گروه بورس- بورس تهران در فاز اصلاح قیمت‌ها تا کانال ۵۴ هزار واحدی عقب نشست تا شناسایی سود سهامداران کوتاه‌مدت در کنار تامین نقدینگی برای تسویه عرضه اولیه تاپیکو، جوی منفی را برای بازار رقم بزند. استراحت بازار در شرایطی رخ داده که نقدینگی قابل ملاحظه‌ای در بازار از سوی افراد حقیقی وارد شده و همین امر می‌تواند بازگشت نوسان مثبت را سریع‌تر ممکن سازد. در این میان، کارشناسان و فعالان بازار ریزش قیمت‌ها را کاملا منطقی می‌دانند و این شرایط را فرصتی برای اصلاح قیمت‌ها و نیز اصلاح پرتفولیوی سرمایه‌گذاران ارزیابی می‌کنند. در ادامه اظهارات تحلیلگران درخصوص شرایط و روند کنونی معاملات از نظرتان می‌گذرد: عامل بنیادی وجود ندارد حمید گلپاشا از تحلیلگران بازار سرمایه معتقد است هیچ علت بنیادی در افت دو روز اخیر بازار سرمایه وجود ندارد و می‌توان کاهش مزبور را از چند جنبه جزئی مورد بررسی قرار داد. وی در ادامه افزود: اولین عامل این افت مربوط به تسویه سهام تاپیکو است؛ خریداران سهام تاپیکو برای تسویه سهام خود مجبور به فروش دیگر سهام در بازار شدند که این عامل سبب شد قیمت بسیاری از شرکت‌ها با فشار فروش و افت قیمت مواجه شوند و در نتیجه جو کلی بازار منفی شد. وی ادامه داد: از سوی دیگر سهام تاپیکو در بازار دیروز با نوسان منفی مواجه شد که به دلیل در دست داشتن بخش عمده بازار توجه سرمایه‌گذاران به این تازه‌وارد به افت بیشتر بازار انجامید.گلپاشا ادامه داد: همچنین روند کلی بازار همیشه بدین صورت بوده که پس از اینکه مدتی رشد وجود دارد با کاهش روبه‌رو می‌شویم که افت دو روز اخیر نیز در پی اثبات این موضوع است.وی تصریح کرد: این نکته را نیز باید مدنظر قرار داد که مجمع تعداد زیادی از شرکت‌ها در چند روز آینده برگزار می‌شود که بعضی از آنها تقسیم سودی نخواهند داشت؛ بنابراین سهامداران این قبیل شرکت‌ها نیز اقدام به فروش سهام خود کرده‌اند که این مساله باعث افزایش صف فروش‌ها در بازار شده است. این تحلیلگر نقش شایعه در افت مزبور را نیز بی‌تاثیر ندانست و گفت: شایعه تعدیل منفی برخی سهام باعث تشکیل صف فروش شده است. همچنین حذف نرخ ارز مرجع باعث شد که سهامداران گروه بانکی به دلیل مانده بالای ارزی انتظار تعدیل مثبت در این گروه را داشته باشند؛ از طرفی خود این بانک‌ها علاقه‌ای به شناسایی سود و تعدیل مثبت نداشتند و از سوی دیگر چون دولت در چند وقت گذشته به دلیل تسویه کسری موجود در بودجه نرخ ارز مرجع را از ۱۲۲۶ تومان به ۲۵۰۰ تومان تغییر داده بود، باید این تغییر نرخ به حالت اولیه بازگردد و بانک‌ها اعلام کردند که در این صورت هیچ تعدیل مثبتی در پی نخواهد داشت. گلپاشا تصریح کرد: البته در این میان تنها بانک ملت تعدیل مثبت ۱۰ تا ۱۲تومانی EPS را خواهد داشت. این تحلیلگر در ادامه خاطرنشان کرد: با توجه به عوامل یادشده و نبود خبری خاص در حوزه سیاسی و اقتصادی می‌توان افت اخیر را گذرا دانست که به احتمال زیاد از روز سه‌شنبه این جو منفی از بین رفته و شرایط مثبتی حاکم خواهد شد. وی تصریح کرد: چنانچه در پایان بازار دیروز نیز از سنگینی صف‌های فروش کاسته شد و نوسان منفی ۴ درصدی سهام اکثر شرکت‌ها متعادل‌تر و در مجموع جو متعادل حاکم شد. زمانی برای استراحت در بازار یک کارشناس بازار سرمایه در ارزیابی خود از شرایط کنونی بازار اظهار کرد: فضای خوش‌بینی ایجادشده پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری