محمد خان زاده*

سه گناه مرگبار در بازی سرمایه‌گذاری وجود دارد که ناشی از سه احساس عمومی‌ انسان یعنی ترس، امید و طمع است. اولین گناه مرگبار ناشی از ترس است. ترس باعث می‌شود که وقتی که قیمت‌ها به سمت پایین شیرجه می‌روند، شما بدون ارزیابی مجدد موقعیت‌های خود اقدام به فروش فوری سهامتان کرده و ضرر ببینید. در این شرایط بهتر است به دلایل اصلی خود که شما را مجبور به خرید آن سهام کرده بود رجوع کنید. این دلایل که به احتمال ناشی از تحلیل‌های فاند امنتال شما از آن شرکت یا شرکت‌هایی بوده که سهامشان را خریده‌اید، تغییری نکرده‌اند.

دوباره آنها را بررسی کنید. بازارها دمدمی‌مزاج هستند و ممکن است به علت اخباری کوچک، عرضه‌ها آنقدر زیاد شوند که قیمت‌ها به پایین‌تر از ارزش ذاتی شان نزول پیدا کنند.

فروش سهام وقتی که قیمت‌ها پایین تر از ارزش‌های ذاتی هستند از دیدگاه سرمایه‌گذاری که بلند‌مدت فکر می‌کند کار مناسبی نیست، زیرا که قیمت‌ها همواره دوباره خودشان را پیدا می‌کنند.

دومین گناه مرگبار از امید ناشی می‌شود. اگر تنها محرک وانگیزه شما احساس امیدتان باشد به طور معمول علاقه‌مند به سهام‌هایی خواهید بود که عملکرد آنها در گذشته مناسب بوده و امیدوارید که در آینده نیز تکرار شوند. همان چیزی که در اواخر دهه ۱۹۹۰ برای اکثر سرمایه‌گذاران اتفاق افتاد.

عملکرد خوب شرکت‌های فناوری اطلاعات و اینترنتی باعث شده بود که سرمایه‌گذاران هر سهمی‌ از هر شرکتی را که در این زمینه فعالیت می‌کرد می‌خریدند و هیچ توجهی به تحلیل بنیادی آن نداشتند.

کار درست این است که سرمایه‌گذاران توجه کمتری به عملکرد گذشته شرکت‌ها داشته و برای ارزیابی سهام شرکت‌ها به تحلیل‌های بنیادی (فاندا منتال) روی آورند. مبنا قرار دادن احساس امید برای اخذ تصمیم‌های سرمایه‌گذاری شما را به سمت سهام‌هایی با قیمت‌های بالا سوق خواهد داد و شما شانس بیشتری برای زیان خواهید داشت تا سود.

سومین گناه مرگبار ناشی از احساس حرص و طمع است، اگر شما تحت سیطره این حس باشید، ممکن است، سهام خود را برای اینکه از آخرین ریال‌های افزایش قیمت آن نیز برخوردار شوید، خیلی نگهداری کنید و نه تنها آن چند ریال اضافی را بدست نیاورید، بلکه به علت برگشت قیمت‌ها دچار زیان هم بشوید. در زمانی که سهام شرکت‌های فناوری رونق بسیاری داشت و بسیاری از سهامداران تا صددرصد می‌توانستند سود شناسایی کنند، طمع عده‌ای برای کسب مقداری بیشتر باعث تبدیل سود آنها به زیان شد. یک برنامه سرمایه‌گذاری خوب که معیارهای لازم را برای هر دو حالت خرید و فروش طراحی کرده است، صاحب آن را از افتادن در دام این احساس‌ها نجات خواهد داد سه احساسی که بانی سه گناه کشنده دنیای سرمایه‌گذاران هستند.

* ناظر بورس تبریز