مروری بر قیمت‌های گاز طبیعی در بازار ایالات متحده آمریکا
مهدی قلی‌پور خانقاه کارشناس بازار سرمایه بحث‌های اخیر در نرخ گاز طبیعی و گاز ترش تحویلی به پالایشگاه‌ها این سوال را در بین سرمایه گذاران به منظور تحلیل طرح‌های سرمایه‌گذاری دولت با هدف تعیین نرخ عادلانه منابع طبیعی، مجلس به‌عنوان تصویب‌کننده و سایر ذی نفعان به‌وجود آورده است. به منظور ایجاد یک معیار مناسب برای تمامی ذی‌نفعان بهتر است مطالعه‌ای تطبیقی جهت مقایسه نرخ گاز طبیعی در اقتصاد‌های بزرگ دنیا انجام گیرد و انگیزه‌ای شود تا از بازار ایالات متحده به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا شروع کنیم و امیدواریم در صورت دسترسی به اطلاعات نرخ گاز در آینده در حوزه خلیج فارس، دریای شمال، روسیه و سایر عرضه‌کنندگان عمده گاز در جهان این تحلیل‌ها ادامه یابد.
مهدی قلی‌پور خانقاه کارشناس بازار سرمایه بحث‌های اخیر در نرخ گاز طبیعی و گاز ترش تحویلی به پالایشگاه‌ها این سوال را در بین سرمایه گذاران به منظور تحلیل طرح‌های سرمایه‌گذاری دولت با هدف تعیین نرخ عادلانه منابع طبیعی، مجلس به‌عنوان تصویب‌کننده و سایر ذی نفعان به‌وجود آورده است. به منظور ایجاد یک معیار مناسب برای تمامی ذی‌نفعان بهتر است مطالعه‌ای تطبیقی جهت مقایسه نرخ گاز طبیعی در اقتصاد‌های بزرگ دنیا انجام گیرد و انگیزه‌ای شود تا از بازار ایالات متحده به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا شروع کنیم و امیدواریم در صورت دسترسی به اطلاعات نرخ گاز در آینده در حوزه خلیج فارس، دریای شمال، روسیه و سایر عرضه‌کنندگان عمده گاز در جهان این تحلیل‌ها ادامه یابد. با توجه به اهمیت گاز به‌عنوان تامین‌کننده بخش بزرگی از نیاز به انرژی در ایالات متحده نرخ گاز تحویلی به انواع مشتریان در داده‌های رسمی این کشور قابل بررسی است. نرخ گاز طبیعی عمدتا در دو واحد مبتنی بر میزان انرژی قابل استحصال یعنی BTU و نیز بر اساس حجم یا CF مشخص می‌شود.
براساس داده‌های رسمی منتشر شده توسط اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده در تاریخ ۱۴ مه ۲۰۱۴ قیمت گاز طبیعی وارداتی، صادراتی، ورودی شهرها، تحویلی به مصرف‌کننده خانگی، تحویلی به مصرف‌کننده تجاری، تحویلی به مصرف‌کننده صنعتی و تحویلی به نیروگاه‌های تولید برق نمایش داده شده است. لازم به ذکر است که این نرخ‌ها فقط شامل انتقال گاز از طریق خط لوله بوده و شامل گاز مایع یا LNG نیست. نرخ گاز طبیعی براساس دلار بر هر هزارفوت‌مکعب ارائه شده است که بر اساس فرمول تبدیل فوت مکعب به مترمکعب نرخ گاز بر حسب سنت بر مترمکعب نیز محاسبه شده است تا بتوان با نرخ‌های مطرح در کشور مقایسه کرد.
