ضربه‌گیر موج نزولی در بورس

گروه بورس- مهرنوش سلوکی: مدت‌ها است افت و خیزهای بورس تهران در یک محدوده خاص ادامه دارد، به‌طوری‌که نماگر شاخص کل در ۳۰ روز معاملاتی اخیر بین دو سطح ۶۳ و ۶۲ واحد درجا زده و تحرک جدی در روند بازار دیده نشده است.


در این بین، رفتارشناسی شاخص کل از اواخر سال 92 تا کنون حاکی از آن است که بورس تهران بعد از گذران یک دوره نوسان محدود، با یک رفتار جدید مواجه شده که بسته به شرایط کلی کشور صعودی یا نزولی بوده است. حال با توجه به اینکه شاخص بازار سهام روز گذشته با افت حدود 99 واحد به رقم 62هزارو 635واحد رسیده است، برخی احتمال ورود موج جدید نزول را برای این بازار در نظر گرفته‌اند. برهمین اساس، «دنیای اقتصاد» در این گزارش، با تحلیل شرایط فعلی اقتصاد ایران و جهان این احتمالات را بررسی و به رفتارشناسی بورس تهران پرداخته است. افت قیمت‌های جهانی، افزایش نرخ دلار در روزهای اخیر؛ تداوم روند رکود در کشور با توجه به تعلل در اجرای سیاست‌های انبساطی دولت و همچنین انتظار برای اجرای عملی برجام از مواردی است که فضای فعلی در بورس تهران را ایجاد کرده‌اند. سلمان نصیرزاده، تحلیلگر بازار سهام در این گزارش می‌گوید تحولات اقتصادی بورس را با حالت پارادوکسی مواجه ساخته که تداوم روند رکودی را محتمل‌تر می‌کند؛ با این حال عاملی که می‌تواند در کوتاه مدت رفتار جدید بازار سهام را در پی داشته باشد، اجرای عملی برجام و ورود نقدینگی تا انتهای آذر‌ماه است.


سیگنال‌های متناقض پیش روی بازار

شاخص بازار سهام در هفته‌ای که گذشت نتوانست ثبات خود را در سطح ۶۳ هزار واحدی حفظ کند و با افت ۳/ ۰ درصدی بار دیگر به کانال ۶۲ هزار واحدی وارد شد. به این ترتیب، بازدهی بورس از ابتدای سال کماکان در سطح ناچیز ۱۷/ ۰ درصد قرار دارد و نسبت به روزهای اوج بورس در نیمه دی‌ماه ۹۲ نیز زیان بیش از ۳۰ درصدی را نشان می‌دهد. با این وجود، رفتار سنتی شاخص در دو سال اخیر نشان می‌دهد که بازار بعد از یک دوره نوسان محدود، تغییر جهت داده و بسته به خبرهای مثبت و منفی روند صعودی یا نزولی پیدا می‌کند. در همین رابطه و با گذشت روزها از ادامه نوسان‌های محدود در نماگر شاخص و با توجه به شرایط کلی اقتصاد ایران و جهان و همچنین افزایش دامنه ریزش‌ها در روزهای گذشته؛ احتمال موج جدید ریزش پیش روی بازار سهام محتمل‌تر از حالت صعودی باشد. در این بین بررسی‌ها نشان می‌دهد که افت مجدد در قیمت‌های جهانی، افزایش نرخ دلار، تداوم روند رکودی در صنایع مختلف و ابهام در برنامه‌های ضد رکودی دولت را از عواملی می‌دانند که می‌تواند بر موج جدید روند شاخص موثر باشد.در همین رابطه «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگویی با سلمان نصیرزاده، تحلیلگر بازار سهام به بررسی این عوامل و احتمالات پیش روی بازار پرداخته است.