منجر به رشد بورس تهران شد که این امر بیشتر سهام عمده بازار را از شرایط مطلوبی برخوردار کرد. امیرمهدی صبائی به بازدهی عمده شرکت‌های فولاد خوزستان، پتروشیمی زاگرس و بانک ملت اشاره و تصریح کرد: با توجه به رشد قابل ملاحظه بورس تهران طی یک ماه اخیر انتظار نمی‌رفت که بازار با همین سرعت به روند خود ادامه دهد. وی با بیان اینکه عرضه اولیه سهام تاپیکو بخش عمده‌ای از نقدینگی بازار را جذب کرد، میانگین روزانه حجم معاملات طی ماه گذشته را بیش از ۳ هزار میلیارد ریال عنوان کرد که این امر نشان از نقدینگی زیادی دارد که جذب بازار سرمایه شده است. صبائی ادامه داد: پس از روند افزایشی طی یکی دو ماهه اخیر، بازار باید برای اغلب سهم‌های بزرگ یک استراحتی داشته باشد، اگرچه به نظر من سهم‌هایی که در شرایط کنونی مورد معامله قرار می‌گیرند از قیمت‌های ارزنده و مناسبی برخوردارند که این امر پیدا کردن سهمی جذاب با قیمت مناسب را دشوار کرده است. به گفته وی؛ در یک سال گذشته همواره سهام جذاب با پی‌برای پایین به راحتی قابل دستیابی بود اما الان هیچ سهم جذابی با قیمت پایین یافت نمی‌شود. این کارشناس بازار سرمایه با رد وجود هرگونه حبابی در بازار سرمایه عنوان کرد: بسیاری از سرمایه‌گذارانی که طی یک ماهه اخیر بازده مناسبی را کسب کرده‌اند الان در حال شناسایی سود هستند. وی در پاسخ به این سوال که بر این اساس، اصلاح قیمت در چه گروه‌هایی منطقی‌تر است؟ گفت: تمام صنایعی که طی دو ماهه اخیر رشد کرده‌اند و می‌توان گفت که هیچ صنعتی از این رشد جا نمانده است، یک دوره اصلاح را تجربه خواهند کرد. وی یادآور شد: زمانی می‌توان عنوان کرد که حباب قیمتی در بازار رخ داده است که قیمت‌های سهام بیش از حد ارزش ذاتی آنها باشد اما الان حبابی در بازار شکل نگرفته است. صبائی در شرایط کنونی به سرمایه‌گذاران توصیه کرد: در صورت تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه با دید بلندمدت وارد این بازار شوند و از رفتارهای هیجانی پرهیز کنند. بازار افت زیادی را تجربه نمی‌کند نیما آزادی از تحلیلگران بازار سرمایه درباره دلایل عمده افت بازار طی دو روز اخیر اظهار کرد: به دلیل اینکه در دو ماه گذشته رشد قابل توجهی را در اکثر نمادهای بازار شاهد بودیم شناسایی سود مناسب عمده‌ترین دلیل افزایش عرضه در بازار بود. نظر به اینکه تمام صنایع با هم رشد کردند شناسایی سود مناسب در یک صنعت به صورت دومینویی، تمامی بازار را درگیر کرده است. آزادی تصریح کرد: در حال حاضر بازار منتظر گزارش‌های سه ماهه شرکت‌ها است تا در خصوص ادامه حرکت و چشم‌انداز آینده تصمیم‌گیری کند. این کارشناس بازار سرمایه درباره اینکه آیا این روند بازگشت قیمت طبیعی است یا به حباب قیمت‌ها ارتباط دارد؟ گفت: با توجه به اینکه انتظار تعدیل‌های مثبت مناسبی در بیشتر صنایع داریم با احتساب سودهای تعدیلی، P/E شرکت‌ها زیر ۵/۵ است. اما نکته‌ای که باید بسیار دقت کرد این است که سهامداران باید به ارزش بازاری یک شرکت توجه ویژه‌ای داشته باشند. وی در ادامه افزود: برگشت‌های بزرگ معمولا زمانی حاصل می‌شود که ارزش بازار یک سهمی با قیمت واقعی آن با وجود P/E مناسب، اختلاف معنا داری داشته باشد. آزادی با اشاره به گزارش‌های فعلی سه ماهه که در چند صنعت منتشر شده است، خاطرنشان کرد: بالا بودن نرخ دلار توانسته سود اکثر صنایع را دستخوش تغییرات مثبت قابل توجه کند؛ بر این اساس به نظر نمی‌رسد بازار حبابی باشد.