حسین خزلی‌خرازی - این روزها بسیاری از خبرنگاران، مدیران و مردم عادی که افرادی مانند اینجانب را می‌بینند بلافاصله می پرسند: «آیا بازار حبابی است؟» صرف‌نظر از مفهوم و تعریف حباب و تئوری حباب‌های مالی (که مطالعات گسترده دانشگاهی روی آن در دنیا و ایران انجام شده است و از حوصله این مقاله خارج است) برای پاسخ به پرسش فوق به آمارهای ذیل توجه فرمایید: ۱) ارزش جاری بازار بورس تهران که مجموع ارزش بازار تک‌تک شرکت‌های پذیرفته شده در این بورس است در تاریخ ۱۵ تیرماه سال گذشته (۱۳۹۱)، ۱۲۱ هزار میلیارد تومان بود. این رقم در ۱۵ تیرماه سال جاری به ۲۵۸ هزار میلیارد تومان رسید و رشدی معادل ۱۱۳ درصد را در یک سال شاهد بود. ارزش جاری بورس تهران در ۱۵ فروردین ماه سال جاری (اولین روز کاری مهم سال ۹۲) ۱۸۰ هزار میلیارد تومان بود که طی ۴ ماه ابتدای امسال رشد ۴۳ درصدی را شاهد بود. ۲) از طرفی مجموع سودی که شرکت‌های پذیرفته شده در این بورس در سال ۹۱ پیش‌بینی کرده بودند بالغ بر ۳۰ هزارمیلیارد و پانصد میلیون تومان شد. با توجه به برگزاری مجامع تا پایان تیرماه و ارائه گزارش‌های مالی شرکت‌ها هنوز آمار دقیق سودهای محقق شده شرکت‌ها در سال ۹۱ نداریم. ۳) شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران برای سال ۹۲ حدود ۳۸ هزار میلیارد تومان سود پیش‌بینی کرده‌اند. ۴) با محاسبه نسبت قیمت به درآمد کل بازار (P/E کل بورس) در دو تاریخ ۱۵ تیرماه سال ۹۱ و ۱۵ تیرماه سال ۹۲ مشاهده می‌کنیم که این نسبت از ۲۵/۵ به ۸/۶ رسیده است و به بیان دیگر میانگین این شاخص تنها ۵/۱ واحد (معادل ۲۹ درصد) افزایش یافته است. ۵) مفهوم ساده این شاخص این است که به‌‌رغم رشد ۱۱۳ درصدی ارزش بازار طی یکسال و به‌رغم رشد ۴۳ درصدی ارزش بازار طی چهارماه مجموع سود شرکت‌ها نیز حداقل ۲۴‌درصد رشد یافته است. ۶) تحلیلگران و سهامداران حرفه‌ای اعم از حقیقی و حقوقی با توجه به جو خوش‌بینی و انتظارات مثبت برای ادامه سال ۹۲ پیش بینی تحقق سودهایی بیش از این برای کل بازار دارند، به همین دلیل میانگین نسبت قیمت به درآمد بازار را حدود ۲۹ درصد افزایش داده‌اند. ۷) به نظر نگارنده: رشد ۵/۱ واحدی P/E بازار و رسیدن آن به رقم ۸/۶ برای بازار ما نگران کننده نیست و به این ارقام به هیچ عنوان نمی توان حباب اطلاق کرد. ۸) بدیهی است از این شاخص نمی توان برای خرید سهم یا صنعت خاصی استفاده کرد، و در این مقاله در صدد کمک به تصمیم برای نگهداشت یا خروج از سرمایه‌گذاری در بورس نبوده‌ام. این نوشته تنها در صدد مقایسه شتاب رشد ارزش جاری بازار و مقایسه آن با شتاب رشد سودآوری شرکت‌ها بود.