گروه بورس - مهرنوش سلوکی: زمان زیادی از تصویب راه‌اندازی صندوق تثبیت بازار سرمایه در جلسه هیات دولت نمی‌گذرد که این روزها بار دیگر زمزمه‌های تشکیل آن قوت گرفته است.

بسیاری براین باورند که تصویب راه‌اندازی این صندوق می‌تواند نشانه‌ای از دغدغه بسیاری از مسوولان اقتصادی نسبت به بازار سرمایه باشد که این امر موجب جلب اعتماد سرمایه‌گذاران و سهامداران به بازار سرمایه خواهد شد. از سوی دیگر تصویب این صندوق سیگنال حمایتی است که تا پیش از این به‌صورت شفاهی یا غیر‌مستند، معمول و عرف بود و هم‌اکنون، به‌صورت قانون درآمده و راه‌اندازی می‌‌شود. در همین زمینه «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگویی با حسن امیری، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس به بررسی مراحل اجرایی این صندوق پرداخته و مهم‌ترین‌ اهداف، ابعاد و کارکردهای این نهاد مالی در شرف تاسیس و مهم را تشریح می‌‌کند.

سایه حمایت دولت از بورس

آیین‌نامه‌های قانون رفع موانع تولید و ارتقای نظام مالی کشور در حالی در ماه‌های گذشته از سوی هیات دولت تصویب و ابلاغ شد که به نظر می‌‌رسد با توجه به اهمیت جایگاه بازار سرمایه در این قانون، به زودی ظرفیت‌های پیدا و پنهان آن نمایان شود. در این آیین نامه آمده است به منظور کنترل و کاهش مخاطرات سامانه‌ای یا فرادستگاهی بازار سرمایه کشور در شرایط وقوع بحران‌های مالی و اقتصادی و اجرای سیاست‌های عمومی حاکمیتی در شرایط مذکور و به منظور حفظ و توسعه شرایط رقابت منصفانه در حوزه بازار سرمایه، صندوق تثبیت بازار سرمایه به‌عنوان نهاد مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار، با شخصیت حقوقی مستقل تأسیس می‌‌شود و طبق اساسنامه خود و در چارچوب مصوبات هیات امنای متشکل از وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس کل بانک مرکزی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار توسط هیات عامل فعالیت می‌کند.

تامین نقدینگی با صندوق تثبیت

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس درباره راه‌اندازی صندوق تثبیت بازار سرمایه گفت: تاسیس صندوق تثبیت بازار سرمایه از مدت‌ها پیش توسط سازمان بورس دنبال می‌شد تا با توجه به افزایش اندازه بازار سرمایه کشور، زیر‌ساخت‌های ایجاد بازاری کارآمد و عمیق فراهم شود، بنابراین این صندوق اهداف خاصی دارد.

وی همچنین درخصوص منشا ایده تاسیس این صندوق بیان کرد: بررسی مراکز مطالعاتی سازمان در دوره‌های گذشته حاکی از آن بود که در بسیاری از کشور‌های دنیا چنین صندوق‌هایی در حمایت از بازار‌های مالی به‌خصوص بازار سهام تاسیس شده است. صندوق تثبیت بازار سرمایه مورد نظر سازمان بورس نیز با استفاده از همان الگوهای بین‌المللی راه‌اندازی می‌شود و امید است بتواند باعث رونق بازار شود. وی با تاکید بر اهمیت این صندوق در افزایش ثبات و کاهش ریسک بازار سهام ایران ادامه داد: هدف اصلی از راه‌اندازی مقابله با بحران‌ها و نوسان‌های شدید حاکم بر بازار سرمایه و پوشش ریسک‌های خاص وارده بر بازار و در یک کلام اطمینان بخشی برای مقابله با مخاطرات است، بنابراین صندوق تثبیت بازار سرمایه مانند صندوق توسعه نخواهد بود که روزانه اقدام به انجام معاملات می‌کند.

امیری با بیان اینکه صندوق تثبیت بازار سرمایه دارای سقف و کف منابع نبوده و به فراخور نیاز، نقدینگی تامین خواهد کرد، ادامه داد: طبق مصوبه مجلس، سازمان بورس می‌تواند با تصویب شورای عالی بورس بخشی از منابع داخلی خود را از طریق سپرده در اختیار صندوق تثبیت بازار سرمایه قرار دهد و بعدا تسویه کند.

امیری افزود: همچنین صندوق توسعه ملی نیز مجاز است تا یک درصد از منابع سالانه را از طریق سپرده‌های خود در بانک‌های عامل در صندوق تثبیت بازار سرمایه سپرده‌گذاری کند.

بستر‌سازی‌ها برای تاسیس صندوق تثبیت

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس در رابطه با مراحل لازم برای راه‌اندازی و شروع به‌کار صندوق توضیح داد: درحالی این صندوق هم به‌عنوان نهاد مالی باید در سازمان بورس ثبت شود که در اولین مرحله و طبق اساسنامه، هیات امنایی متشکل از وزیر اقتصاد، رئیس کل بانک مرکزی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی و رئیس سازمان بورس اقدام به تعیین مدیر صندوق خواهند کرد.

وی همچنین افزود: حسابرس صندوق هم سازمان حسابرسی بوده و انتظار می‌رود بعد از نهایی شدن مراحل لازم قانونی، این صندوق مهم بازار سرمایه کشور، پاییز یا حداکثر زمستان امسال رسما آغاز به‌کار کند.

امیری در خصوص امکان ادغام دو صندوق تثبیت بازار سرمایه و صندوق توسعه بازار نیز توضیح داد: شاید چنین چیزی رخ دهد اما منابع این دو صندوق و نحوه مدیریت و ساختار آنها از هم جدا و متفاوت است.

از سوی دیگر بر‌اساس تبصره ۴ اساسنامه،کلیه اموال و دارایی‌های صندوق تثبیت بازار سرمایه در صورت انحلال، بعد از کسر تعهدات و بدهی‌ها به دولت تعلق می‌گیرد. به گفته وی طبق بند «الف» ماده ۲۸ قانون رفع موانع تولید، صندوق تثبیت بازار سرمایه به‌عنوان نهاد مالی تحت نظارت سازمان بورس و به‌صورت شخصیت حقوقی مستقل در بازار سرمایه فعالیت می‌کند. همچنین شرایط و معیارهای مخاطرات سامانه‌ای، مخاطرات فرادستگاهی و بحران‌های مالی و نیز شرایط و مقررات فعالیت و انحلال صندوق، ارکان صندوق و وظایف و اختیارات هیات امنا و هیات عامل از موارد ذکر شده در اساسنامه صندوق یاد شده است.