«دنیای اقتصاد» وضعیت بازار سهام را به تفکیک هر صنعت بررسی می‌کند
بورس تهران در گرانیگاه قیمتی
گروه بورس- بهزاد بهمن‌نژاد: بازار سهام، هفته گذشته با ثبت رکوردهای پیاپی توانست بهترین عملکرد تاریخی خود را به ثبت رساند. با این حال به نظر می‌رسد هیجان ابتدای هفته که مربوط به توافقات هسته‌ای بود، در انتهای هفته اندکی فروکش کرده و سهامداران به جای صف‌نشینی، توجه بیشتری به تحلیل‌ها دارند. در این شرایط، به دنبال رسیدن نسبت قیمت به درآمد (P/ E) بورس تهران به مقدار متوسط تاریخی خود، انتظار می‌رود محرک‌های بیشتری جهت تداوم رشد قیمت‌ها نیاز باشد. «دنیای اقتصاد» علاوه بر عوامل اثرگذار بر روند بازار سهام، وضعیت گروه‌های مختلف بورسی را از منظر نسبت P/ E به تفکیک بررسی کرده است که می‌تواند معیار مناسبی برای سرمایه‌گذاری سهامداران محسوب شود. نتیجه بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد گرچه عمده صنایع مهم، فاصله زیادی با میانگین تاریخی نسبت P/ E خود ندارند، اما در برخی موارد اختلاف P/ E فعلی با متوسط مزبور بالا است که احتیاط بیشتر معامله‌گران درخصوص انتظارات را بیان می‌کند.
بورس نیازمند محرک‌های بیشتر
فارغ از عوامل خرد که بر عملکرد شرکت‌های مختلف اثرگذار هستند، معیارهای مهمی برای تعیین وضعیت کلی بازار سهام وجود دارد که به دقت توسط معامله‌گران دنبال می‌شوند. در این میان، نسبت قیمت به درآمد یکی از مهم‌ترین این معیارها محسوب می‌شود؛ بر این اساس، هرگاه نسبت مزبور از متوسط تاریخی خود فاصله زیادی بگیرد، نشانه‌ای است مبنی بر تمایل تغییر قیمت‌ها به نحوی که نسبت P/ E به مقدار میانگین تاریخی خود برگردد. در بورس تهران، متوسط تاریخی نسبت قیمت به درآمد ۶ مرتبه است؛ بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد به دنبال رشدهای اخیر قیمت‌ها در بازار سهام، نسبت P/ E بازار به ۱/ ۶ مرتبه رسیده است. این در حالی بود که افت شدید قیمت‌ها در سال گذشته موجب کاهش نسبت مزبور به کمتر از ۵ مرتبه در اواسط زمستان ۹۳ شده بود. در این میان اما، تعدیل منفی قابل توجه پیش بینی سود گروه‌های مهمی نظیر پالایشگاهی، پتروشیمی، بانکی، فلزاتی و سنگ معدنی موجب افزایش نسبت P/ E به ۴/ ۵ مرتبه در پایان اسفند‌ماه شد (به دلیل کاهش مخرج). به این ترتیب، رشدهای قیمتی بازار سهام طی سه هفته ابتدایی سال ۹۴ موجب بازگشت نسبت مزبور به مقدار میانگین خود شد. بنابراین، اکنون بازار سرمایه تحت تاثیر دو عامل می‌تواند با رشد مداوم و غیرهیجانی (عدم شکل‌گیری حباب قیمتی) همراه شود؛ نخست، افزایشP/ E تعادلی بازار سرمایه (تغییر انتظارات سرمایه‌گذاری) و دوم رشد سودآوری شرکت‌های