گارو هوانسیان‌فر* این روزها بازار حسابرسی قراردادی بسیار گرم است. برای اکثر کارها در شهرستان‌ها و حتی در تهران، مبلغ حق الزحمه حسابرسی بسیار پایین است و برای اکثر موسسات حسابرسی اصولا صرف نمی‌کند که یک تیم حسابرسی را برای مدتی به شهرستان بفرستند و در اغلب موارد متقبل هزینه‌های مسافرت، اقامت، غذا، اضافه کاری، حق ماموریت و غیره شوند. بنابراین، بعضی از حسابرسان ترجیح می‌دهند کار حسابرسی واحدهای مورد رسیدگی کوچک در شهرستان‌ها را با حق الزحمه کم قبول کنند و اجرای آنها را کلا به افراد بومی که با حسابداری آشنایی نسبی دارند بسپارند. افراد بومی نیز از کارگران محلی جهت انجام کار حسابرسی استفاده می‌کنند (البته با حق الزحمه بسیار پایین) و پرونده حسابرسی را تهیه و در نهایت یک گزارش حسابرسی نوشته و کل پرونده‌های حسابرسی و گزارش حسابرسی را برای حسابرس مورد نظر در تهران (حسابرس قرارداد حسابرسی را انعقاد کرده) می‌فرستند. حسابرسی که در تهران است، گزارش حسابرسی را عینا یا با کمی تغییرات روی سربرگ موسسه حسابرسی یا شخصی خود تایپ کرده و بعد از مهر و امضای آن، آن را به صاحبکار تحویل می‌دهد. کل حق الزحمه حسابرسی نیز به نحوی عادلانه (طبق عرف، ۶۰درصد برای انجام دهنده کار و ۴۰ درصد برای حسابرس) تقسیم می‌شود.حال در مورد صحیح یا غلط بودن روش فوق هیچ‌گونه اظهار نظری نمی‌کنم ولی از طرفی هم حسابرسانی که این کار را انجام می‌دهند، معتقدند که برای آنها به هیچ وجه صرف نمی‌کند که در قبال دریافت حق‌الزحمه‌های ناچیز، تیم حسابرسی از تهران به شهرستان‌های دور اعزام دارند و در نهایت متضرر شوند!!!حال با رونق این روش کار (حسابرسی قراردادی)، پیشنهاد می‌کنم که استانداردی در رابطه با این نوع حسابرسی‌ها نوشته و تصویب شود تا آن دسته از حسابرسان که به این صورت کار می‌کنند، طبق آن استاندارد عمل کنند!!! * عضو پیوسته انجمن، حسابداران خبره حسابداری مدیریت انگلستان، حسابدار خبره حسابداری مدیریت جهانی