گروه بورس - محبوبه مغانی: روز گذشته در بورس اوراق بهادار تهران ۴۶۱ میلیون سهم به ارزش یک هزار و ۶۳۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال مورد معامله قرار گرفت. در پی انجام این معاملات که در ۴۸ هزار و ۵۳ دفعه معاملاتی صورت گرفته بود، شاخص بورس تهران حدود ۳۳۰ واحد افت کرد تا در دومین روز کاری تپیکس در هفته جاری، شاخص این بازار به رقم ۷۳ هزار و ۲۲۶ واحدی برسد. نگرانی از مذاکرات هسته‌ای ایران، انتشار اخبار ضد و نقیض از وین و ابهام در نتیجه توافق نهایی بین ایران و گروه ۱+۵، حضور رئیس‌ سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه غیرعلنی روز گذشته مجلس به‌منظور توضیح علت کاهش شاخص‌های بورس و ریزش قیمت‌های سهام، ارائه‌ راهکارهایی از سوی نهاد متولی بازار به نمایندگان خانه ملت، تجمیع نظر نمایندگان مجلس شورای اسلامی مبنی بر تزریق مبالغی از صندوق توسعه ملی با مجوز مجلس به صندوق حمایت از بازار، واکنش فعالان صنعت خودرو نسبت به بررسی مجدد قیمت خودرو در شرایطی که گمان می‌رفت بازار خودرو واکنشی صعودی به ماجرای افزایش رسمی قیمت خودرو نشان دهد، افزایش قیمت برخی محصولات لبنی و در نهایت رشد ۱۹ درصدی تولید سرب و روی ایمیدرو در خردادماه امسال از جمله اخبار مهم در تحولات اقتصادی و سیاسی کشور مرتبط با بازار سرمایه بود.

این‌گونه بود که بازار سرمایه در بیست و دومین روز از تیرماه سرمایه‌گذاران خود را با کاهش بازدهی ۴۵/۰درصدی مواجه ساخت.

آثار مسکن از میان رفت

در این میان یوسف هاشمی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای اقتصاد»، در بررسی شرایط کنونی بازار سرمایه، به سیاست‌های کنترل تورمی دولت که به نوعی اعمال سیاست‌های انقباضی محسوب می‌شود، اشاره و به موجب آن پیش‌بینی کرد که روند کنونی حاکم بر بازار همچنان ادامه‌دار باشد.

وی رونق هفته گذشته بازار سرمایه را به باز شدن حد اعتبارگیری اشخاص حقوقی نسبت داد که منتج به تزریق پول ناشی از افزایش اعتبار‌گیری حقوقی‌ها به بازار شد.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: بر این اساس همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد این مساله تنها به عنوان یک مسکن زود‌گذر برای بازار سرمایه بود؛ این درحالی است که برای خروج از رکود بازار سرمایه به‌طور قطع به اصلاح سیاست‌های پولی نیاز است تا به تبع آن شاهد پویایی مجدد بازار سرمایه باشیم.

از دیدگاه وی پویایی مجدد بازار سرمایه به نتیجه مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ گره خورده است. هاشمی در این میان قیمت سهام شرکت‌های بورسی را مورد توجه قرار داد و گفت: به‌رغم آنکه ارزش بسیاری از سهام شرکت‌ها با توجه به عملکرد و اعمال پیش‌بینی‌های سودشان، پس از این افت شدید بسیار مناسب است، اما هنوز انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه برای فعالان این بازار وجود ندارد.

وی رونق پایدار در بازار سرمایه را ناشی از مشخص شدن سیاست‌های رکودزدایی از این بازار توسط دولت به‌طور شفاف عنوان و از بحث نرخ خوراک واحدهای پتروشیمی به عنوان بزرگ‌ترین مشکل بازار سرمایه در خصوص عدم شفافیت در سیاست‌های تنظیم بازار یاد کرد.

این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: این عامل با توجه به اظهارنظر افراد مختلف دولت از نوسان بسیار زیادی برخوردار شده است؛ مساله‌ای که سبب افزایش ریسک بازار سرمایه شده، به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران را بر‌آن داشته است تا حداقل از بازار سرمایه که در حال حاضر به عنوان یک بازار پرریسک تلقی می‌شود، فاصله بیشتری بگیرند. وی با اشاره به آسیب ناشی از تاخیر در شفافیت سیاست‌های قطعی دولت، عنوان کرد: هر روز افراد مختلف درمورد قیمت محصولات صنایع اظهارنظر‌های متفاوتی دارند و حتی در این میان کارشناسان نیز به تفاسیر مختلفی از این اظهار‌نظرها می‌پردازند، مساله‌ای که در قیمت‌گذاری خودرو، محصولات پتروشیمی و لبنی با آن مواجهیم و به بزرگ‌ترین معضل حال و روز بازار سرمایه تبدیل شده است.

