گروه بورس- حدیث موسوی: با آنکه سه‌شنبه از روند نزولی بازار سهام کاسته شده و با افت ۹۸‌واحدی شاخص کل روز به نسبت متعادل‌تری برای فعالان بازار رقم خورد، اما کماکان برای سومین روز معاملاتی متوالی شاهد ریزش بورس هرچند به میزانی اندک بودیم. در این روز رقم شاخص به ۶۸ هزار و ۵۰ واحد رسید و به این ترتیب در یک قدمی کانال ۶۷ هزار واحدی ایستاد.

با کاهش ۱۴/ ۰ درصدی شاخص کل، ارزش کل معاملات بازار سهام روز گذشته به ۳/ ۸۵۱ میلیارد ریال رسید که نسبت به دوشنبه افت ۴/ ۲۶ درصدی را نشان می‌دهد. حجم کل معاملات نیز با کاهش ۶۸/ ۱۲ درصدی بالغ بر دادوستد ۸/ ۴۶۷ میلیون سهم شد. سه‌شنبه نمادهای پارسان، حکشتی و شپدیس به ترتیب با اثرات ۰۱/ ۷۲، ۶۱/ ۶۹ و ۹/ ۳۴ واحدی بر شاخص، بیشترین اثر منفی را بر ریزش بورس داشتند. این در حالی است که تایپکو، فارس، همراه و مبین با ثبت رشد قیمت‌ها در زمره نمادهایی قرار گرفتند که بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل بازار سهام و در نتیجه جلوگیری از افت بیشتر شاخص طی این روز ایفا کردند.

از چهارشنبه هفته گذشته و در واقع از فردای روزی که توافق هسته‌ای به‌طور رسمی اعلام شد، شاخص حدود ۲ درصد افت کرده است؛ در حالی که در بازه دو هفته‌ قبل از اعلام این رخداد تاریخی و در فاصله روزهای ۹ تیر تا بیست و سوم این ماه بازدهی شاخص به حدود ۷ درصد رسیده بود.

از این رو طی روزهای اخیر روند ریزشی قیمت اغلب سهم‌ها برخلاف انتظاراتی که نسبت به رشد بورس پس از اعلام توافق هسته‌ای وجود داشت، موجب شده تا بسیاری از کارشناسان و کارگزاران دلایل مختلفی را برای این رخداد مطرح کنند که از آن جمله می‌توان به مواردی همچون موعد تسویه خریدهای اعتباری، ترافیک برگزاری مجامع گروه‌های مهم بورسی مانند بانکی‌ها، پالایشی‌ها و... و در نتیجه توقف نمادهای فعال این گروه‌ها، گزارش‌های نه چندان دلچسب سه ماهه شرکت‌ها، فروش گسترده از جانب حقوقی‌ها به امید خرید سهام در قیمت‌های پایین‌تر، فشار سیاسی از جانب گروهی خاص و... اشاره کرد. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد دو شائبه در شرایط کنونی در مورد دلایل ریزش بازار سهام پذیرفتنی نیست؛ اول آنکه رفتار بورس تحت برخی رفتارهای سیاسی نیست که این رفتارها را عامل فشار فروش بعد از توافق قلمداد کنیم. نکته دیگر که این روزها شنیده می‌شود آن است که عدم حمایت متولیان بازار سهام به‌طور خاص دولت و سازمان بورس و حتی برخی عدم وضع محدودیت‌ها بر سر راه حقوقی‌ها باعث ریزش بازار سهام شده است که بررسی‌ها از معیوب بودن هر دو نظر برای تحلیل حکایت دارند.

بازدهی مثبت بورس در بلند‌مدت در پی تاثیرات لغو تحریم‌ها بر اقتصاد

عضو هیات مدیره مشاور سرمایه‌گذاری آوای آگاه در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» درخصوص این ابهام که چرا با وجود انتشار اخبار مثبت از ابعاد مختلف توافق هسته‌ای بازار روند نزولی را در پیش گرفته است، گفت: اگر به رفتار بازار سرمایه در زمان انتشار قطعنامه‌های تحریم‌های پیشین نیز نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم رفتار کنونی بازار چندان عجیب نیست. در آن ایام از فردای صدور قطعنامه‌ها بازار روند صعودی به خود می‌گرفت و بعد از چند روز رشد، در بازه زمانی بلندمدت‌تری، مجدد روند نزولی بزرگ‌تری را تجربه می‌کرد. احسان رضاپور نیکرو ادامه داد: رفتار کنونی بازار سهام نیز شباهت زیادی با همان ایام دارد؛ ولی عکس رویه قبلی. این بار بازار قبل از انتشار بیانیه و خبر توافق بعضا در نمادهایی با رشد بیش از ۳۰‌درصدی شاخص همراه بود. این درحالی است که همه ما می‌دانیم تاثیرات این توافق کوتاه‌مدت نیست و در بازه میان مدت تا بلند‌مدت آثار خود را بر اقتصاد کشور نشان خواهد داد.

