گروه بورس - زهرا رحیمی: روز گذشته در بورس اوراق بهادار ۳۱۰ میلیون سهم به ارزش ۹۵۷میلیارد ریال در حالی مورد معامله قرار گرفت که شاخص کل بورس با افت ۹۴ واحدی به رقم ۷۲ هزار و ۲۴۹ واحد رسید. بر این اساس بود که پس از انجام این معاملات در ۳۳‌هزار و ۷۷۷ دفعه معاملاتی، شاخص بورس نسبت به روز سه‌شنبه با افت ۱۳/۰ درصدی مواجه شد. در این میان نمادهای معاملاتی خودرو، فولاد، رمپنا و خساپا بیشترین تاثیر منفی را در کاهش شاخص برعهده داشتند. نماد‌های معاملاتی شبندر و همراه بیشترین تاثیر مثبت را در شاخص دیروز بازار داشتند، اما این تاثیر به اندازه‌ای نبود که روند نزولی شاخص را تغییر دهد. در‌همین‌حال نمادهای وبصادر، شبندر، خودرو و تاپیکو به‌عنوان پربیننده‌ترین نمادها شناخته شدند. گروه‌های مالی، خودرو، بانک‌ها و فرآورده‌های نفتی عنوان برترین گروه‌های بازار را در اختیار داشتند. در جریان دادوستدهای روز گذشته بورس، نمادهای شبندر، همراه، ثشرق و وتجارت بیشترین افزایش قیمت و نمادهای فلامی، قنیشا، غگل و خفنر بیشترین کاهش قیمت را تجربه کردند. از سوی دیگر کاذر، سفار، شپلی و زمگسا با بیشترین تقاضا در بازار روبه‌رو شدند و برترین عرضه‌ها نیز در نمادهای خساپا، کبافق، سفارس و چافست شکل گرفت. براساس اطلاعات منتشرشده نمادهای شبندر، خودرو، همراه و فولاد بیشترین ارزش معاملات بازار را دارا شدند و نمادهای وبصادر، وتجارت، خودرو و ورنا نیز بیشترین حجم معاملات بازار را به خود اختصاص دادند.

بانکی‌ها تقویت می‌شوند

روز گذشته دو خبر نظر کارشناسان بازار را در راستای تحلیل چشم‌انداز بازار سرمایه به خود جلب کرد. خبر اول مربوط به مصوبه‌های جلسه شورای پول و اعتبار بود. مصوبه مربوط به نرخ سود بانک‌ها و اوراق مشارکت خبر تازه‌ای نبود، اما خبر مهم‌تر در راستای مصوبات جلسه روز سه‌‌شنبه شورای پول و اعتبار، کاهش نرخ ذخیره قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی بود. طبق این مصوبه نسبت سپرده قانونی برای انواع سپرده‌ها در بانک‌های تجاری و موسسات اعتباری (دولتی و غیردولتی) به طور یکسان و معادل ۵/۱۳ درصد تعیین می‌شود.

در این باره سید‌روح‌الله حسینی‌مقدم، معاون تحقیق و توسعه شرکت بورس گفت: نرخ ذخیره قانونی قدرت وام‌دهی بانک‌ها را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود در‌آمد بانک‌ها از محل این تسهیلات افزایش یابد و چون سهام ۱۰ بانک در بورس تهران مورد داد‌و‌ستد قرار می‌گیرد، افزایش در‌آمد بانک‌ها روی بورس اثر مثبت برجای خواهد گذاشت.

خبر دیگر اجرای طرح بیمه سهام از روز شنبه بود. روند نگران‌کننده شاخص بورس در ۶ ماه گذشته باعث شد انواع تصمیمات در حوزه تقویت بازار مورد بررسی قرار بگیرد و تصمیمات و سیاست‌های متنوعی نیز در این راستا اتخاذ شود. با این حال روند حرکتی بازار همچنان منفی است.

تصمیم‌گیری و حمایت برمبنای سیاست‌گذاری از جمله کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی، تصمیم‌گیری برای کاهش نرخ خوراک گاز مجتمع‌های پتروشیمی، تصمیم‌گیری برای سهام خصوصی‌سازی و ... از جمله تصمیمات در اولین سکانس حمایتی مسوولان بود که نتیجه‌ای به همراه نداشت. در دومین سکانس، سیاست‌ها به سمت اصلاح ساختار بازار حرکت کرد؛ سیاست‌هایی مانند ایجاد نهاد بازارگردانی، بازار بلوک، جلوگیری از عرضه‌های خرد خصوصی‌سازی و... که هنوز تاثیرات آن بر بازار نمایان نشده است. در آخرین سیاست حمایتی که دیروز اخبار مربوط به آن منتشر شد، انتشار اوراق اختیار فروش تبعی در دستور کار سازمان بورس قرار گرفت. بر این اساس برای سهام ۲۹ شرکت از روز شنبه، هفتم تیر ۹۳، این اوراق با بازدهی حداقل سالانه ۲۰ درصدی روزشمار منتشر می‌شود که این بازدهی توسط ناشر اوراق تضمین می‌شود. کارشناسان این سیاست را به‌نوعی در راستای حمایت از حقوق سهامداران ارزیابی و آن را معادل بیمه سهام ارزیابی می‌کنند. قیمت فروش اوراق اختیار فروش تبعی به گونه‌ای خواهد بود که سهامداران با خرید آن و در اختیار داشتن سهام مربوطه، به میزان حداقل ۲۰ درصد سالانه (به صورت روزشمار و متناسب با تعداد روزهای باقیمانده تا تاریخ اعمال) بازدهی کسب می‌کنند، بدیهی است این میزان، حداقل بازدهی تضمین شده سهام خواهد بود و در صورت وجود بازده مازاد (افزایش قیمت سهم به بالاتر از قیمت اعمال) آن نیز به سرمایه‌گذاران تعلق خواهد گرفت.

