از سوی کمیته کارشناسان منتشر شد
برنامه جامع برای خصوصی سازی بانک‌ها
این گزارش که در نشریه «اخبار اقتصاد و دارایی» متعلق به وزارت امور اقتصادی و دارایی منتشر شده است، حکایت از آن دارد که کمیته خصوصی‌سازی بانک‌ها از ابتدای سال ۸۶ و به صورت متمرکز با مسوولیت معاونت امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی و با حضور نمایندگان سازمان خصوصی سازی، سازمان بورس و اوراق بهادار و بانک‌های مشمول واگذاری (تجارت، ملت، صادرات ایران و رفاه کارگران) در اجرای فرمان مقام معظم رهبری در ادامه فعالیت‌های سال ۱۳۸۵ تشکیل شد. نتیجه این کمیته بیش از یک‌هزار و ۵۰۰ نفر ساعت کار کارشناسی در کمیته اصلی و کارگروه‌های مالی، حقوقی و جمع‌آوری تجربیات جهانی خصوصی‌سازی بانک‌ها و تدوین مقررات و دستورالعمل‌های خصوصی‌سازی بانک‌ها بود.این کمیته در دو بخش که شامل بررسی «چالش‌ها و مشکلات» و «برنامه‌های جامع خصوصی‌سازی» است، روند کار خصوصی سازی بانک‌ها را ترسیم کرده است.
گروه بورس - گزارش کمیته «خصوصی‌سازی بانک‌ها» از چالش‌ها و فرصت‌های خصوصی سازی در نظام بانکداری کشور منتشر شد.
این گزارش که در نشریه «اخبار اقتصاد و دارایی» متعلق به وزارت امور اقتصادی و دارایی منتشر شده است، حکایت از آن دارد که کمیته خصوصی‌سازی بانک‌ها از ابتدای سال ۸۶ و به صورت متمرکز با مسوولیت معاونت امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی و با حضور نمایندگان سازمان خصوصی سازی، سازمان بورس و اوراق بهادار و بانک‌های مشمول واگذاری (تجارت، ملت، صادرات ایران و رفاه کارگران) در اجرای فرمان مقام معظم رهبری در ادامه فعالیت‌های سال ۱۳۸۵ تشکیل شد. نتیجه این کمیته بیش از یک‌هزار و ۵۰۰ نفر ساعت کار کارشناسی در کمیته اصلی و کارگروه‌های مالی، حقوقی و جمع‌آوری تجربیات جهانی خصوصی‌سازی بانک‌ها و تدوین مقررات و دستورالعمل‌های خصوصی‌سازی بانک‌ها بود.این کمیته در دو بخش که شامل بررسی «چالش‌ها و مشکلات» و «برنامه‌های جامع خصوصی‌سازی» است، روند کار خصوصی سازی بانک‌ها را ترسیم کرده است. چالش‌ها و مشکلات
این بخش شامل سه زیر مجموعه «اجرایی» «قانونی و حقوقی» و «مالی» است و در هر کدام از آنها به واکاوی دقیقی از مسائل پرداخته شده است.
۱ - اجرایی: مشکلات اجرایی در مورد خصوصی سازی بانک‌ها در سه مورد کلی به طور خلاصه آمده است. مورد اول به نحوه واگذاری ۴۰درصد سهام عدالت و مشکلات مربوط به نحوه توزیع آن برمی‌گردد. محدودیت‌های موجود بر سر راه سرمایه‌گذاری خارجی در دسته دوم مشکلات اجرایی خصوصی‌سازی آمده است. در انتها هم مسائل مربوط به نیروی انسانی، دغدغه اجرایی بعدی خصوصی‌سازی بانک‌ها محسوب می‌شود.
۲ - قانونی و حقوقی: اما مشکلات قانونی و حقوقی خصوصی‌سازی بانک‌ها در سه مورد تخصصی دسته‌بندی شده است که تطابق نداشتن اساسنامه فعلی با شرایط جدید در صدر آنها آمده است.