بررسی آخرین تحولات بازار سرمایه

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری ارزش پرداز آریان نیز به مصوبه فروش محصولات پتروشیمی با نرخ ارز آزاد در بورس کالا اشاره کرد که سبب افزایش سودآوری گروهی از شرکت‌های پتروشیمی که عمده محصولات خود را در بازار داخلی به فروش می‌رسانند، می‌شود.

وی با توجه به سهم ۲۸ درصدی شرکت‌های پتروشیمی از حجم بازار سرمایه، از این مصوبه به عنوان عاملی جهت رونق بازار یاد کرد و ادامه داد: علاوه‌بر مورد فوق این مصوبه سبب تعیین قیمت محصولات پتروشیمی بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا و از بین رفتن نقش واسطه‌ها در فرآیند قیمت‌گذاری این محصولات می‌شود.

احمد پویان فر با اشاره به مصوبه دولت مبنی بر کاهش نرخ سوخت محصولات پتروشیمی، عنوان کرد: در واقع برخی از فعالان بازار سرمایه به اشتباه گمان کرده‌اند که این مصوبه به نوعی نقض‌کننده مصوبه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در بودجه سال ۱۳۹۳ مجلس شورای اسلامی است، حال آنکه مقدار مصرف پتروشیمی‌ها تابعی از نرخ خوراک و همچنین نرخ سوخت مصرفی آنها است.

وی با اشاره به تاثیر کاهش نرخ سوخت مصرفی واحدهای پتروشیمی عنوان کرد: به طوری که برخی از این شرکت‌ها، مورد فوق را در صورت‌های مالی خود لحاظ کرده‌اند و این مصوبه تاثیری در سود‌آوری آنان نخواهد داشت. اما گروهی دیگر با بالاتر فرض‌کردن نرخ سوخت مصرفی خود، در آینده شاهد تعدیل مثبت از این محل خواهند بود.

این کارشناس بازار سرمایه با این حال عامل اصلی رونق در بازار سرمایه را نه تصمیمات کوتاه‌مدت، مانند تزریق نقدینگی جدید به بازار، بلکه تصویب قوانینی دانست که در بلندمدت سبب افزایش رشد اقتصادی و تولید و به دنبال آن شکوفایی اقتصاد خواهد شد.

وی اضافه کرد: در این راستا در شرایط فعلی مهم‌ترین‌ نقش مجلس و دولت کمک به افزایش شفافیت بازار سرمایه از طریق وضع قوانینی است که به تولید کشور کمک کند. همچنین تلاش برای کاهش ابهامات موجود در برخی از صنایع می‌تواند تاثیر بسزایی در شکوفایی بازار سرمایه‌ داشته باشد.

بر این اساس پویان فر پیشنهاد داد: مسوولان می‌توانند از طریق برگزاری نشست‌هایی با فعالان بازار و هم‌اندیشی با آنها تا حدودی این مشکلات را برطرف کنند.

وی در ادامه اظهارات خود، صنعت پالایشگاهی را مورد اشاره قرار داد که پس از رشد خیره‌کننده‌ای که در سال ۱۳۹۱ و نیمه اول سال ۱۳۹۲ داشت، به علت اختلاف نظر به‌ وجود آمده با شرکت ملی پخش و پالایش بر سر نحوه خرید نفت خام و همچنین فروش محصولات که تا امروز نیز همچنان پا‌برجا است، دچار ابهاماتی در ارائه‌ صورت‌های مالی خود شد‌ه‌اند.

بر این اساس مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری ارزش‌پرداز آریان ادامه داد: به نظر می‌رسد این امر تنها از طریق برگزاری جلساتی با حضور مسوولان رده بالای اقتصادی قابل حل باشد، اما با توجه به طرح‌های افزایش کیفیت محصولات و همچنین طرح‌های توسعه‌ای شرکت‌های پالایشگاهی، در صورت رفع اختلاف نظر مزبور امکان رونق دوباره این صنعت دور از ذهن نیست.

وی در ادامه به تلاش مسوولان اقتصادی برای بازگشت رونق به بازار سرمایه درچند هفته گذشته اشاره کرد که به اقداماتی جهت افزایش شفافیت بازار، تصویب قوانینی برای کمک به رونق اقتصادی از جمله فروش محصولات پتروشیمی با نرخ ارز آزاد و کاهش نرخ سوخت مصرفی منجر شد.

