توزیع یکسان اطلاعات؛ گامی به سوی بازار کارآ

گروه بورس- فقر و نبود توزیع بهینه اطلاعات در بازار سرمایه ایران یکی از دلائل خریدهای سنتی، بدون تحلیل و شایعه محور سهامداران حقیقی است. بر اساس تحلیل‌های موجود اخبار و اطلاعات در بازار سرمایه ایران به دو بخش کلان و خرد قسم‌بندی می‌شود، تحلیل‌های کلان آن بخش از اطلاعات شامل خبرهای رسمی و غیررسمی درون سازمان‌های تصمیم‌ساز و تحلیل‌های مربوط به اخبار بازار است، اما اخبار خرد، خبرهای مالی، تجاری و تولیدی شرکت‌ها است. از این‌رو عوامل بازار برای تصمیم‌گیری در رابطه با خرید بهینه و با بازدهی مطلوب، نیازمند دریافت اطلاعات در هر دو سطح هستند. وقتی سطح دسترسی عوامل و بازیگران بازار (به ویژه سهامداران حقیقی) نسبت به بخشی از اطلاعات خرد و کلان اندک است، بنابراین شکاف اطلاعات در بازار سرمایه کشور بیشتر خود را نمایان می‌کند. کما اینکه در بازار ما، پیش‌قراول اول خریدهای مطلوب سهامداران حقوقی و نهادهای مالی هستند تا سهامداران جزء حال مجموعه تدابیری که در دوره اخیر برای توسعه کیفی و شفاف‌سازی فضای بازار صورت گرفته، حکایت از آن دارد که سازمان بورس به شدت در پی توزیع یکسان، فراگیر، عادلانه اطلاعات و امکان برابر خرید میان معامله‌گران ( با استقرار سیستم‌های جدید معاملاتی و نظارتی) است.

این واقعیت را نمی‌توان انکار کرد که بازار سهام کشور به‌دلیل بالابودن سهم حقوقی‌ها از کل ارزش بازار، تملک و خریدهای تودرتوی سهم شرکت‌ها از سوی یکدیگر، پایین بودن حجم سهام شناور آزاد، محدود بودن دامنه نوسان، برقراری سیاست‌های محدودکننده درون بازاری ، پایین بودن نسبت ارزش بازار به تولید ناخالص داخلی، چیرگی منابع و مدیریت بانکی بر بازار سرمایه، پایین بودن درجه نقدشوندگی، پایین بودن گردش سرمایه در بازار، پایین بودن سهم دارایی‌های مالی در سبد دارایی خانوارهای ایرانی، نبود سیاست‌های مالی حمایت‌گرایانه دولت در بازار سرمایه و... از عمق اندکی برخوردار است. یکی از دلایل عمده و اساسی رشدنیافتگی بازار سرمایه کشور حضورهای بدون تحلیل و بدون اطلاع سهامداران جزو در بازار است. آنها همیشه و همواره نسبت به نداشتن اطلاعات شرکت‌ها و توانایی تحلیل اطلاعیه رنج برده و انتقاد می‌کنند. شایعه و اخبار تایید نشده که در بعضی موارد درست نیز از آب درمی‌آید، اساس و بنیان بسیاری از خریدها را شکل می‌دهد. در مقابل معامله‌گران حقوقی که به واسطه تصاحب صندلی‌های ۵ و ۷نفری هیات‌مدیره شرکت از اطلاعات درون شرکت‌ها مطلع هستند، و حتی قبل از ارسال اطلاعیه شرکت به «سازمان» دستورهای خرید یا فروش را روی میز کارگزاران می‌گذارند، از این چنین تبعیضی نه تنها ناخشنود نیست، بلکه به‌دلیل «تقاضا و صف‌های خرید بدون اطلاعات سهامداران حقیقی» که از قضا بستر هموارکن نیز هستند، لذت نیز می‌برند. اما به نظر می‌رسد سازمان بورس در مسیری که قرار دارد و تلاش جدی برای توزیع برابر اطلاعات شرکت از خود نشان داده است. گروه بورس دنیای اقتصاد نیز به منظور افزایش سطح آگاهی سهامداران از زوایای رفتارهای کلان بازار، تدابیر جدیدی را همسو با برنامه‌های توسعه کیفی بازار اتخاذ می‌کند.