گروه بورس- هدیه لطفی: در عصر حاضر که با انفجار اطلاعات، تمامی نهادها و سازمان‌ها با محدودیت زمانی مواجه هستند و هدف آنها انتشار اطلاعات سریع‌تر در زمان کمتر است، گزارش‌های مالی میان دوره‌ای می‌توانند قدمی به سمت عملی‌تر کردن این هدف باشد. در مقایسه بین گزارش‌های مالی سالانه و گزارش‌های میان دوره‌ای اگر چه گزارش‌های سالانه محتوای اطلاعاتی کامل‌تری دارند ولی در مقایسه با گزارش‌های میان‌دوره‌ای به زمان بیشتری برای تهیه و ارائه نیاز دارند، بنابراین گزارش‌های میان‌دوره‌ای ۳، ۶ و ۹ ماهه اهمیت بیشتری نسبت به گزارش‌های سالانه پیدا کرده‌اند.

صورت‌های مالی میان دوره‌ای گزارش بهنگام‌تر از وضعیت مالی یک شرکت را به منظور برجسته‌سازی حوادث مهم و در جریان آن شرکت فراهم می‌کنند. به موقع بودن یکی از خصایص مربوط بودن اطلاعات و به معنای آن است که اطلاعات مالی زمانی در اختیار استفاده‌کنندگان قرار بگیرد که فرصت اتخاذ تصمیم، قضاوت و اقدام نسبت به موضوع موردنظر برای آنان وجود داشته باشد. حال در این شرایط که شفافیت و اطلاع‌رسانی به موقع حرف اول را در بازار می‌زند، با گذشت حدود ۲ ماه از موعد مقرر برای ارسال گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌های فعال در بازار سرمایه، هنوز شرکت‌هایی هستند که گزارش‌های مزبور را منتشر نکرده‌اند.

بررسی جزئیات عملکرد شرکت‌ها

در این راستا ناهید امامی، کارشناس ناشران شرکت بورس اوراق بهادار معتقد است: شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ملزم هستند گزارش‌های پیش‌بینی منتهی به سال مالی خود را که برآوردی براساس عملکرد واقعی شرکت است را در تاریخ‌های منظمی ارائه دهند که این گزارش‌ها به منظور در اختیار قرار دادن اطلاعات مفیدی برای سرمایه گذاران و دیگر کاربران برای پیش‌بینی وضعیت مالی آتی شرکت خواهد بود.وی ادامه داد: در حال حاضر تعداد ۳۱۸ شرکت در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده‌اند که تا تاریخ تهیه این گزارش ۲۶۱ شرکت صورت‌های مالی میان دوره‌ای و گزارش پیش‌بینی مبتنی بر عملکرد واقعی خود را ارائه کرده‌اند، کل سرمایه ثبت شده این شرکت‌ها مبلغ ۷۸۳ هزار و ۶۴۰میلیارد ریال است که این مبلغ معادل ۸۰ درصد کل سرمایه شرکت‌های بورسی است که بر این اساس ارزش بازار آنها رقمی حدود۲۳۱ هزار و ۹۴۸ میلیارد تومان خواهد بود که سهم آن از کل ارزش بازار بورس ۸۸ درصد است.

وی در ادامه با اشاره به گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌ها، اظهار کرد: سهم عمده این اطلاعات مربوط به گزارش‌های ۶ ماهه ۲۲۷ شرکت است که سال مالی آنها منتهی به ۲۹ اسفند ماه سال ۹۴ است.امامی در ادامه اظهاراتش به شرکت‌هایی که تاکنون گزارش‌های ۶ ماهه خود را ارسال نکرده‌اند، اشاره کرد و گفت: تا زمان تهیه این گزارش تعداد ۵۷ شرکت گزارش نداده‌اند که البته ۳۸ شرکت به دلیل برخورداری از سال مالی ۳۱/ ۰۶/ ۹۴ و ۳۰/ ۰۸/ ۹۴، در تهیه این گزارش حذف شده‌اند؛ ارزش بازار این ۵۷ شرکت معادل ۳۹۸ هزار و ۲۷۸ میلیارد ریال یعنی معادل ۱۵ درصد از کل ارزش بازار سرمایه است.

به گفته این کارشناس شرکت‌های پالایش نفت تبریز، پالایش نفت بندرعباس، پالایش نفت اصفهان، آلومینیوم‌ایران، کاشی نیلو و کاشی اصفهان با سال مالی ۲۹/ ۱۲/ ۹۴ گزارش ۶ ماهه خود را ارائه نکرده‌اند.همچنین شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز از جمله وبهمن، وتوسم، وسپه، وصنا، وصنعت، وملت، ونیکی، وخارزم، وبوعلی، وسکاب و پردیس به دلیل عدم الزام به تهیه گزارش پیش‌بینی، در این فهرست قرار نگرفته‌اند. وی در ادامه گفت: همچنین شرکت تهران شیمی با سال مالی ۳۰/ ۰۹/ ۹۴، گزارش عملکرد و پیش‌بینی ۶ و ۹ ماهه و شرکت سرمایه‌گذاری اعتبار ایران با سال مالی ۳۰/ ۰۷/ ۹۴ گزارش پیش‌بینی براساس عملکرد ۳ ماهه خود را ارائه نداده است.

