گروه بورس - مجید اسکندری: دیدگاه مدیرعامل جدید سازمان حسابرسی درباره برنامه‌های این سازمان در اولین مصاحبه خود در میان حسابرسان بدون بازتاب نبود. حسابرسان معتقدند در صورت اجرایی شدن برنامه‌های دکتر کاظم نجفی‌ علمی، زمینه تقویت و توسعه حرفه حسابرسی فراهم خواهد شد.

نجفی علمی، دیروز طی مصاحبه‌ای عنوان کرد که ۱۲ راهکار برای تحول سازمان حسابرسی دارد.
وی بدون اشاره به این راهکارها گفت: در‌حال‌حاضر سازمان حسابرسی ایران، احتیاج به توسعه فعالیت‌های خود در ایران و کشورهای همسایه دارد.
وی همچنین عنوان کرده است که سازمان حسابرسی باید در شرایط رقابتی به فعالیت بپردازد. به نحوی که هم شرکت‌های دولتی و هم شرکت‌های خصوصی بدون هیچ گونه اجباری این سازمان را برای انجام امور حسابرسی خود برگزینند.
اما حسابرسان درباره اظهارات وی چه نظری دارند، خبرنگار «دنیای اقتصاد» محورهای مزبور را به نظرخواهی گذاشت.
رقابت نابرابر
فریده شیرازی، عضو جامعه حسابداران رسمی با مقایسه وضعیت حرفه حسابرسی در بخش دولتی و خصوصی گفت: رقابت سازمان حسابرسی با حسابرسان بخش خصوصی در شرایطی نابرابر صورت می‌گیرد و در حقیقت این به معنای رقابت نیست، زیرا سازمان حسابرسی در مقایسه با حسابرسان خصوصی، هزینه‌ای را متحمل نمی‌شود و از رانت‌های زیادی برخوردار است. وی افزود: یک موسسه حسابرسی خصوصی در بهترین شرایط، یعنی حجم بالای کاری و کاهش هزینه‌ها، تا حد امکان می‌تواند به سودی معادل 15 تا 20درصد دست یابد و این در حالی است که باید از این سود هزینه دفتر کار، پرسنل، مالیات و یک‌درصد را نیز به جامعه حسابداران رسمی بپردازد، در صورتی که سازمان حسابرسی هیچ کدام از این هزینه‌ها را در بر ندارد. شیرازی ادامه داد: رقابت در هر حرفه‌ای به ارتقای آن کمک می‌کند، اما این رقابت باید در شرایط برابر صورت پذیرد ولی در شرایط نابرابر در عمل ما شاهد بزرگ شدن سازمان حسابرسی خواهیم بود.
تحول با هدف ارتقای حرفه
عباس هشی، حسابرس معتمد بورس نیز با ارزیابی مثبت از ایجاد تحول در سازمان حسابرسی گفت: ایجاد تغییر و تحول به ارتقای حرفه حسابرسی کمک می‌کند و در شفافیت اطلاعات، اصول مالیات، نظام حسابرسی و حساب‌خواهی و اعتماد مردم به بازار مالی و سرمایه نقش اساسی دارد و خدمت به نظام و مردم است.
وی درباره عملکرد سازمان حسابرسی گفت: سازمان حسابرسی چند وظیفه دارد. یکی تهیه پیش‌نویس استانداردهای حسابرسی که هرگونه تجدیدنظر در ارتقای کیفیت کار و بهره‌مندی از افراد با دانش به طور قطع کمک موثری برای فراهم آوردن استانداردهای ملی حسب ضرورت بازار است.
علاوه بر آن سازمان از سال 1360 پرچمدار آموزش حسابداری و حسابرسی در کشور بوده است. همچنین حسابرسی صورت‌های مالی و حسابرسی عملکرد از دیگر وظایف سازمان حسابرسی است.هشی افزود: سازمان حسابرسی تا سال 80 با حمایت دولت تنها حسابرس کشور محسوب می‌شد و بیش از 90درصد حسابرسی کشور را در انحصار خود داشت.در این مدت حسابداران و حسابرسان مجرب کشور در این سازمان آموزش دیدند. عضو جامعه حسابداران رسمی درباره رقابت سازمان حسابرسی با حسابرسان بخش خصوصی گفت: آنچه از قانون برنامه چهارم استنباط می‌شود، اجرای فرآیند خصوصی‌سازی و کاهش تصدیگری دولت در طول اجرای این برنامه است. طبق قانون استفاده از خدمات حسابداران رسمی مصوبه سال 72 مجلس به دولت اجازه داده شده که از خدمات حسابداران ذی‌صلاح برای حسابرسی شرکت‌های بورسی، شرکت‌‌های مشمول بند 7 و 8 اساسنامه‌ سازمان حسابرسی و دیگر شرکت‌ها استفاده کند. به موجب این قانون، جامعه حسابداران رسمی ایران شکل گرفت.
