گروه بورس، زهرا رحیمی: چندی پیش سازمان بورس با تکیه بر دو متغیر کیفیت افشا و اطلا‌ع‌رسانی و به موقع بودن اطلاعات به رتبه‌بندی شرکت‌های فرابورسی پرداخت و پس از آن با استناد به همین عوامل روز گذشته رتبه‌بندی شرکت‌های بورسی نیز اعلام شد. بر این اساس رتبه‌بندی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، برای دوره ۱۲ ماهه منتهی به ۳۱ شهریور ماه ۹۳ به همراه اطلاعات مقایسه‌ای دوره ۱۲ ماهه منتهی به ۳۰ خرداد ماه امسال اعلام شده است که ۵۰ شرکت اول آن بر‌اساس جدول همراه قابل بررسی است. از نظر علمی رتبه‌بندی شرکت‌ها از بعد کیفیت افشا و اطلاع رسانی مناسب ارتباط خاصی با موضوعاتی همچون اندازه شرکت و نوع صنعت دارد، به‌طوری‌که هرچه این دو متغیر روند مثبتی را تجربه کنند انتظار می‌رود رتبه افشای شرکت‌ها افزایش یابد. در این بین افزایش اعتبار شرکت‌هایی که با رتبه شفافیت بالایی مواجهند و در عین حال از کیفیت و سرعت اطلاع رسانی بالایی برخوردار هستند می‌تواند در توسعه رقابت شرکت‌ها موثر واقع شود.

رتبه‌بندی شرکت‌ها که می‌تواند قدرت رقابتی آنها را معرفی کند اعتبار شرکت‌ها را افزایش داده است. این در حالی است که بورس‌های معتبر جهانی نیز از این روش استفاده مهمی می‌برند. کارشناسان حسابداری می‌گویند افشا در حسابداری تقریبا تمام فرآیند گزارشگری را در بر می‌گیرد و موارد بااهمیت و رویدادهای مالی و تجاری شرکت را مشخص می‌سازد، به همین دلیل افشای به موقع اطلاعات از آن جهت که فرصت مقایسه وضعیت‌های مختلف شرکت‌ها را ایجاد می‌کند برای سهامداران نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

متاسفانه در کشور ما تعداد قابل توجهی از شرکت‌ها به واسطه عدم افشای به موقع اطلاعات در حال حاضر مسدود بوده و بخش زیادی از نقدینگی در این فرآیند بلوکه شده است. بر این اساس تصمیم‌گیری سریع معامله‌گران در بازار از طریق گزارش‌های قانونی شرایطی را فراهم می‌کند که سردرگمی‌ها به حداقل برسد. در این بین عواملی که کیفیت افشا را در بازار و رتبه‌بندی‌ها مشخص می‌کنند به مواردی از قبیل کیفیت استانداردهای حسابداری، مدیریت سود و کیفیت حسابرسی مرتبط است.

بر‌اساس این اطلاعات، کلیه شرکت‌های بورسی برای دوره ۱۲ ماهه منتهی به ۳۱ شهریور ماه ۹۳ از نظر وضعیت اطلاع‌رسانی آنها از نظر قابلیت اتکا و به‌موقع بودن ارسال اطلاعات رتبه‌بندی شده‌اند.

بر این اساس از میان ۲۹۰ شرکت فعال در بورس که با معیار به موقع بودن زمان افشای اطلاعات و قابل اتکا بودن آنها طی دوره ۱۲ ماهه منتهی به ۳۱شهریور ماه ۹۳ مورد مقایسه قرار گرفته، رتبه نخست به شرکت نیرو کلر اختصاص یافته است، این در حالی است که « شکلر» طی دوره ۱۲ ماهه منتهی به ۳۱ خرداد ماه امسال رتبه ۹ را از آن خود کرده بود. شرکت فرآورده‌های تزریقی ایران با حفظ جایگاه خود در مقایسه با اطلاعات اعلام شده قبلی، همچنان در رتبه دوم قرار گرفت. بانک کار آفرین طی دوره ۱۲ ماهه منتهی به ۳۱ شهریور ماه امسال در جایگاه سوم قرارگرفت، در حالی که «وکار » طی رتبه‌بندی قبلی منتهی به ۳۱ خرداد ماه ۹۳ رتبه چهارم را به خود اختصاص داده بود. کارخانه‌های دارو پخش که در اطلاعات ۱۲ ماهه منتهی به ۳۱ خرداد ماه رتبه اول را از آن خود کرده بود،در جایگاه سی و سوم این رتبه‌بندی قرار گرفت. نمادهای «ثاباد»، «بسویچ»، «وانصار»، «شیراز»، «سپاها»، «ساراب» و «قصفها» نیز به ترتیب رتبه‌های چهارم تا دهم را کسب کردند.

