازدارنده داشته باشند و از وجود قواعد مناسب برای حفاظت از اطلاعات محرمانه مطمئن شوند.

اصل هفتم: ناظران حسابرسی باید قواعد مناسبی برای همکاری با سایر ناظران حسابرسی و در صورت لزوم سایر اشخاص ثالث برقرار کنند.با توجه به ماهیت جهانی بازارهای مالی، همکاری و اشتراک اطلاعات با سایر ناظران حسابرسی و سایر اشخاص ثالث، از جمله ناظران بازارهای مالی برای بهبود کیفیت حسابرسی مناسب است.


اصول بازرسی

اصل هشتم: ناظران حسابرسی حداقل باید موسسات حسابرسی واحدهای با منافع عمومی را به‌طور مستمر برای ارزیابی رعایت استانداردهای حرفه‌ای، الزامات استقلال و سایر قوانین و مقررات، بازرسی کنند. بازرسی مستمر شامل فرآیند انتخاب موسسات حسابرسی، تعیین تیم بازرسی با صلاحیت و تخصص مناسب، اعلام به موسسات حسابرسی، درخواست مستندات، اعلام کارهای حسابرسی مورد نظر برای بررسی، ملاقات با مدیریت و انجام بازرسی در عمل است. برای اطمینان از کیفیت بالا و ثبات رویه، فرآیند بازرسی باید متکی به کنترل کیفیت داخلی مناسب باشد.

اصل نهم: ناظران حسابرسی باید اطمینان یابند که برنامه بازرسی مبتنی ‌بر ریسک اجرا می‌شود. ناظران حسابرسی باید فرآیندی برای ارزیابی ریسک در محیط حسابرسی، ریسک حسابرسی در سطح موسسات حسابرسی و در سطح کارهای حسابرسی داشته باشند. ارزیابی ریسک وسیله‌ای برای تخصیص منابع بازرسی و انتخاب رویکرد بازرسی مناسب است. این فرآیندها باید متناسب با اندازه و پیچیدگی موسسات حسابرسی و صاحبکاران آنها باشد. ناظران حسابرسی باید حداقل دفعات تکرار برای بازرسی را مشخص کنند.

اصل دهم: ناظران حسابرسی باید اطمینان یابند که بازرسی‌ها شامل روش‌های اثربخش بررسی در سطح موسسه و در سطح پرونده حسابرسی است. رویکرد بازرسی مبتنی ‌بر ریسک باید در روش‌های بازرسی هم در سطح موسسه و هم در سطح پرونده پیاده شود. روش‌های سطح موسسه باید به سیستم کنترل کیفیت موسسه حسابرسی بپردازد. برای این کار می‌توان از استاندارد بین‌المللی کنترل کیفیت شماره ۱ استفاده کرد. فرآیند بازرسی باید شامل بررسی کافی پرونده‌های حسابرسی منتخب باشد تا بتوان اثربخشی سیستم کنترل کیفیت موسسه را تعیین کرد و میزان رعایت قوانین و مقررات و استانداردهای حرفه‌ای را ارزیابی نمود.

اصل یازدهم: ناظران حسابرسی باید سازوکاری برای گزارشگری یافته‌ها به موسسه حسابرسی ارائه کرده و از انجام اقدامات اصلاحی توسط موسسه حسابرسی اطمینان داشته باشند. چنین سازوکاری باید از جمله شامل تهیه و صدور پیش‌نویس گزارش بازرسی، پاسخگویی موسسه حسابرسی و تهیه و صدور گزارش نهایی باشد. علاوه بر این ناظران حسابرسی باید مطمئن شوند که موسسات حسابرسی در زمینه یافته‌های بازرسی اقدامات مناسب را انجام می‌دهند. این اصول جهانی بیانگر فاصله زیاد ساختار جامعه حسابداران رسمی ایران با یک ساختار مناسب برای ارتقای کیفیت حسابرسی مستقل است. این اصول، نتیجه سال‌ها تجربه جهانی در زمینه ساز و کار نظارت بر حسابرسی مستقل است که از خود انتظامی به نظارت مستقل منتهی شده است. در این تجدید ساختار، لازم است دولت تشخیص صلاحیت حسابدار رسمی را به جامعه حسابداران رسمی واگذار کند و با ایجاد یک نهاد نظارتی قوی، پاسخگو، شفاف و مستقل، حسابرسی مستقل را از وضعیت نابسامان فعلی نجات دهد. موسسات کوچک و ضعیف در هیچ شرایطی نمی‌توانند با موسسات بین‌المللی بزرگ رقابت کنند و به راحتی بازار کار را به آنها واگذار خواهند کرد. تشکیل موسسات بزرگ با رعایت انصاف و وجود فرصت‌های برابر برای رشد اعضای جامعه، همزمان با اصلاح اساسی سیستم کنترل کیفیت در موسسات نوظهور می‌تواند مزیت رقابتی ما را برای حفظ بازار داخلی و سپس حضور در بازار کشورهای منطقه افزایش دهد.