گروه بورس - مسعود‌رضا طاهری: ریزش ۵۳۹ واحد دیگر از شاخص کل بورس در جریان معاملات روز گذشته، زیان یک‌ماهه بازار را به ۱۰ درصد رساند. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد از ۱۹ فروردین ماه تا روز گذشته در مجموع تنها ۳ روز مثبت در بورس ثبت شده که کل سود ناشی از این مدت کوتاه به حدود ۲/ ۰ درصد می‌رسد. این در حالی است که میزان زیان ناشی از ۱۷ روز منفی طی یک ماه گذشته در حدود ۱۰ درصد بوده است. ادامه این روند می‌تواند بازدهی ۱۳ درصدی از ابتدای سال را به صفر برساند. دیروز در اولین روز کاری این هفته بازار سهام، شاخص کل تا ۶۳ هزار و ۵۳۰ واحد افت کرد. در حالی حجم و ارزش معاملات با تکیه بر داد و ستد ۳۸۶ میلیون سهم پتروشیمی مبین تقریبا ۴۰ درصد نسبت به روز چهارشنبه هفته قبل، افزایش ثبت کرد که بدون احتساب آن مسیر حرکتی بازار سرمایه همانند هفته‌های قبل از حجم و ارزش نسبتا تثبیت شده‌ای برخوردار بود. حاشیه‌های ایجاد شده برای این سهم همچنان بر فضای نظارتی بازار انتقادهایی وارد می‌کند. بازار از منظر برخی از کارشناسان از تحلیل خاصی برخوردار نیست و با وجود پتانسیل‌های مثبت در بازار ریزش شاخص ادامه دارد. عوامل خارجی موثر بر بازار سهام نیز در حالی به مرور تاثیر‌گذاری خود را از دست می‌دهند که برخی اقدامات داخلی بازار تاثیر بیشتری در توجیه ناپذیر کردن سرمایه‌گذاری در بازار بر جای نهاده است. دیروز ۷۶۲ میلیون و ۵۰۰ هزار سهم به ارزش ۲۰۶۱ میلیارد ریال نزدیک به ۸۳ هزار مرتبه مورد داد‌و‌ستد قرار گرفت. حجم و ارزش در حالی نسبت به روز چهارشنبه افزایش تقریبا ۴۰ درصدی داشته که نسبت به یک ماه گذشته ۱۳ درصد افت داشت و ارزش آن ۳۲ درصد افزایش ثبت کرده است. شاخص کل از ۱۹ فروردین که در رقم ۷۰ هزار و ۶۸۴ واحد به ۱۳ درصد بازدهی از ابتدای ۹۴ دست یافته بود، تاکنون ۷۱۵۴ واحد از رقم خود را از دست داده است. دیروز همچنین شاخص کل هم وزن با نیم درصد افت و ریزش بیش از ۵۰ واحدی تا ۹۸۷۴ واحد کاهش یافت. شاخص قیمت هم وزن -ارزش نیز با ۸/ ۰ درصد افت بیش از ۲۳۰ واحد ریزش ثبت کرد و به ۲۷ هزار و ۱۷۲ رسید. در بازار دیروز نمادهای «اخابر»،«وبملت»،«فارس»،«شبندر»و «وبصادر» در حالی بیشترین نقش را در کاهش شاخص کل بازی کردند که نمادهای «حکشتی» و«تاپیکو» با تاثیر مثبت از کاهش بیشتر شاخص جلوگیری کردند. ادامه روند ریزش‌ها ممکن است به بهای از دست رفتن بازدهی ۱۳ درصدی از ابتدای سال باشد. در جریان بازار دیروز سهام شرکت سرما آفرین در نماد «لسرما» در بازار دوم بورس با افزایش ۲۵ درصدی قیمت بیشترین افزایش قیمت سهم را به خود اختصاص داد. تصمیم هیات مدیره این شرکت به افزایش سرمایه و تعدیل مثبت پیش بینی درآمد هر سهم همزمان با بازگشایی نماد آن دلیل این جهش قیمتی عنوان شده است. دیروز حق تقدم پتروشیمی خارک و سهام شرکت سرمایه‌گذاری صنعت نفت بیشترین تقاضا را برای خرید به خود اختصاص دادند. در مقابل نمادهای «خکاوه» و«شنفت » صف فروش زیادی داشتند. دیروز علاوه بر سهام پتروشیمی مبین که با معامله ۳۸۶ میلیون سهم به ارزش ۱۳۳۸ میلیارد ریال بیشترین حجم و ارزش معاملات را به خود اختصاص داد، سهام بانک صادرات در رده دوم قرار گرفت. در حالی ظرفیت‌های مثبت بنیادی بازار و شرکت‌ها به علاوه اخبار محیطی و بین‌المللی شرایط مناسبی را برای جذب نقدینگی بیشتر فراهم کرده که تداوم ریزش‌ها از توجیه و تحلیل مشخصی برخوردار نیست. P/ E بازار تا ۵/ ۵ افت کرده، از فضای مذاکرات خبرهای مناسبی به گوش می‌رسد، سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در