وی در پاسخ به این سوال که اصلاح قیمت‌ها در چه گروه‌هایی منطقی است؟ اظهار کرد: هر گروهی که رشد بیشتری کرده و تعدیل‌های مثبت قابل توجه نداشته باشد احتمالا با اصلاح‌های بیشتر و مدت دار تری مواجه می‌شود. آزادی با ذکر مثالی گفت: به عنوان نمونه اثرات تورمی بالایی که در سال گذشته داشتیم منجر به متورم شدن سود گروه‌هایی مثل غذایی، دارویی و .... شده است. اثرات تورمی در چند ماه آتی ممکن است منجر به افزایش حاشیه سود شرکت‌هایی که محصول با ارزش افزوده بالاتر تولید می‌کنند، شود. در این بین به دلیل متوقف شدن رشد مواد اولیه (ثبات قیمت‌های جهانی و دلار داخل) و تورم دوره‌ای، انتظار برای رشد شدید سود‌آوری برای شرکت‌های خام فروش متعادل و منطقی خواهد شد و شرکت‌های با ارزش افزوده بالاتر، سودهای بهتر و پرشتاب‌تری به دست می‌آورند. به اعتقاد آزادی، در مجموع پیش‌بینی می‌شود کلیت بازار به دلیل سودهای احتمالی سال ۹۲، افت چندانی را تجربه نکند و صرفا اگر رکودی هم در بازار باشد بیشتر رکود زمانی خواهد بود. آزادی در خصوص اینکه چه توصیه‌هایی به سهامداران دارد؟ تاکید کرد: سهامداران باید دیدگاه و نگاه سرمایه‌گذاری خود را میان‌مدت تدوین کنند. در واقع سهامی را در سبد نگه دارند که DPS (سود تقسیمی هر سهم) مناسب، P/E (نسبت قیمت به سود) پایین تر از میانگین بازار و رشد سود‌آوری متعارف برای یک سال آتی داشته باشد. وی در پایان تاکید کرد: در این بین خرید و نگهداری سهامی که بتوانند این مشخصه‌ها را داشته باشند حتی در این شرایط که بازار رشد مناسبی کرده، عقلانی است. حرکت هیجانی، یک مشکل اساسی در بازار یک تحلیلگر بازار سرمایه درخصوص افت اخیر بازار به خبرنگار ما گفت: رشد سریعی که بورس طی یکی دو هفته اخیر شاهد آن بود و حتی در برخی از روزها فعالان بازار تا ۱۵۰۰ واحد رشد شاخص را نظاره‌‌گر بودند می‌تواند به عنوان مهم‌ترین دلیل این افت مطرح شود زیرا بازار طبق معمول پس از یک دوره رشد نیاز به تنفس دارد و وضعیت اخیر کاملا طبیعی است. امیر کاهدی با رد رشد حبابی بازار طی هفته‌‌های گذشته اظهار کرد: بسیاری از فعالان بازار درگیر مباحث مربوط به حبابی بودن بازار و شرایط ایجاد این وضعیت هستند اما واقعیت این است که با توجه به چشم‌انداز مثبت بازار و انتظارات امیدوارانه فعالان بورسی، تحلیلگران یک رشد P/E را برای بازار، متصور هستند و در این شرایط به نظر می‌رسد صحبت کردن از وجود حباب در بازار، اشتباه باشد. عضو هیات مدیره شرکت آریا‌سهم درخصوص منطقی بودن اصلاح قیمت‌ها در برخی گروه‌ها خاطرنشان کرد: نمی‌توان به این پدیده به عنوان اصلاح قیمت نگاه کرد و آنچه رخ داده در کل بازار است و فقط شامل چند گروه نمی‌شود. کاهدی به سهامداران توصیه کرد: نگاه سرمایه‌گذاران نخست باید به ابزارهایی در بازار معطوف شود که از حاشیه امن به نسبت بالایی برخوردار است. از سوی دیگر از رفتارهای هیجانی بپرهیزند. وی تاکید کرد: رفتارهای هیجانی یکی از مشکل‌های اساسی بازار است و متاسفانه برخی سرمایه‌گذاران به این عارضه دچار می‌شوند به گونه‌ای که در روزهای خوب بازار با هیجان خرید می‌کنند و روزهای بد بازار به تاسف و تاثر دچار می‌شوند. کاهدی در پایان گفت: مشکل بازار ما حرکت هیجانی برخی سرمایه‌گذاران و خرید و فروش‌های بدون تحلیل است که باید با تقویت تحلیل‌ها با آن مقابله کرد.