همچنین تعیین تکلیف نشدن سهامداران قدیم در کنار مشخص نشدن تکلیف سایر دعاوی احتمالی علیه بانک نیز در چارچوب مسائل و مشکلات قانونی و حقوقی خصوصی‌سازی بانک‌ها قرار می‌گیرند.
۳ - مالی: مشکلات مالی موجود بر سر راه خصوصی‌سازی بانک‌ها خود در سه زیرمجموعه (شفافیت‌سازی دارایی‌ها و مطالبات، چیدمان نامطلوب شعبات و ارزیابی قیمت سهام) آورده شده است. دو مورد انتهایی در حالت کلی بیان شده‌اند ولی مورد اول که شفاف‌سازی دارایی‌ها و مطالبات است در ۱۳ زیرشاخه جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است.
۱-۳ : شفاف‌سازی دارایی و مطالبات: مشخص کردن این بخش که دارای یکی از پرشاخه‌ترین موارد در نمودار کار خصوصی‌سازی بانک‌ها است، شامل موارد زیر است: شفاف‌سازی بدهی‌های دولت به بانک‌ها و قرض‌الحسنه اعطایی بانک‌ها به یکدیگر در راس شفافیت‌سازی‌های این کمیته آمده است. همچنین تسهیلات اعطایی به بانک کشاورزی در فصل بعدی شفافیت‌سازی تعریف شده است.
تعیین تکلیف مابه‌التفاوت نرخ ارز غیرفاینانس، ضمانت‌نامه‌های قدیمی، تعهدات بابت مطالبات سهامداران، تجدید ارزیابی دارایی‌ها و تسهیلات در تعهد و تضمین دولت ازجمله موارد بعدی این بخش است. از سوی دیگر شفافیت‌سازی برای موجودی‌ها هم در بخش‌های دیگر شفاف‌سازی آمده که شامل شفاف‌سازی در موجودی‌های نقدی، تمبر مالیاتی، طلا و نقره از یک طرف و شفاف‌سازی در موجودی‌های نزد بانک مرکزی و نزد بانک‌ها از سوی دیگر است. در ادامه، مطالبات معوق که طی سالیان متمادی در صورت‌های مالی بانک‌ها باقی‌مانده نیز جزو آخرین مورد از شفاف‌سازی دارایی‌ها و مطالبات در بخش مشکلات مالی است. همان طور که در مقدمه هم آمده، کمیته برنامه‌های جامع مربوط به خصوصی‌سازی را در سه قسمت قبل، در حین و بعد از خصوصی‌سازی تقسیم‌بندی کرده است.بیشترین سرفصل‌ها و تمرکز مربوط به فعالیت‌ها و اقدامات صورت گرفته در قبل از خصوصی‌سازی است. فعالیت‌های این بخش در دو بخش اقدامات انجام شده (دستاوردها) و کارهای در دست اقدام و اقدامات آتی تفکیک شده است.
الف - قبل از خصوصی‌سازی: اقدامات این بخش به تفضیل در سرفصل اقدامات انجام‌شده (دستاوردها) و کارهای در دست اقدام و آتی تعریف شده است.
۱ - اقدامات انجام‌شده (دستاوردها): فعالیت‌های انجام شده در این قسمت در سه کارگروهی مالی، حقوقی و تجارب، خلاصه‌شده که به تفکیک هر کدام در پی می‌آید.
۱ - ۱ - کارگروه مالی: تقسیم‌بندی کارگروه مالی در دو بخش شفاف‌سازی دارایی‌ها و مطالبات آمده است.
شفاف‌سازی دارایی‌ها: چهار زیرشاخه در شفاف‌سازی دارایی‌ها آمده است که شامل بررسی در خصوص تجدید ارزیابی دارایی‌ها، تهیه صورت وضعیت تسویه تعهدات بابت مطالبات سهامدارن قدیم، شناسایی وثایق تملیکی و ارائه فهرست آنها به منظور تجدید ارزیابی و طبقه‌بندی مطالبات سررسید گذشته و معوق (از نظر تاریخی و نوع وثایق) است.