نصیر‌زاده در ابتدا با اشاره به کاهش قیمت‌های جهانی در بازار نسبت به هفته قبل می‌گوید: قیمت‌های جهانی کالاها در هفته اخیر تحت تاثیر تصمیمات فدرال رزرو درخصوص تغییر در نرخ بهره با روند کاهشی مواجه شد. امادرخصوص تاثیر این روند در بورس به نظر بعید می‌رسد که بتواند افت بیشتر در صنایع را به همراه داشته باشد. با این وجود و با توجه به شرایطی که در ماه‌های اخیر صنایع بورسی با افت قیمت‌های جهانی طی کرده‌اند، سناریوی محتمل‌تر در این زمینه ادامه روند فرسایشی و رکود در این بازار است. وی در ادامه بیان کرد:صنایع وابسته‌ای مانند فولاد در ماه‌های اخیر بسیاری از این کاهش قیمت‌ها را پیش‌خور کرده‌اند و با وجود بی‌میلی سهامداران برای خرید سهام این شرکت‌ها به نظر می‌رسد روند فعلی (رکود) در این شرکت‌ها همچنان ادامه داشته باشد. همچنین رفتار بیشتر این صنایع در روزهای آتی بسته به تصمیم سهامداران حقوقی است، چرا‌که بسیاری از حقیقی‌ها با رفتارهای هیجانی از این شرکت‌ها خارج شده و به تبع آن انتظار نوسان‌های سنگین را کاهش داده‌اند.


نصیرزاده افزایش نرخ ارز طی یک هفته اخیر را عامل مثبتی در روند بازار سهام دانست و بیان کرد: افت قیمت‌های جهانی در کنار افزایش نرخ دلار، می‌تواند یک عامل مثبت روانی باشد که از افت بیشتر قیمت سهام جلوگیری کند. بررسی پیشینه این دو بازار نشان می‌دهد که بورس همواره نسبت به دلار رفتار متاثری داشته و باعث شده در بسیاری از صنایع صادرات‌محور رشد‌های قابل توجهی صورت پذیرد. وی همچنین افزود: باید به این نکته توجه کرد که افزایش نرخ دلار در شرایط فعلی اقتصاد کشور نمی‌تواند تاثیر قابل توجهی در کوتاه‌مدت داشته باشد اما قطعا درمیان‌مدت می‌تواند به‌عنوان یکی از محرک‌های بورس در نظر گرفته شود. این کارشناس بازار سهام اقدامات دولت درخصوص خروج از رکود را بیشتر در بعد روانی قابل مشاهده دید و گفت: سیاست‌های دولت در زمینه خروج از رکود وارد مرحله جدیدی از بوروکراسی‌های اداری شده که نه تنها نتوانسته اثر واقعی برجا بگذارد، بلکه به یک نوع بی‌اعتمادی در میان مردم تبدیل شده است.


وی افزود: سیاست‌های جدید تا‌کنون نتوانسته جنبه تحریک تقاضای جدی را به همراه داشته باشد. در بحث تسهیلات اعطایی خودرو نیز هدف کلی کاهش موجودی انبارهای شرکت‌های خودروسازی بود؛ این درحالی است که عمده مشکل مالی این شرکت‌ها درخصوص هزینه‌های سنگین بود که هیچ تحول خاصی در این زمینه صورت نگرفت. نصیرزاده در ادامه بیان کرد: ابهامات درخصوص بسته حمایتی دولت در کنار تعویق در برگزاری جلسات تعیین نرخ سود جدید باعث افرایش بی‌اعتمادی شده است که تجربه نشان داده است عدم اطمینان به شرایط کلی اقتصاد کشور بازارهای پر ریسکی مانند بورس را بیشتر تحت تاثیر قرار می‌دهد. وی درخصوص شرایط کلی بازار با توجه به سیگنال‌های موجود بیان کرد: به‌طور کلی به نظر می‌رسد فضای اقتصادی کشور وارد یک مرحله پارادوکس جدی شده که تداوم روند رکودی را در بازار‌ها به همراه دارد. اثر مثبت افزایش نرخ دلار در کنار اثر منفی کاهش قیمت‌های جهانی با وجود ابهامات در فضای اقتصاد کلان کشور می‌تواند بورس را در فضای انتظار فعلی نگه دارد.


