آرش چاوشیان - محمد هنرمند قالیباف مشاور سرمایه‌گذاری معیار شرایط رکود تورمی در اقتصاد ایران مهم‌ترین چالش در فضای کسب‌و‌کار بوده است که براساس آن کاهش حجم فعالیت‌ها در بدنه حقیقی اقتصاد از یک طرف و افزایش قیمت‌ها از طرف دیگر را به‌دنبال داشته است. با توجه به سیاست‌های اقتصادی دولت برای خروج غیر‌تورمی از رکود و نگرش مثبت نسبت به نتایج مذاکرات و بهبود شرایط اقتصادی، متعاقبا خوش‌بینی در فضای بازار افزایش یافته است. آمارهای منتشره بانک مرکزی نشان می‌دهد که رشد اقتصادی (به قیمت‌های ثابت ۱۳۸۳) طی دوره ۹۲-۱۳۸۸ به ترتیب ۲۷/۱، ۴۸/۶، ۳/۴، ۸/۶- و ۹/۱- درصد بوده است.

صنعت خودرو در کشور سابقه چندین ساله دارد و طی این مدت با فراز و نشیب‌هایی مواجه بوده است. این صنعت با برخی حمایت‌های غیر‌اصولی یا فشارهای بیش از حد از طرف برخی افراد و جریان‌ها در دوره‌های مختلف روبه‌رو بوده، به‌عنوان مثال هر زمانی که قیمت نفت رو به افزایش رفته واردات اتومبیل‌های خارجی افزایش یافته و این عدم ثبات در سیاست‌های اقتصادی خود به‌عنوان بخشی بزرگ از مشکلات این صنعت و دیگر صنایع و بخش‌های مرتبط به این صنعت است.

کاهش نرخ رشد اقتصادی در ۲ سال اخیر، خروج برخی خودروسازان خارجی از ایران، تشدید تحریم‌ها، عدم جذب سرمایه‌گذاران خارجی و به خصوص افزایش بهای تمام شده در صنعت خودرو را می‌توان از دلایل کاهش تولیدات خودرو در سطح کشور دانست. در نمودار همراه روند تولیدات خودرو به‌صورت سالانه نشان داده می‌شود.

با توجه به روند رشد اقتصادی در سال‌های مختلف و نمودار تولیدات خودرو به‌دنبال رابطه‌ای بین این دو متغیر هستیم به این صورت که آیا تغییرات رشد تولید خودرو در سطح کشور می‌تواند با رشد اقتصادی در آن سال رابطه داشته باشد یا به بیان دقیق‌تر رشد اقتصادی تغییرات رشد تولیدات خودرو را توضیح می‌دهد، در نمودار زیر رشد تولیدات خودرو در سطح کشور از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ نشان داده شده، با توجه به رشد منفی اقتصادی در سال‌های ۹۱ و ۹۲ که به ترتیب ۷۸/۶- و ۹/۱- است رشد تولیدات خودرو نیز در این دو سال منفی است.

در این راستا بررسی همبستگی بین رشد اقتصادی (به‌عنوان مهم‌ترین عامل تاثیرگذار) و رشد تولیدات خودرو در این سال‌ها نشان می‌دهد که این دو متغیر باهم همبستگی مثبت دارند. ضریب همبستگی بین خودرو و رشد اقتصادی رقم ۸/۰ است.

در نتیجه با توجه به این رقم تولیدات خودرو همگام با رشد اقتصادی می‌تواند افزایش یابد.

با نگاهی به تحقیقات انجام شده در این حوزه می‌توان از درآمد سرانه به‌عنوان مهم‌ترین متغیر بر تقاضای خودرو نام برد، به‌عبارتی دیگر برای تخمین تقاضای خودرو در هر کشور محققان از درآمد سرانه استفاده می‌کنند. از آنجا که تقاضای خودرو تولیدات را افزایش می‌دهد، رابطه همبستگی بررسی شده می‌تواند توجیه اقتصادی داشته باشد. با توجه به اینکه در سال‌های ۹۰ و ۹۱ در صنعت خودرو تحریم‌ها بسیار تاثیرگذار بوده است اثر این شوک در متغیر دیده شده به طوری‌که در این دو سال که شوک تحریم‌ها در مدل وارد شده این متغیر بر تولیدات خودرو تاثیرات منفی داشته است. نتیجه آن‌که رشد اقتصادی ۵ درصدی می‌تواند در صنعت خودرو ترجمان رشد ۲۵/۱۲ درصدی تولید را داشته باشد. در نتیجه رشد اقتصادی عامل مهم و تاثیرگذار در افزایش نرخ تولیدات خودرو در سطح کشور است که با توجه به شرایط پیش روی و سیاست‌های فعلی دولت که ظن رشد اقتصادی بالا را دنبال می‌کند، انتظار برای رشد تولید در صنعت خودرو نیز اجتناب ناپذیر می‌نمایاند.

رشد صنعت خودرو چشم به راه رشد اقتصادی