محورهای سه‌گانه
وی سپس گفت: گزارشگری سازمان حسابرسی از سال 80 تا 85 بر سه محور استوار بوده است. اول، چگونگی گزارشگری شرکت‌های دولتی و شرکت‌های مشمول حسابرسی سازمان. دوم، روند مطلوبیت گزارشگری به دلیل مطلوب شدن گزارشگری واحدهای دولتی و سوم، کاهش تعداد کارهای حسابرسی سازمان و رشد حسابرسی بخش‌خصوصی در راستای اجرای قانون سال 72. هشی ادامه داد: تاکنون به رقابتی بودن فضای حرفه حسابرسی توجه کمتری شده و بیشتر اجرای قانون سال 72، رشد حسابرسی کشور، کاهش تصدیگری دولت، توجه بیشتر حسابرسی دولتی به حسابرسی عملکرد واحدهای اقتصادی بزرگ مدنظر بوده است، اما با توجه به برنامه‌های جدید، رقابت، در ارتقای حرفه حسابرسی و کاهش هزینه، مشروط به حفظ توان کاری و کیفیت کار، نقش موثری خواهد داشت.
۲۰درصد خصوصی‌، ۸۰ درصد دولتی
این حسابدار رسمی با اشاره به نقش موسسات حسابرس خصوصی گفت: به‌رغم رشد این حرفه، هنوز بیش از 20درصد حجم کار حسابرسی، در اختیار جامعه حسابداران نیست و هنوز حسابرسی در سازمان متمرکز است و نیروی کاری فراوان در آنجا است. در فضای رقابتی، موسسات حسابرسی از نظر توان مالی و کاری قادر به رقابت با حسابرسی دولتی نیستند.
هشی درباره شرایط لازم برای ایجاد فضای رقابتی گفت: از یکسو باید به وضعیت موسسات حسابرسی از نظر توان مالی و پرسنلی توجه شود تا ضعیف‌کشی اتفاق نیفتد و از سوی دیگر باید قانون سال ۷۲ و کاهش تصدیگری دولت مورد توجه قرار گیرد. اگر قرار است در مقابل کاهش تصدیگری دولت، حسابرسی دولتی ادامه پیدا کند، یعنی موضوع خدمات حسابرسی به شرح اساسنامه سازمان، نیاز به تجدیدنظر دارد و تجربه ثابت کرده که بخش‌خصوصی توان رقابت با سازمان‌های دولتی را ندارد. بنابراین در مقطع فعلی، تعامل با جامعه حسابداران رسمی و پیدا کردن راهکارهای معقول برای ایجاد شرایط یکسان، موردتاکید است.
صدور خدمات
هشی درباره توسعه فعالیت سازمان حسابرسی در کشورهای همسایه گفت: توسعه حسابرسی در خارج از کشور یعنی صادرات خدمات و این کمک اقتصادی موثری به کشور خواهد کرد. به عنوان مثال در سال ۱۹۸۰ یکی از موسسات حسابرسی دولتی در آلمان، با تاسیس شعبه در کشورهای دیگر به ارائه خدمات پرداخت و این فعالیت را در سراسر اروپا توسعه داد. موسسات حسابرسی بزرگ اروپا ابتدا توجهی نشان ندادند اما پس از پنج‌سال این موسسه به بزرگ‌ترین موسسه حسابرسی اروپا تبدیل شد که پس از خصوصی‌سازی در آلمان، سهام این موسسه بین‌المللی توسط دیگر موسسات خریداری شد.
وی در پایان گفت: اگر چنین اتفاقی در کشور ما نیز بیفتد، به توسعه حسابرسی و شناخت حسابرسی ایران در خارج از کشور کمک شایانی خواهد کرد، اما همواره بایددید سیاست دولت در تصدیگری در چه حد است.