شفاف‌سازی مطالبات: ۱۰ زیرشاخه آورده شده در این بخش در کنار هم «شفاف‌سازی مطالبات» را کامل می‌کنند. این موارد شامل:
تهیه لیست مطالبات بانک‌ها از دولت، بررسی و رفع مغایرت حساب بدهکاران بابت اعتبارات اسنادی دولتی، بررسی و مقایسه کلیه ارقام سرفصل‌های دفاتر کل چهار بانک مشمول خصوصی‌سازی، تهیه فهرست مطالبات معوق قدیم غیرقابل وصول برای گرفتن مجوز از مجمع به منظور تعیین تکلیف آنها و تهیه لیست تسهیلات اعطایی داده شده به بانک کشاورزی است که در پنج مورد اول آمده است.
در ادامه موارد مربوط به «شفاف‌سازی مطالبات» مواردی همچون تهیه صورت وام‌های مسکن قدیم سررسید گذشته، رفع مغایر ارقام سرفصل «قرض‌الحسنه اعطایی بانک» با بانک‌های دیگر و رفع مغایرت اقلام کلیه سرفصل‌ها، بررسی حساب «کار در جریان جعاله» هریک از بانک‌ها به منظور اطمینان از صحت واقعی بودن ارقام و رفع مغایرت‌های موجود، انتقال املاک به صورت ساخت، خرید یا تعمیرات اساسی به حساب اموال غیرمنقول به منظور امکان احتساب ذخیره استهلاک و در نهایت تهیه فهرست ضمانت‌نامه‌های قدیمی ذی‌نفع وزارتخانه‌ها نیز گنجانده شده است.
۲-۱: کار گروه حقوقی: سرفصل‌های تعریف شده کار گروه حقوقی و اقدامات انجام شده در این بخش در ۱۳ عنوان کلی زیر آمده است که تهیه اساسنامه پیشنهادی بانک‌های مشمول خصوصی‌سازی در راس این عناوین آورده شده است.
در ادامه، ۹ پیش‌نویس (دو پیش‌نویس قانونی و ۷ پیش‌نویس آیین‌نامه‌ای) نیز آورده شده است.
پیش‌نویس‌های قانونی شامل نحوه واگذاری سهام بانک‌ها و نحوه اداره امور بانک‌ها است. در بحث پیش‌نویس‌های آیین‌نامه‌ای عناوینی چون تهیه پیش‌نویس آیین‌نامه‌های استخدامی، معاملات، اعتبارات، آموزشی، انضباطی، ایجاد یا تعطیلی شعبه یا باجه یا نمایندگی بانک‌ها در خارج از کشور و نحوه اداره آن و در نهایت پیش‌نویس آیین‌نامه نظارت بر مسافرت‌های خارجی ماموران غیر ثابت بانک‌ها به چشم می‌خورد.
در ادامه برنامه‌های کار گروه حقوقی، تهیه دو آیین‌نامه جداگانه نیز آمده است که یکی مربوط به تهیه آیین‌نامه فوق‌العاده اشتغال و مزایای ماموران ثابت اعزامی به خارج از کشور بانک‌ها و دیگری شامل تهیه آیین‌نامه اجرایی عملیات پولی و بانکی در مناطق آزاد تجاری - صنعتی جمهوری اسلامی ایران است.
بند آخر این کار گروه هم «به ارائه راهکارهای لازم در‌خصوص مطالبات سهامداران قدیم بانک‌ها» مربوط می‌شود.
۳ - ۱ : کار گروه تجارب: این کار گروه مطالعه و بررسی هفت سرفصل را در برنامه‌های خود گنجانده است. این هفت مورد شامل تداوم نظارت دولت در بانک‌های خصوصی شده، لغو محدودیت‌های سرمایه‌گذاری خارجی، روش‌های تسویه مطالبات (دولتی - غیردولتی)، متناسب کردن نسبت کفایت سرمایه با استاندارد بین‌المللی، تعیین تکلیف نیروی انسانی، ایجاد قوانین خاص در صنعت بانکداری و در آخر بسترسازی لازم برای مشارکت مردم در امر خصوصی است.