جدول فوق می‌تواند روشنگری ملموسی برای ذی‌نفعان از نرخ گاز در کشور داشته باشد. براساس جدول همراه نرخ گاز طبیعی تحویلی به صنایع شامل پتروشیمی‌ها در ایالات متحده (به‌عنوان یک اقتصاد بازار آزاد) 16 سنت است، در حالی که نرخ صادرات گاز این کشور 13.6 سنت بر مترمکعب است. با توجه به اینکه ایران دارنده بزرگ‌ترین منابع گازی در دنیا است و با توجه به نیاز مبرم کشور به حمایت از تولید در شرایط رکود اقتصادی، نرخ تعیین شده 13 سنت برای پتروشیمی‌ها در ایران گران‌تر از نرخ واردات گاز در ایالات متحده است. به نظر می‌رسد با توجه به ارقام مذکور که نرخ‌های روز گاز در ایالات متحده را نشان می‌دهند، تعیین نرخ نزدیک به 10 سنت برای خوراک پتروشیمی‌های کشور عادلانه است. بیشترین مصرف داخلی کشور در بخش خانگی است در حالی که بیشترین یارانه به مصرف‌کننده اعطا می‌شود؛ در یک اقتصاد سالم یارانه باید بیشتر به تولید‌کننده برسد.
جدول همراه گویای این واقعیت است که در ایالات متحده مصرف‌کننده خانگی ۵/۲ برابر مصرف‌کننده صنعتی بابت مصرف گاز پرداخت می‌کند؛ در حالی که این نسبت در ایران نه تنها برعکس بوده بلکه نرخ مصرف‌کننده داخلی کمتر از یک پنجم مصرف‌کننده صنعتی است. به نظر می‌رسد که سیاست‌های آزاد‌سازی نرخ گاز در ایران متضاد با اقتصاد‌های توسعه یافته باشد و بهتر است به صنعت کمک و از سوزاندن گاز در خانه‌ها جلوگیری شود.
براساس داده‌های رسمی منتشر شده توسط اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده در تاریخ ۱۴ مه ۲۰۱۴ قیمت گاز طبیعی وارداتی، صادراتی، ورودی شهرها، تحویلی به مصرف‌کننده خانگی، تحویلی به مصرف‌کننده تجاری، تحویلی به مصرف‌کننده صنعتی و تحویلی به نیروگاه‌های تولید برق نمایش داده شده است. لازم به ذکر است که این نرخ‌ها فقط شامل انتقال گاز از طریق خط لوله بوده و شامل گاز مایع یا LNG نیست. نرخ گاز طبیعی براساس دلار بر هر هزارفوت‌مکعب ارائه شده است که بر اساس فرمول تبدیل فوت مکعب به مترمکعب نرخ گاز بر حسب سنت بر مترمکعب نیز محاسبه شده است تا بتوان با نرخ‌های مطرح در کشور مقایسه کرد.
جدول فوق می‌تواند روشنگری ملموسی برای ذی‌نفعان از نرخ گاز در کشور داشته باشد. براساس جدول همراه نرخ گاز طبیعی تحویلی به صنایع شامل پتروشیمی‌ها در ایالات متحده (به‌عنوان یک اقتصاد بازار آزاد) 16 سنت است، در حالی که نرخ صادرات گاز این کشور 13.6 سنت بر مترمکعب است. با توجه به اینکه ایران دارنده بزرگ‌ترین منابع گازی در دنیا است و با توجه به نیاز مبرم کشور به حمایت از تولید در شرایط رکود اقتصادی، نرخ تعیین شده 13 سنت برای پتروشیمی‌ها در ایران گران‌تر از نرخ واردات گاز در ایالات متحده است. به نظر می‌رسد با توجه به ارقام مذکور که نرخ‌های روز گاز در ایالات متحده را نشان می‌دهند، تعیین نرخ نزدیک به 10 سنت برای خوراک پتروشیمی‌های کشور عادلانه است. بیشترین مصرف داخلی کشور در بخش خانگی است در حالی که بیشترین یارانه به مصرف‌کننده اعطا می‌شود؛ در یک اقتصاد سالم یارانه باید بیشتر به تولید‌کننده برسد.
جدول همراه گویای این واقعیت است که در ایالات متحده مصرف‌کننده خانگی ۵/۲ برابر مصرف‌کننده صنعتی بابت مصرف گاز پرداخت می‌کند؛ در حالی که این نسبت در ایران نه تنها برعکس بوده بلکه نرخ مصرف‌کننده داخلی کمتر از یک پنجم مصرف‌کننده صنعتی است. به نظر می‌رسد که سیاست‌های آزاد‌سازی نرخ گاز در ایران متضاد با اقتصاد‌های توسعه یافته باشد و بهتر است به صنعت کمک و از سوزاندن گاز در خانه‌ها جلوگیری شود.
ارسال نظر