بورسی. درخصوص مورد نخست، خوش‌بینی‌هایی وجود دارد که ناشی از میزان سودآوری مورد انتظار سرمایه‌گذاران با توجه به نرخ تورم است. به عبارت دقیق‌تر، فعالان اقتصادی به منظور حفظ ارزش سرمایه خود، همواره سرمایه‌گذاری را معقول می‌دانند که سودی بیش از نرخ تورم داشته باشد. بنابراین، با کاهش نرخ تورم، انتظار آنها از سودآوری نیز کاهش می‌یابد و بالعکس. در این شرایط، نرخ تورم اخیر کشور نسبت به متوسط سال‌های پیش از دولت یازدهم، کاهش حدود ۵ درصدی را تجربه کرده است. بنابراین، کاهش انتظار سودآوری در سرمایه‌گذاری موجب افزایش نسبت قیمت به درآمد انتظاری بازار سهام نیز می‌شود. در این میان، آنچه مانع از تحقق این امر شده است نسبت P/ E بسیار پایین (حدود ۵/ ۴ مرتبه) بازار پول (یا همان سپرده‌های بانکی) است. بر این اساس، اگر مطابق وعده‌های رئیس کل بانک مرکزی نرخ بهره بانکی متناسب با تورم کاهش یابد، می‌توان انتظار رشد قیمت‌ها در بازار سهام را داشت. این اقدام، هم از طریق افزایش P/ E انتظاری که می‌تواند بیش از ۶ مرتبه باشد و هم از طریق افزایش سودآوری شرکت‌ها ناشی از کاهش هزینه‌های تامین مالی می‌تواند به تداوم روند مثبت بازار سهام کمک کند. درخصوص دومین مورد، افزایش سودآوری شرکت ها، هنوز مسائل مبهمی وجود دارند که تعیین آنها نیز می‌تواند بر روند بازار سهام اثرگذار باشد. نخستین مساله، تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌های گازی است که می‌تواند بر سودآوری بزرگ‌ترین گروه بورسی اثرگذار باشد. از سوی دیگر می‌توان به تغییرات قیمت‌های جهانی کالاها اشاره کرد؛ در این رابطه، گرچه مسیر ریزشی قیمت‌ها تا حدودی متوقف شده است، اما بازگشت پرشتاب قیمت‌ها نیز دور از انتظار است. گرچه خوش‌بینی‌هایی نسبت به قیمت نفت وجود دارد (به علت کاهش رشد تولیدات نفت‌های غیرمتعارف نظیر نفت شیل)، اما در سایر کالاها به دلیل مناسب نبودن وضعیت اقتصادی کشور چین نمی‌توان چندان به رشد سریع قیمت‌ها امیدوار بود. با این حال شاید مهم ترین عاملی که می‌تواند سودآوری شرکت‌ها را افزایش دهد بحث نهایی شدن توافق هسته‌ای باشد. افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی و ایجاد بازارهای هدف جدید از جمله اثراتی است که در میان مدت متوجه بخش قابل توجهی از گروه‌های بزرگ بورسی می‌شود. همچنین، گشایش‌های هسته‌ای با تسهیل مبادلات ارزی می‌تواند هزینه عمده صنایع را کاهش و سودآوری آنها را افزایش دهد. بنابراین، هرگونه رشد سودآوری (مخرج کسر P/ E) به معنای کاهش نسبت قیمت به درآمد و در نتیجه حرکت مجدد آن به سمت میانگین تاریخی است که رشد قیمت‌ها و سودآوری بیشتر سهامداران را سبب می‌شود.