احتمال موج مثبت کوتاه‌مدت در بازار

بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که آخرین رشد قابل توجه شاخص به اواخر مهرماه سال جاری و همزمان با تصویب نهایی برجام در مجلس شورای اسلامی بازمی گردد. برهمین اساس شاخص کل که در آن زمان بر سطح ۶۱هزار واحد قرار داشت تحت تاثیر اخبار مثبت با جهش‌های قابل توجه به سطح ۶۳ هزار واحد رسید. باتوجه به اینکه قبل تر نیز بیان شد که همواره رفتار جدید بورس بعد از یک دوره نوسان اتفاق می‌افتد به نظر می‌رسد که یک خبر با پتانسیل‌های لازم می‌تواند رفتار جدید در بازار ایجاد کند. در همین زمینه نصیرزاده محتمل‌ترین خبر پیش روی بازار را اجرای عملی برجام تا انتهای آذرماه دانست و گفت: شرایط فعلی با توجه به کاهش قیمت‌های جهانی و ضعف اقتصاد داخلی، فضای رکودی و فرسایشی را به همراه داشته از این جهت برای برگشت هر چند موقت، بازار نیاز مند انتشار اخباری از جمله لغو رسمی تحریم‌ها است که انتظار می‌رود از اواخر ماه آذر این مهم رخ دهد.


وی در ادامه بیان کرد: رفتار کنونی بازار کاملا مهندسی شده به نظر می‌رسد. استنباط از این شرایط به گونه‌ای است که بازار در یک شرایط کنترلی تا قبل ازلغو تحریم‌های هسته‌ای باقی می‌ماند و بعد از آن با رشدی مواجه می‌شود که می‌تواند بار دیگر شاخص را به رقم چند ماه اخیر خود بازگرداند. وی درخصوص پایداری این روند گفت: با انتشار گزارش‌های 3 ماه سوم شرکت‌های بورسی، موج ورود نقدینگی و رشد شاخص بعد از اجرای عملی برجام موقت به نظر می‌رسد. شاخص برای تداوم روند رشدی خود نیاز به تغییرات بنیادی دارد که شواهد نشان می‌دهد این امر در کوتاه مدت میسر نیست. نصیرزاده در خاتمه بیان کرد: همان‌طور که شواهد کنونی بازار نشان می‌دهد احتمال موج جدید ریزشی برای بازار کمرنگ تر از حالت مقابل است و بازار می‌تواند در کوتاه مدت وارد مرحله‌ای از رشد شود که طی دو سال گذشته به‌صورت یک سیکل بارها تکرار شده است.


شاخص‌های قرمز پوش در بورس

شاخص کل بازار سهام روز گذشته با ریزش ۱/ ۹۹ واحدی روبه‌رو‌ شد و به سطح ۶۲هزار و ۶۳۵ واحد رسید. در همین زمینه دیگر شاخص‌های این بازار نیز روند نزولی را در پی گرفته روزی قرمزپوش را برای بورس تهران رقم زدند. شرایط روز گذشته بازار به گونه‌ای بود که از میان ۷ نماد ابتدایی اثرگذار بر شاخص «وغدیر»،«تاپیکو» و «پارسان» بیشترین اثر منفی را با ۳۱/ ۵۰ و ۲۰ واحد بر شاخص بر جا گذاشتند ودر مقابل نماد‌ها ی«فارس»، «جم» و «وبصادر» بیشترین اثر مثبت را بر شاخص داشتند. همچنین در بازار روز گذشته نماد‌های «شفارس» و «کهرام» بیشترین افزایش قیمت روزانه و نمادهای «دکیمی» و«سکارون» بیشترین کاهش قیمت را به ثبت رساندند. حجم و ارزش معاملات نیز در روزگذشته نسبت به آخرین روز هفته با کاهش ۱۶/ ۱ و ۳/ ۲۰ درصدی مواجه شد و به ترتیب بر سطح۳۹۳ میلیون سهم و ۷۲۰ میلیارد ریال آرام گرفت.