در این راستا حسینی‌مقدم به تجربه خوب سال ۹۰ از اجرای این طرح اشاره کرد و گفت: اوراق اختیار فروش تبعی سهام به دلایل زیادی برای بازار دارای اهمیت است.

وی ادامه داد: انتشار اوراق تبعی این است که سرمایه‌گذار در ازای پرداخت مبلغی اندک برای خرید اوراق تبعی فروش، از کسب حداقل بازده مورد انتظار از سرمایه‌گذاری خود اطمینان کسب می‌کند و این به صورت مثبتی بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. حسینی‌مقدم با اشاره به اینکه بیمه کردن سهام شکلی از اطمینان خاطر برای سرمایه‌گذار ایجاد می‌کند، افزود: این اعتماد، در شرایطی که ابهام در بازار حاکم است، موجب توجه بیشتر سرمایه‌گذاران به سهام می‌شود که دارای اوراق تبعی هستند.

وی با تاکید بر تجربه موفق انتشار اوراق تبعی در بازار سرمایه، ابراز کرد: این اوراق با افزایش امنیت، توجه سرمایه‌گذاران را به بازار سرمایه افزایش می‌دهد و مانع خروج سرمایه‌گذاران ریسک گریز می‌شود.

دیروز بازار روند نسبتا با ثباتی را در پیش گرفت. این درحالی است که سایه رکود در بازار همچنان حکمفرما است. گروهی در انتظار نتایج مذاکرات به سر می‌برند و رونق بازار را منوط به آن می‌دانند.

اما برخی دیگر بر این باورند که باید در شرایط بنگاه‌ها تغییراتی حاصل شود که نتیجه این تغییرات به رونق بازار سرمایه منتهی می‌شود و برخی نیز می‌گویند باید سیاست‌های دولت در راستای حمایت بازار تقویت شود.

با این حال یک کارشناس بازار سرمایه، دلایل افت شاخص بورس را حجم کم معاملات و نبود نقدینگی سرمایه‌گذاران حقوقی دانست و گفت: سرمایه‌گذاران حقوقی تمایلی به خرید سهم‌ها در قیمت‌ها ی فعلی ندارند؛ این در حالی است که فروشنده‌ها هم تمایلی به فروش ندارند و به نظر می‌رسد وضعیت تا زمانی که آینده پرونده هسته‌ای مشخص نشود، ادامه‌دار خواهد بود. مقدسیان مشکل فعلی بازار را کمبود نقدینگی دانست و با اشاره به اینکه P/E بورس تهران به کمتر از ۶ مرتبه رسیده است، عنوان کرد: حجم معاملات بورس نشان می‌دهد که حالت انتظار در بازار سرمایه حاکم است و حقوقی‌های بازار نیز در انتظار آینده هستند. ایمان مقدسیان با مقایسه بازار سرمایه با سایر بازار‌ها اظهار کرد: سیاست‌های ضدتورمی دولت اکثر بازار‌ها را با رکود مواجه کرده است اما تاثیر این سیاست‌ها بر بازار سرمایه علاوه بر رکود معاملات، ریزش بازار را به همراه داشته است.

وی ادامه داد: در حال حاضر بازار سرمایه با سه موضوع گره خورده است؛ به‌طوری‌که در انتظار مشخص شدن تکلیف مذاکرات هسته‌ای، اقتصاد جهانی و اصلاح قیمت‌های داخلی و قیمت‌گذاری صنایع با توجه به افزایش حامل‌های انرژی است و تا تکلیف این موضوعات روشن نشود، نمی‌توان انتظار رشد قیمت را داشت.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: دولت نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را زیاد می‌کند؛ اما از طرف دیگر این صنایع را مجبور به فروش محصولات خود با قیمت دولتی می‌کند. این عامل وضعیت این صنایع را دچار بحران کرده است و چون سهم این صنایع در بورس زیاد است، این عامل شاخص بورس را با افت مواجه می‌کند. وی در برابر این سوال‌ که با این همه شرایط بازار سهام را در مقاطع کوتاه و میان مدت و حداکثر تا شهریور‌ماه چگونه ارزیابی می‌کند، پاسخ داد: واقعیت این است که بازارسهام کشور به‌دلیل برخورداری از ظرفیت‌های متعدد از آینده بسیار روشنی برخوردار است؛ اما در این میان برخی وقایع پیش‌بینی‌نشده و آثار تصمیم‌گیری‌ها موجب درجا زدن و برگشت به عقب غیر‌طبیعی قیمت‌ها و شاخص بورس می‌شود.

مقدسیان ادامه داد: بنابراین در صورت تحقق دو شرط برطرف شدن ابهامات موجود و عدم وقوع رویدادهای ناگهانی، می‌توان شاهد تداوم رونق بازار سهام و روند صعودی شاخص و قیمت‌ها بود؛ اما نباید انتظار داشت این روند با شتاب و جهش‌های پی‌در‌پی همراه باشد.