۲ - کارهای در دست اقدام و اقدامات آتی
مورد دوم از اقدامات قبل از خصوصی‌سازی مربوط به «کارهای در دست اقدام و اقدامات آتی» است. این بخش خود در دو عنوان کلی «عملیاتی و تئوریکی و فرهنگی» آمده است.
بخش عملیاتی بسیار مفصل‌تر و کامل‌تر از بخش تئوریکی و فرهنگی به بررسی موضوع می‌پردازد.
۱-۲:عملیاتی: این قسمت در دو زیر شاخه «دولت و مجلس» و «مجمع عمومی» تعریف شده است.
دولت و مجلس: در این قسمت که در ۶عنوان خلاصه شده، بررسی موارد زیر در دستور کار است: تعیین تکلیف ضمانت‌نامه‌های قدیمی (وزارتخانه‌ها)، تعیین تکلیف مطالبات سهامداران قدیم بانک‌ها از بابت سهام دولتی آنها، شیوه قیمت‌گذاری و تجربه ارزیابی دارایی‌ها، بررسی ظرفیت بازار سرمایه (بورس)،جهت جذب حجم عظیم سرمایه، بررسی انواع محدودیت‌های مربوط به مالکیت خارجی با هدف افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و تصویب قوانین مرتبط با امر خصوصی.
مجمع عمومی: تصویب اساسنامه جدید و ایجاد واحدی در هر بانک جهت امر خصوصی‌سازی دو عنوان اولیه این بخش را تشکیل می‌دهند.
در ادامه، کسب مجوزهای چهارگانه برای هزینه کردن تمبرهای مالیاتی قدیمی بدون استفاده، قیمت‌گذاری سکه و جواهر قدیمی، ایجاد ساختار سازمان بهینه در بانک‌های مشمول و در آخر مجوز تجدید ارزیابی وثایق تملیکی در دستور کار آمده است.
همچنین چهارگانه دیگر برای تعیین تکلیف در قسمت‌هایی چون تعیین تکلیف مطالبات معوق قدیم لاصول، بدهی از بابت «تسهیلات اعطایی به بانک کشاورزی» در کنار «مطالبات از دولت»، تعیین تکلیف در خصوص وجه التزام (نرخ سود بخش اقتصادی به اضافه ۶درصد) جهت بدهی‌های معوق در تعهد دولت و در انتها مطالبات سهامداران قبلی بانک صادرات ایران آورده شده است.
۲-۲: تئوریکی و فرهنگی: این قسمت در یک مورد گنجانده شده که شامل اطلاع‌رسانی جامع و گسترده در سه بخش (متولیان خصوصی‌سازی، عامه مردم و بانک‌های مشمول) است.
ب: در حین خصوصی‌سازی:
برنامه‌های تعریف شده برای فعالیت‌های در حین خصوصی سازی، شامل فراهم کردن موسسات بازارساز برای بازارگردان، سهام بانک‌های مشمول واگذاری، تعیین میزان و زمان عرضه اولیه سهام بانک‌های مشمول واگذاری، زمان‌بندی و اولویت‌بندی عرضه سهام بانک‌های مشمول واگذاری، تعیین ترکیب بهینه سهامداران با تمرکز بر موضوع سهامداران استراتژیک به ویژه بانک‌های خارجی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری، تعیین تکلیف سهام عدالت و نحوه مدیریت آن و تعیین تکلیف نحوه واگذاری سهام به کارکنان است.
ج: بعد از خصوصی‌سازی:
این بخش هم شامل فعالیت‌های تعریف شده بعد از خصوصی‌سازی است، در ۴آیتم ایجاد واحد سازمان مدیریت سهام در بانک‌ها، برنامه‌ریزی تعدیل نیروی انسانی، اصلاح چیدمان شعب و اصلاح ساختار سازمانی است.
ارسال نظر