بازارهای مالی و صنعتی کشور پشت درهای مذاکرات به انتظار ایستاده‌اند، از نرخ سود سپرده‌های بانکی و سود تسهیلات کاسته شده و سهام شرکت‌ها در کف قیمتی قرار دارند؛ با این حال افت شاخص کل بازار چشم انداز بهبود شرایط را با نگرانی‌ها و تردیدهایی همراه کرده است. دکتر حسین ایزدی، مدیر عامل شرکت کارگزاری اطمینان سهم دلایل مختلفی را برای شرایط فعلی بازار سهام بر شمرده است. به گفته وی از لحاظ فاندامنتال شرکت‌ها در بهترین شرایط به سر می‌برند. قیمت سهام در کمترین حد خود است، اما روند اخیر بازار شرایط را به سوی قیمت‌های اسفند‌ماه سال قبل پیش برده که به نوعی عقب‌گرد به حساب می‌آید. وی افزود: اخبار رسیده از اشتیاق سرمایه‌گذاران خارجی برای سرمایه‌گذاری در بورس و صنایع مختلف حتی شرکت‌های آمریکایی و کاهش سود در کنار افزایش قیمت نفت و اخبار رشد اقتصادی کشور فضای سرمایه‌گذاری موجود را به نفع بازار سهام تقویت کرده است. با این حال بازار از برخی عوامل احساس نگرانی دارد. ایزدی برخی از ریشه‌های نگرانی بازار را با وجود روند مثبت و چشم انداز برد-برد مذاکرات هسته‌ای، در برخی تحلیل‌ها و اظهار‌نظرها از سوی مقامات هر دو طرف ایرانی و غربی موجب زاویه گرفتن مواضع از توافق بیانیه لوزان شده اعلام کرد. به گفته وی این اظهار‌نظرها که البته از سوی برخی افراد غیر‌مرتبط با مذاکرات مطرح می‌شود، موجب شده تا فضای ناامنی و عدم شفافیت در بازار تشدید شود. وی با استناد به این سخن عراقچی، معاون وزیر خارجه کشورمان مبنی بر اینکه متاسفانه برخی در داخل به سخنان مقامات آمریکایی بیشتر از مقامات کشورمان اعتنا دارند، گفت: رجزخوانی‌های طرف مقابل اغلب فضای روانی را در درست می‌گیرد و مسیر حرکت شاخص را متاثر می‌کند، در حالی که واقعیت توافق و بیانیه لوزان شرایطی برد -برد را برای کشور فراهم می‌کند که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. ایزدی در توضیح عامل دیگر گفت: مردم اصولا در جایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که منطقه امن باشد. برخی اقدامات در داخل بازار توسط مسوولان موجب دلزدگی می‌شود. ابطال بخشی از معاملات عرضه اولیه مبین در روزهای اخیر، امکان خرید ۱۸ میلیون سهم توسط ۴۳ نفر (متوسط ۴۰۰ هزار سهم برای هر نفر) و در عین حال نبود دسترسی برای خرید توسط تعداد بی‌شماری از متقاضیان حقیقی در خریدهای برخط و کارگزاری‌ها، اتفاق مهمی بود که با وجود حضور مقامات سازمان و شرکت بورس حتی در برنامه‌های صدا و سیما، هنوز کسی توجیه نشده است. وی افزود: در جایی که مقامات سازمان در تلاش برای نظارت بر همه بورس‌های داخلی هستند، چرا کسی از مقامات فرادستی، نظارتی بر این‌گونه اتفاقات بازار سهام ندارد. اینکه بازار سهام نتوانسته به یک شرکت قدرتمند تامین‌کننده شبکه ارتباطات اینترنتی برای خریدهای برخط دسترسی داشته باشد، مایه تاسف است. به عقیده وی اتفاقات اخیر در ابطال معاملات پتروشیمی مبین همچنان تردیدهایی را در بازار سهام دامن زده است. او نگرانی مردم از اینکه کار به جایی برسد که کمیسیون اصل ۹۰ متقاضی تحقیق و تفحص از بورس بشود را نگرانی دیگری دانست که به این شائبه‌ها در بازار سهام دامن می‌زند. وی با طرح این سوال که چرا واقعا عرضه‌های اولیه ۳ روز بیشتر عمر ندارند و چرا روز اول تنها امکان خرید ۵۰ هزار سهم بود، اما در روزهای بعد این اجازه برای خرید ۱۰۰ هزار سهم هم به برخی داده شد پرسید: چرا سامانه بازار سرمایه در موقع عرضه اولیه دچار اختلال می‌شود و به اصطلاح هنگ می‌کند.