گروه بورس، هدیه لطفی: سرانجام فصل پاییز با نوسانات و فراز و نشیب‌های زیاد در فرابورس به پایان رسید تا ماحصل آن کارنامه‌ای با زیان حدود یک درصدی باشد و به این ترتیب فرابورس هر چند در مهر ماه و با ثبت بازدهی ۹/ ۲ درصدی نوید از آغازی مثبت در پاییز داشت، در آبان‌ماه با تغییر نامحسوس آیفکس و زیان ۰۱/ ۰ درصدی دنبال شد، اما عملکرد آذر ماه و زیان ۸/ ۳ درصدی در این ماه، به برهم زدن معاملات ختم شد که برآیند آن زیان ۷/ ۶ واحدی معادل یک درصد در سومین فصل سال بود تا در نهایت بازدهی این بازار از ابتدای سال تا‌کنون به ۹۸/ ۰ درصد برسد. بررسی عملکرد پاییزی فرابورس نشان از جابه‌جایی‌ بیش از ۸ میلیارد و ۹۱۶ میلیون برگه اوراق بهادار به ارزش ۶۱ هزار و ۱۲۸ میلیارد ریال در ۹۴۲ هزار و ۴۹۱ مرتبه دارد که بیشترین حجم و ارزش معاملات مربوط به معاملات ماه آبان است؛ بر این اساس در مهر‌ماه بیش از ۲ میلیارد و ۷۴۴میلیون برگه اوراق بهادار به ارزش ۱۷ هزار و ۵۲۴ میلیارد ریال و در آبان ماه حدود ۳ میلیارد و ۳۵۵ میلیون برگه اوراق بهادار داد‌و‌ستد شده که ارزش کل ناشی از این معاملات معادل ۲۲ هزار میلیارد ریال بوده است.

اما به‌رغم اخبار مثبت سیاسی، هسته‌ای و اقتصادی و نزدیک شدن به روزهای رفع تحریم‌ها بازار سهام نه تنها واکنش مثبتی از خود نشان نمی‌دهد، بلکه موج منفی شدیدتری در آذرماه مشاهده می‌شود به‌طوری‌که در فرابورس با کاهش تمامی مولفه‌ها از جمله افت آیفکس و کاهش حجم و ارزش معاملات در مقایسه با آبان ماه دنبال می‌شود که برآیند آن کارنامه نه چندان مثبت این بازار است؛ بررسی جزئیات عملکرد فرابورس در آذر ماه نشان از جابه‌جا‌یی ۲ میلیارد و ۸۱۸ میلیون و ۲۲۰ هزار برگه اوراق بهادار به ارزش ۲۱ هزار و ۵۷۲میلیارد ریال دارد که به ترتیب کاهش ۱۶درصدی حجم و ۲درصدی ارزش را نسبت به آبان ماه تجربه کرده است، این در حالی است که دفعات معاملات با افزایش ۲/ ۲۸ درصدی در مقایسه با ماه آبان به ۳۱۵ هزار و ۳۴۴ مرتبه رسیده است.

نوسانات بازار تسهیلات مسکن

بررسی نوسانات در بازار تسهیلات و به عبارتی دیگر قیمت هر برگ اوراق تسهیلات مسکن با شروع سال و به‌طور سنتی به دلیل کاهش تقاضا با افت مواجه شد و به حدود ۸۰ هزار تومان رسید که این روند نزولی در فصل بهار و تابستان متناسب با رکود حاکم بر بازار مسکن و همچنین روند کاهشی نرخ سود بانکی، تداوم یافت و حتی به محدوده قیمتی ۶۳ هزار تومان در ابتدای مهرماه نیز کاهش قیمت یافت تا اینکه در اواخر مهر با زمزمه‌های افزایش وام بانکی به ۶۰ میلیون تومان، رونقی دوباره اما کم‌جان در این بازار شکل گرفت که مجدد به محدوده قیمتی ۷۵ هزار تومان رسید. شاید چنانچه نرخ سود اوراق تغییری نمی‌کرد افزایش قیمت بیشتری در انتظار «تسه‌ها» بود؛ به این ترتیب و در حالی متقاضیان افزایش وام مسکن منتظر ابلاغ و اجرایی شدن این مصوبه بودند که سرانجام بعد از مدت‌ها انتظار، این مصوبه به‌صورت رسمی ابلاغ شد و شرکت فرابورس نیز شرایط جدید معامله و نرخ اوراق «تسه» را اعلام کرد. طبق مصوبه ۱۸ آذر ماه شورای پول و اعتبار‏‌‏‌‏‏، سقف تسهیلات مسکن از محل گواهی حق‌تقدم استفاده از تسهیلات مسکن «تسه» از ۳۵ به ۶۰ میلیون تومان افزایش یافت اما متناسب با آن نرخ سود اسمی نیز ۵/ ۲ درصد افزایش یافت و از ۱۶ درصد به ۵/ ۱۸ درصد رسید.

خبرهای مثبت در اسناد خزانه

اتفاق مهم دیگری که باعث تحول پاییزی در فرابورس شد عرضه اسناد خزانه اسلامی بود؛ عرضه ابزاری جدید در فرابورس که این بار با نام «اسناد خزانه اسلامی» توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی را به خود جلب کرد.اسناد خزانه اسلامی که با نماد «اخزا۱» در نیمه مهرماه در فرابورس به قیمت ۹۰ هزار و ۵۰ تومان عرضه شد دارای سررسیدی در ۲۳ اسفند ۹۴ هستند. به این ترتیب، خریدار با داشتن این اوراق می‌تواند در تاریخ مزبور معادل قیمت اسمی اوراق (یعنی ۱۰۰ هزار تومان) را دریافت کند. بنابراین، خریدار در هر تاریخی که اقدام به خرید «اخزا۱» کند، وابسته به قیمت خرید (مثلا در نخستین روز عرضه، قیمت ۹۰ هزار و ۵۰ تومان) سود متفاوتی را دریافت خواهد کرد. اما با توجه به اینکه نرخ سود بین بانکی با شرایط تورمی حال حاضر رو به کاهش است، نرخ این اوراق نیز با کاهش مواجه شد و بر اساس آخرین قیمت با یک واحد درصد کاهش از زمان عرضه به حدود ۳/ ۲۵ درصد رسیده است. این در حالی است که نرخ مزبور، اواخر مهرماه حتی به ۲۸ درصد نیز افزایش یافته بود.

تلاطم پاییزی در فرابورس ایران