علیرضا باغانی: پرواز «تسه‌ها» در فرابورس ایران ، این سر خط خبرهای این روزهای بازار سرمایه است. بازاری که این روزها بیشتر شاهد نوسان‌گیری معامله گران است تا پرداختن به اصل فعالیت در بازار سهام یعنی سهامداری. همین روحیه نوسان‌گیری سبب شده تا رشد عجیب قیمت، دامن گیر اوراق تسهیلات مسکن شود. اوراق تسهیلات مسکن موسوم به «تسه‌ها» ۴ سالی است که در بازار سرمایه قابل معامله است. این اوراق که هر یک از آنها ارزش ۵۰۰ هزار تومان وام مسکن با نرخ سود ۱۵درصد را دارد، هم‌اکنون قیمت حدود ۹۰ هزار تومانی را تجربه می‌کند که برابر است با رشد ۳۰ درصدی در ۱۵ روز اخیر.به این معنی که زوج‌های جوانی که سودای خانه دار شدن را در سر می‌پرورانند اگر از پس پرداخت اقساط سنگین این وام بر بیایند باید برای خرید ۱۰۰ برگه از این اوراق که ارزش ۵۰ میلیون تومان وام مسکن را دارد، عددی معادل ۹ میلیون تومان بپردازند.

به تعبیری واضحتر وام گیرنده جوان در همین ابتدای امر یک پنجم از وام مسکن خود را باید تقدیم نوسان گیران و بعضا سفته‌بازان کند. حال آنکه فلسفه عرضه اوراق مسکن در فرابورس ، کوتاه کردن دست دلالان و سوداگران بازار مسکن از بازار داد و ستد وام بوده و اینکه مردم نیازمند وام بدون هیچ واسطه ای و دور از بازار سیاه و در شرایطی شفاف بتوانند با دریافت این تسهیلات خانه دار شوند. اما متاسفانه این نوع از تسهیلات هم مثل سایر امتیازاتی که برای افراد نیازمند آن طراحی شده است، اسیر دست دلالان شد و قیمت ۷۰ هزار تومانی آن به ۹۰ هزار تومان رسیده است، بماند که این اوراق از ابتدای زمان حضور در فرابورس تاکنون از کف قیمت ۳۸ هزار تومانی به این سطح ۹۰ هزار تومانی رسیده است و رشد حدود ۱۴۰ درصدی را به خود دیده است. اوراقی که اساسا نوسان آن غیر‌عادی است و به اعتقاد نگارنده اساسا نیازی به دامنه نوسانی تا این حد مثل سهام ندارد، درست است که این اوراق باید قابلیت معامله داشته باشد تا بتواند به حیات خود ادامه دهد و در ادوار مختلف مردم زیادی را خانه دار کند اما دامنه ۵ درصدی برای آن لازم نیست، چون در صورت ادامه این شرایط، شاهد رشد بیشتر قیمت این اوراق خواهیم بود. حتی سقف ۹۰ برگه ای که فرابورس برای این اوراق تعیین کرده است هم نمی‌تواند به نوسان‌گیری در این ابزار مالی خاتمه دهد چون به هرحال فرد نوسان‌گیر و دلال می‌تواند از چندین کد متعدد به خرید این اوراق اقدام کرده و به سوداگری برای رشد آن دست بزند، بر این اساس پیشنهاد می‌شود دامنه نوسان این اوراق که نوسان‌گیری و رشد قیمت آن محلی از اعراب ندارد کاهش پیدا کند و حتی توجیه دارد که دامنه نوسان آن کمتر از یک درصد باشد.

از طرفی با در نظر گرفتن سود ۲۰ درصدی سیستم بانکی در پروسه یک‌ساله، اگر شما ۱۰ میلیون تومان پول در بانک مسکن سپرده کنید،در سررسید ۹ ماهه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود شناسایی خواهید کرد که این عدد سپرده‌گذاری در این پروسه ارزش ۲۰ میلیون تومان وام مسکن را دارد و بانک مسکن در این سررسید به شما ۲۰ میلیون تومان وام می‌دهد، حال آنکه خرید ۲۰ میلیون تومان وام مسکن با قیمت ۹۰ هزار تومانی اوراق «تسه» هم‌اکنون در فرابورس ارزشی معادل ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان دارد که عملا ناعادلانه و گران است.

... و در آخر به افرادی که برای خرید این اوراق صف کشیده‌اند توصیه می‌کنیم که کسب سود به هر قیمتی پسندیده نیست و به هر قیمتی نباید یک سرمایه‌گذار اقدام به شناسایی سود و کسب نوسان کند و اساسا این کار در شریعت مقدس اسلام مورد تایید نبوده و نیست، ضمن اینکه هیچ لذتی بالاتر از کسب سود حلال برای یک فرد مسلمان نخواهد بود.