تخلف شرکت‌ها در عدم ارسال گزارش

دکتر حسن امیری، عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» درخصوص شرکت‌هایی که گزارش‌های ۶ ماهه خود را کماکان به بورس ارسال نکرده یا با تاخیر فرستاده‌اند، گفت: هر شرکتی که گزارش عملکرد ۶‌ماهه و پیش‌بینی‌ها را ارسال نکرده باشد، تخلف کرده و باید از سوی کمیته تخلفات سازمان بورس شناسایی و پیگیری شود. وی ادامه داد: ابتدا با این شرکت‌ها مذاکره و تذکر صورت می‌گیرد و مسوولیت قانونی آنها در ارسال گزارش عملکرد مجدد یادآوری ‌می‌شود تا دلایل عدم ارسال گزارش‌ها را بیان کنند سپس چنانچه بعد از این تذکرات نیز همچنان شرکت افشای اطلاعات نداشت، برحسب دستورالعمل در صورت نیاز پرونده تخلفات مورد بررسی قرار می‌گیرد.

امیری خاطر‌نشان کرد: مهلت قانونی ارسال گزارش عملکرد ۶ ماهه شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار تا یک ماه پس از پایان دوره ۶ ماهه آنها خواهد بود یعنی شرکت‌هایی که سال مالی آنها ۲۹ اسفندماه سال ۹۴ است تنها تا پایان مهرماه فرصت دارند گزارش خود را ارسال کنند، در غیر این‌صورت متخلف شناخته می‌شوند. به گفته امیری، شرکت‌هایی که مشمول تلفیق می‌شوند نیز در دوره ۷۵ روز پس از پایان دوره ۶ ماهه می‌توانند گزارش‌های خود را ارسال کنند.

برخوردهای قانونی با متخلفان

در راستای برخوردهای قانونی با شرکت‌های متخلف در گفت‌وگو با سید محمد امین‌زاده از کارشناسان حقوقی بازار سرمایه به بررسی جزئیات این امر پرداخته شد. وی با اشاره به اینکه چنانچه ناشر یا شرکتی از دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات تخطی کند، بر‌اساس ماده ۲۱ دستورالعمل انضباطی ناشران پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، تنبیهات انضباطی برای وی در نظر گرفته می‌شود، گفت: ابتدا تذکر کتبی به ناشر و مدیران ارشد آن داده می‌شود که در صورت عدم تاثیر، تذکر کتبی به ناشر و مدیران ارشد آن با درج در پرونده صورت می‌گیرد.

وی در ادامه افزود: همچنین در صورت عدم پاسخگویی و ترتیب اثر به ترتیب تنبیهات انضباطی از جمله اخطار کتبی به ناشر و مدیران ارشد آن با درج در پرونده، تذکر کتبی به سهامدار یا سهامداران عمده ناشر و مدیران ارشد آنها با درج در پرونده، اخطار کتبی به سهامدار عمده ناشر و مدیران ارشد آنها با درج در پرونده، محرومیت از انجام بخشی از فعالیت‌ها، تعلیق یا لغو مجوز ناشر یا سهامدار عمده ناشر، در صورتی‌که ناشر یا سهامداران عمده آن نهاد مالی باشند، سلب صلاحیت مدیران ناشر یا سهامدار عمده ناشر، در صورتی‌که ناشر یا سهامداران عمده آن نهاد مالی باشند، توقف موقت معاملات اوراق بهادار ناشر در بورس، تعلیق یا لغو پذیرش اوراق بهادار ناشر در بورس و در نهایت اعلام عمومی آرای انضباطی صادره خواهد بود.

امین‌زاده در ادامه افزود: به‌جز دستورالعمل ذکر شده، در قانون توسعه ابزارهای نوین مالی نیز به نحوه برخورد با متخلفان اشاره شده که بر این اساس در ماده ۱۳ این قانون مجازات سلب صلاحیت برای مدیران شرکت و در ماده ۱۴ نیز پرداخت جریمه نقدی برای ناشران در نظر گرفته شده است. وی در پاسخ به این سوال که رسیدگی به تخلفات مزبور در صلاحیت کیست، گفت: کمیته رسیدگی به تخلفات سازمان بورس و اوراق بهادار مرجع رسیدگی و بررسی تخلفات شرکت‌ها و ناشران است اما چنانچه جریمه در نظر گرفته در محدوده سلب صلاحیت یا جریمه نقدی باشد باید هیات رسیدگی به تخلفات آن را بررسی کند. امین زاده در ادامه خاطرنشان کرد: آرایی که در کمیته تخلفات تهیه می‌شود به‌صورت پیشنهادی به شرکت بورس برای بررسی بیشتر ارسال می‌شود که در هیات بررسی در این شرکت مورد تجدید نظر قرار می‌گیرد که در مرحله پایانی برای صدور رای نهایی به سازمان بورس ارجاع داده می‌شود.

شفاف‌سازی تاخیر پالایشی‌ها

در این میان شرکت پالایش نفت بندرعباس در نامه ارسالی به سازمان بورس به ذکر دلایل درخصوص عدم ارائه به‌موقع گزارش ۶ ماهه پرداخته است. مدیرعامل شرکت در این نامه ذکر کرده:«با توجه به اینکه آخرین اطلاعات مربوط به فروش فرآورده‌های نفتی شهریورماه این شرکت در تاریخ ۳آبان ماه ۹۴ از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران ارسال شده و در این اطلاعات وضعیت فرآورده‌های استحصالی از محل نفتای ارسالی به شرکت پالایش نفت اصفهان و همچنین فرآورده‌های صادراتی مشخص نشده است و با عنایت به اینکه بررسی و رفع مغایرت فی‌مابین و تهیه صورت‌های مالی مستلزم صرف وقت خواهد بود و همچنین با درنظر گرفتن اینکه تهیه گزارش پیش‌بینی باید بر اساس صورت‌های مالی ۶ ماهه واقعی انجام شود، لذا ارسال صورت‌های مالی و گزارش پیش‌بینی سود و زیان ۶ ماهه پس از جمع‌بندی اطلاعات واصله در اسرع وقت ارسال خواهد شد.»

متاخران گزارش‌دهی در بورس کدامند؟