صنایع از منظر تئوری «بازگشت به میانگین»
همان‌طور که اشاره شد نسبت قیمت به درآمد در بازارهای سرمایه‌گذاری بسیار مهم است و بر اساس تئوری بازگشت به میانگین (Mean Reversion)، معیار اصلی بازارها تمایل دارد همواره به سمت میانگین تاریخی خود حرکت کند. به این ترتیب، «دنیای اقتصاد» متوسط قیمت به درآمد صنایع مختلف را از سال ۸۷ بررسی کرده است. بر‌اساس این بررسی می‌توان اختلاف P/ E فعلی هر گروه را با مقدار متوسط تاریخی آن مقایسه کرد که اختلافات شدید باید مورد بازبینی بیشتری قرار گیرند. در میان صنایعی که نسبت P/ E فعلی آنها از متوسط تاریخی آن بیشتر است می‌توان به گروه خودرویی اشاره کرد که بیش از ۱۱ مرتبه اختلاف را شاهد هستیم. علت این موضوع، رشد قیمت سهام در این گروه به دنبال خوش‌بینی معامله‌گران به اثرگذاری توافق احتمالی هسته‌ای است. گرچه این خوش بینی‌ها می‌توانند صحت داشته باشند، اما این اختلاف ریسک سرمایه‌گذاری در این گروه‌ها را افزایش می‌دهد و سرمایه‌گذاران باید زمان تحقق این سودآوری را نیز در تحلیل‌های خود در نظر بگیرند. از سوی دیگر، برخی اختلاف‌های شدید بین دو نسبت مزبور (P/ E فعلی با متوسط تاریخی آن) که عموما در گروه‌های کوچک رخ داده‌اند قابل صرف نظر هستند. در واقع، در گروه‌های کوچکی مثل چرم یا محصولات چوبی که حجم معاملات پایین است استفاده از این نسبت‌های بنیادی و روند تاریخی آنها منطقی نیست و برای تحلیل آنها باید موارد دیگری را مد نظر گرفت. همچنین، اختلاف بیش از ۵ مرتبه‌ای نسبت P/ E فعلی گروهی مثل مخابرات نسبت به مقدار متوسط این نسبت (نسبت فعلی کمتر از متوسط تاریخی است) لزوما به معنای پایین بودن قیمت این نماد نیست، بلکه بالا بودن نسبت قیمت به درآمد متوسط آن به دلیل سودآوری پایین این نماد در اوایل عرضه در بورس است.
رکوردزنی بورس در رکود بازارهای رقیب
همان‌طور که اشاره شد، بورس تهران یک هفته طلایی را پشت سر گذاشت و با رشد ۵/ ۷ درصدی در رقم ۷۰ هزار و ۶۸۵ واحدی ایستاد. در این میان، بازارهای ارز و سکه وضعیت نسبتا آرامی را سپری کردند؛ به‌طوری که دلار افت نیم درصدی و سکه رشد ۵/ ۱ درصدی را تجربه کردند و در نهایت به ترتیب به قیمت ۳ هزار و ۳۱۵ تومان و ۹۵۲ هزار تومان معامله شدند.
رونق چشمگیر معاملات هفتگی
هفته گذشته، ۹ میلیارد و ۲۴۶ میلیون سهم به ارزش ۱۸ هزار و ۶۶۴ میلیارد ریال در بورس تهران معامله شد. به این ترتیب، رونق معاملات بورس تهران به اوج خود رسید؛ به‌طوری که بر اساس بررسی «دنیای اقتصاد» متوسط حجم و ارزش معاملات روزانه (با حذف معاملات بلوکی) نسبت به متوسط خود در سال گذشته به ترتیب ۲۵۰ و ۱۶۵ درصد رشد را تجربه کردند.
سبزپوشی صنایع در هفته طلایی بورس
مشابه با شاخص کل، صنایع بورسی نیز روند مثبتی را پشت سر گذاشتند؛ بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد در میان ۳۶ گروه بورسی فقط ۴ صنعت با افت شاخص همراه شدند. در این میان، صنایع حمل‌ونقل، خدمات فنی و مهندسی و فرآورده‌های نفتی به ترتیب با ۷/ ۲۰، ۵/ ۱۴ و ۱/ ۱۴ درصد رشد، مثبت‌ترین صنایع از هفته گذشته بودند. از سوی دیگر، صنایع استخراج زغال‌سنگ، دستگاه‌های برقی، قند و شکر و کشاورزی به ترتیب با ۱/ ۵، ۱/ ۲، ۹/ ۰ و ۴/ ۰ درصد افت تنها گروه‌های منفی هفته گذشته بودند.
ارسال نظر