پتروشیمی اصفهان همانند رتبه‌بندی صورت گرفته در اطلاعات ۱۲ ماهه منتهی به خرداد ۹۳، این دوره را نیز با قرار گرفتن در انتهای جدول رتبه‌بندی شرکت‌ها پشت سر گذاشت و آخرین رتبه یعنی رتبه ۲۹۰ را به خود اختصاص داد. در بازار اول بانک کار‌آفرین با حفظ جایگاه خود در اطلاعات ۱۲ ماهه منتهی به ۳۱ خرداد ۹۳،در این دوره نیز رتبه اول را به دست آورد این درحالی است که بانک انصار رتبه دوم این رده‌بندی را به خود اختصاص داد. «وانصار» در رتبه‌بندی پیشین سازمان در جایگاه ششم قرار داشت.

در بازار دوم نیرو کلر با امتیاز ۹۹ رتبه اول را به دست آورد در حالی که در رده‌بندی پیشین دربین شرکت‌های فعال در بازار دوم رتبه پنجم را داشت. فرآورده‌های تزریقی ایران نیز با حفظ رتبه در جایگاه دوم قرار گرفت.

در بین شرکت‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری پردیس همانند رتبه‌بندی صورت گرفته در اطلاعات ۱۲ ماهه منتهی به ۳۱ خرداد،این دوره نیز رتبه اول این رده‌بندی را از آن خود کرد. پس از آن سرمایه‌گذاری بهمن و سرمایه‌گذاری سپه به ترتیب رتبه دوم و سوم را به دست آوردند.

بر‌اساس گزارش اعلام شده از سوی سازمان در بین شرکت‌های هلدینگ، شرکت سرمایه‌گذاری ساخت بر‌اساس امتیاز به دست آمده از منظر شفافیت واطلاع رسانی مناسب در رتبه اول قرار گرفت. کروی و ثمسکن به ترتیب در جایگاه دوم و سوم قرار گرفتند.

خودتنظیمی شرکت‌ها بر‌اساس رتبه شفافیت

در این بین سید‌روح‌الله حسینی‌مقدم، مدیر نظارت بر شرکت‌های بورس در مورد فاکتورهای دخیل در محاسبه این رتبه‌بندی گفت: امتیاز اطلاع‌رسانی براساس وضعیت اطلاع‌رسانی آنها از نظر قابلیت اتکا و به‌موقع بودن ارسال اطلاعات محاسبه شده‌است. وی ادامه داد: معیار به‌موقع بودن بر‌اساس زمان ارسال اطلاعات توسط شرکت در مقاطع تعیین‌شده در دستورالعمل افشای اطلاعات و با لحاظ کردن میزان تاخیر در ارسال اطلاعات، مورد محاسبه قرار می‌گیرد. حسینی‌مقدم افزود: میزان نوسانات و تغییرات در پیش‌بینی‌های ارسالی و همچنین تفاوت‌های میان مبالغ پیش‌بینی شده و عملکرد واقعی حسابرسی شده معیار قابلیت اتکا در این محاسبات است.

وی با اشاره به اینکه وضعیت اطلاع‌رسانی شرکت‌ها در بورس تهران ارتقا یافته است، گفت: میانگین امتیاز وضعیت اطلاع رسانی شرکت‌ها از سال ۸۷ که رقم ۴۸ را نشان می‌داد به رقم ۶۹ رسیده است و این بیانگر آن است که وضعیت اطلاع‌رسانی شرکت‌ها بهتر شده است.

وی به مزایای این رتبه‌بندی اشاره کرد و گفت: این رده‌بندی به خودتنظیمی شرکت‌ها کمک می‌کند به این شکل که شرکت‌ها بعد از انتشار گزارش‌های خود و کسب رتبه به خصوص، با ایجاد رقابت در بین شرکت‌های مربوط به صنعت خود یا شرکت‌های با وضعیت مشابه می‌توانند جایگاه خود را بهبود دهند چرا‌که وضعیت شفافیت شرکت‌ها به‌عنوان عامل مهمی در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران مدنظر قرار گرفته و بنابراین شرکت‌ها با ایجاد فضای رقابتی برای بهبود وضعیت سرمایه‌گذاری خود تلاش می‌کنند.

رشد 21 پله‌ای امتیاز اطلاع‌رسانی در 6 سال