وی اضافه کرد: امری که اگرچه بیشتر، آثار بلندمدتی بر اقتصاد ایران و همچنین بازار سرمایه خواهد داشت، اما در کوتاه‌مدت هم می‌تواند از طریق افزایش اعتماد به بازار سرمایه، منجر به بازگشت بخشی از نقدینگی‌ها به بازار سرمایه شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد با توجه به چشم‌اندازهای سیاسی و اقتصادی و در اولویت قرار گرفتن مهار تورم در کشور و اجرای سیاست‌های انقباضی توسط دولت، تا پایان تابستان بازار سرمایه ایران با شیبی ملایم به روند صعودی خود بازگردد.

اما روز گذشته نماد معاملاتی شرکت‌های کیمیدارو و گروه صنعتی بوتان مشمول دستورالعمل رفع گره معاملاتی شدند. از سوی دیگر نماد معاملاتی شرکت‌های نساجی بروجرد، بیمه دانا، قند قزوین و پتروشیمی فارابی با توجه به عدم کشف قیمت در روز معاملاتی قبل (بدون محدودیت نوسان قیمت)، نماد معاملاتی حق‌تقدم شرکت‌های پتروشیمی شازند، الکتریک خودرو شرق و خوراک دام پارس با توجه به اعلام مهلت پذیره‌نویسی، بدون محدودیت نوسان قیمت با استفاده از مکانیزم حراج تک‌قیمتی و نماد معاملاتی شرکت ایران پارت صنعت با توجه به ارائه‌‌ صورت‌های مالی حسابرسی‌شده سال مالی منتهی به پایان اسفندماه ۹۲ بدون محدودیت نوسان قیمت با استفاده از مکانیزم حراج تک‌قیمتی بازگشایی شدند.

اما در ادامه معاملات بازار، نماد معاملاتی شرکت‌های داروسازی کوثر، سرماآفرین، صنایع شیمیایی فارس و نساجی بروجرد جهت برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه به‌منظور تصویب صورت‌های مالی و بانک کارآفرین جهت برگزاری مجامع عمومی عادی سالانه به‌منظور تصویب صورت‌های مالی - عمومی فوق‌العاده به‌منظور تصمیم‌گیری در خصوص افزایش سرمایه، متوقف شدند.

در همین حال مدیر بازار بورس تهران خواستار توجه سرمایه‌گذاران در خرید اوراق اختیار فروش تبعی سهام به برخی نکات شد. وی اظهار کرد: در خرید این اوراق، خریدار نمی‌تواند بیش از تعداد سهام پایه‌ای که در اختیار دارد، اوراق خریداری کند، لذا اوراق اختیار فروش تبعی معتبر در پایان هر روز معاملاتی حداکثر می‌تواند معادل دارایی سهامدار در سهم پایه باشد.

وی ادامه داد: این اوراق معاملات ثانویه نداشته و خریدار حق فروش مجدد آن را ندارد؛ همچنین خریدار باید تنها به اندازه سقف تعیین‌شده در هر نماد تبعی به خرید اقدام کند. در نهایت مدیر بازار بورس تهران تاکید کرده است که در صورت خرید بیش از این تعداد، مازاد آن در تعهد عرضه‌کننده نیست.

چشم‌انداز آتی بورس تهران

مشارکت‌کنندگان در چهل و هشتمین نظرسنجی کارگزاری تدبیرگران فردا، حمایت دولت و مجلس از بازار با تصویب تغییر نرخ ارز پتروشیمی‌ها و نرخ گاز و نیز تصمیم شورای رقابت مبنی بر افزایش قیمت خودرو، کاهش نرخ سود بانکی و تورم، جلسه وزیران به‌منظور حمایت از بورس و صنایع، اخباری مبنی بر رفع ابهامات برخی صنایع مانند پالایشگاه‌ها و همچنین افزایش اعتباردهی کارگزاری‌ها به حقوقی‌ها را به عنوان عوامل تاثیرگذار بر رشد بازار اعلام کرده‌اند.

همچنین در بخش دیگری از این نظرسنجی اتمام روند نزولی بازار از دو دیدگاه تکنیکال و بنیادی مورد بررسی قرار گرفته که تقریبا از هر دو منظر بازار در حال تعادلی است، اما از نظر بنیادی شرایط مثبت و تعادلی تقریبا یکسان است به‌طوری‌که ۴۷ درصد معتقد به شرایط متعادل و ۴۳ درصد معتقد به شرایط مثبت در بازار سرمایه هستند. افزون بر این، خرید سهام ایران خودرو، پتروشیمی زاگرس، رایان سایپا و لیزینگ ایرانیان به عنوان برترین سهام‌ در کوتاه‌مدت (‌هفتگی) پیشنهاد شده است. این نظرسنجی از ۹۵ شرکت سرمایه‌گذاری، کارگزاری، مشاوره‌ای، بیمه‌ای، صندوق و ... توسط شرکت کارگزاری تدبیرگران فردا تهیه شده است.

بلاتکلیفی در روند شاخص کل