این کارشناس بازار سهام افزود: از سوی دیگر سیگنال مشخصی از ورود پول‌های جدید از سوی نهادهای بزرگ نیز مشاهده نمی‌شود که دلایل مشخصی دارد. نخست اینکه به دلیل فشارهای موجود و نیاز به نقدینگی، اکثر نهاد‌ها خود نیاز به منابع مالی برای خروج از شرایط فشار مالی که در آن گرفتار شده‌اند دارند که بعضا حتی به عرضه سهام نیز می‌پردازند و از سویی دیگر به‌طور منطقی عجله‌ای برای ورود به بازار ندارند؛ چرا که به نظر نمی‌رسد از بازده پرسرعت و بسیار جذابی در بازار سرمایه عقب بمانند. اما به هر ترتیب اعتقاد دارم با پیشرفت فرآیند توافق و دریافت مطالبات نهادهای خصوصی و دولتی از یکدیگر و کاهش فشارهای مالی، به مرور شاهد ورود منابع جدید یا برگشت منابع به بازار سرمایه باشیم که روند ماه‌های آینده را بیشتر متاثر می‌سازد. در واقع انتظار این است که به مرور کف قیمت سهام شرکت‌های پر‌پتانسیل بالاتر از ماه‌های پیش و جاری خواهد بود.

وی با رد برخی شائبه‌ها مبنی بر فشار سیاسی از جانب گروهی خاص برای به چالش کشیدن مساله توافق و فروش حقوقی‌ها به قصد خرید سهام در قیمت‌های پایین‌تر که گفته می‌شود این موارد موجب ریزش بورس طی چند روز اخیر شده‌اند، گفت: این هفته، هفته بسیار پرترافیک مجامع شرکت‌های بورسی بود. در این میان شرایط رکودی حاکم بر فضای اقتصادی کشور باعث شده اکثر شرکت‌ها با مشکلات تامین مالی و سرمایه در گردش مواجه باشند. این موضوع تاخیر در پرداخت سود شرکت‌ها را موجب شده و بسیاری از اشخاص حقیقی و حقوقی تمایلی به حضور در مجامع و دریافت سود سهام خود در ماه‌های آینده ندارند و از آنجا که در روز بازگشایی رقمی حدود سود تقسیمی از قیمت سهام شرکت‌ها کاسته می‌شود بنابراین به‌طور منطقی، ترجیح می‌دهند نقد را اولویت قرار دهند و به امید نسیه نمانند.

رضاپور توضیح داد: بدون شک خرید‌های اعتباری و نگرانی از ضرورت فروش در قیمت‌هایی که سود از آن کاسته شده است، در ایام موعد تسویه کارگزاری‌ها نیز روی این مساله تاثیر‌گذار بوده است. فراموش نکنیم اشخاص حقوقی نیز تیم‌های کارشناسی و اقتصادی خود را دارند و با توجه به مقتضیات و شرایط مالی خود، اغلب سعی می‌کنند بهترین تصمیم را بگیرند که البته به‌طور طبیعی برخی اوقات تشخیص‌های اشتباه داده‌اند و عرضه‌های آنها با خرید مجدد در قیمت‌های بالاتر همراه شده است. شاید برخی اظهار نظرهای تلویزیونی و بد اخلاقی‌های سیاسی رسانه‌ها شائبه‌های اخیر را در ذهن فعالان بازار سرمایه تشدید کرده باشد؛ ولی در مجموع وزن این سناریو‌ها را به هیچ وجه بالا نمی‌دانم.

عضو هیات‌مدیره مشاور سرمایه‌گذاری آوای آگاه برخی اعتقادات مبنی بر عدم حمایت متولیان بازار سرمایه از بورس و لزوم دخالت این طیف را برای رونق معاملات و ورود نقدینگی به بازار سهام، نادرست دانست و بیان کرد: واقعیت این است که شرایط بازار سرمایه عجیب، غیرعادی و ملتهب نیست که نیاز به دخالت‌های مکرر داشته باشد و وضع قوانین خاصی را طلب کند. بررسی تاثیر بلندمدت برخی دخالت‌های نابجا نیز موید عدم توفیق و اثربخشی پایدار آنهاست. فقط به نظر می‌رسد اهالی بازار سرمایه که انصافا در یک سال و نیم اخیر فشارهای زیاد مالی را تجربه کرده‌اند، مقداری عجله دارند و برخی اظهارنظرهای خوش‌بینانه مبنی بر انتظار بازده سریع بازار سرمایه بعد از توافق آنها را بیش از حد امیدوار کرده بود.

وی گفت: به شخصه معتقد هستم در صورت تکمیل صحیح فرآیند توافق مطابق انتظارات رهبری و همراهی طرفین توافق در ادامه مسیر، بازار سرمایه پرپتانسیل‌ترین بازار از لحاظ بازده در بین بازارهای رقیب در یک سال آتی خواهد بود؛ اما با دربرداشتن افت و خیزهای مقطعی که ذات آن است و البته همگام با بهبود وضعیت واقعی شرکت‌ها در صنایع مختلف تاثیر‌پذیر.

عبور از دو فرض انحرافی در بورس