گزارش روز از توسعه فعالیت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی
از خرید اعتباری کارگزار تا تسهیل معاملات در بازار
گروه بورس- بیتا احمدی: با تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار در اول آذرماه سال ۸۴، درواقع سازمان کارگزاران بورس که مانند فنر، متراکم شده بود به چهار بخش بزرگ تقسیم شد. تقسیم‌بندی وظایف
در این تقسیم‌بندی جدید وظایف نظارتی، کنترلی و حاکمیتی بر عهده سازمان بورس و اوراق بهادار گذاشته شد و کلیه وظایف اجرایی و توسعه‌ای به شرکت سهامی بورس اوراق بهادار تهران واگذار شد.
شرکت سهامی بورس که در هفته اول ماه جاری پذیره‌نویسی آن انجام شد، در بیستم مهر ماه، مجمع عمومی موسسان آن تشکیل خواهد شد.
بخش سوم وظایف به سازمان قدیم بورس اوراق بهادار به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه یا همان CDS تنفیذ شده است. آخرین بخش آن هم به کانون کارگزاران واگذار شده که کار نظارت بر کار کارگزاری‌ها، رتبه‌بندی و امتیازدهی به آنها، پذیرش کارگزاران جدید و بررسی اختلاف میان کارگزاری‌ها بر عهده این است.
کانون کارگزاران که بخش چهارم وظایف و فعالیت‌های سازمان بورس را قرار است انجام دهد، در اردیبهشت ماه سال ۸۶ تشکیل خواهد شد. در این مجال در خصوص شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه یا (CDS) با کارشناسان بازار سرمایه و مدیرعامل این شرکت گفت‌وگو کرده‌ایم که در پی می‌آید:
امکان خرید اعتباری کارگزاران
عملیات پشتیبانی بعد از معاملات را شرکت سرمایه‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (CDS) انجام خواهد داد.
«حسین خزلی خرازی»، مدیرعامل کارگزاری بانک کشاورزی با بیان این مطلب به خبرنگار ما گفت: شرکت CDS از سال گذشته با نرم‌افزارهای قبلی بورس شروع به کار کرده است. در واقع، تسویه وجوه بعد از معامله یا همان تهاتری کردن، مخزن ذخیره‌سازی اطلاعات بورس (بانک اطلاعاتی) از جمله فعالیت‌های این شرکت است.
وی افزود: در همه بورسهای دنیا کار تسویه وجوه میان معامله‌گران و مخزن اصلی اطلاعات بورس در شرکتی به نام CDS انجام می‌گیرد، اما در بورس تهران تا پیش از این به این شکل نبود. سازمان کارگزاری بورس و شرکت خدمات بورسی این عملیات را انجام می‌دادند.
مدیرعامل کارگزاری بانک کشاورزی خاطرنشان کرد: قانون جدید بازار اوراق بهادار که در آذرماه ۸۴ به تصویب رسید باعث توسعه هر چه بیشتر بورس شد. این فعالیت‌ها در شرکت جدیدی به نام سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه یا همان CDS انجام می‌شود.
خزلی خرازی با اشاره به نرم‌افزار جدید این شرکت گفت: تا خردادماه سال ۸۶ نرم‌افزار مدرن این شرکت نصب خواهد شد که با بورسهای بزرگ دنیا مانند «یورنکس» برابری خواهد کرد.
وی در خصوص خدمات و فعالیت‌های دیگری که با تشکیل شرکت CDS می‌توان ارائه داد، گفت: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه می‌تواند به کارگزاری‌هایی که پول نقد برای خرید سهام ندارند، اعتبار بدهد تا آنها بتوانند خرید اعتباری انجام دهند.
شرکت CDS با دادن اعتبار برای خرید سهام، به کارگزاری‌ها، در واقع امکان گسترش معاملات را فراهم خواهد کرد.
وی افزود: یکی دیگر از خدماتی که این شرکت می‌تواند به کارگزاری‌ها ارائه دهد، این امکان است که سهم نداشته را کارگزار بتواند به فروش برساند. بدین شکل که شرکت کارگزاری از شرکت CDS قرض گرفته و در بازار سرمایه عرضه کند.
خرازی توضیح داد: به طور مثال یک سهمی رو به رشد است و قیمت آن هر روز در حال افزایش است، کارگزار سهم نداشته را قرض گرفته و به فروش می‌رساند.
یعنی در قیمت پایین خریداری کرده و در قیمت بالا می‌فروشد و از مابه‌التفاوت آن سود می‌کند.
وی تصریح کرد: رهن دادن نیز یکی دیگر از خدمات نوینی است که شرکت CDS ارائه خواهد داد و آن بدین شکل است که سند سهام نیز بتواند وثیقه برای اخذ تسهیلات باشد.
خزلی با اشاره به اینکه شرکت سپرده سرمایه‌گذاری مرکزی فعال به صورت سنتی کار می‌کند، گفت: این شرکت در حال حاضر همان کارهای سنتی قبلی که در سازمان بورس انجام می‌شد، یعنی تسویه وجوه بعد از معامله میزان کارگزاران (تهاتری کردن) و کارهای اطلاعاتی بورس (مخزن ذخیره) را انجام می‌دهد، اما امیدواریم با نصب نرم‌افزار جدید خدمات جدید این شرکت آغاز شود.
افزایش فعالیت شرکت
شرکت‌های سپرده‌گذاری به عنوان عضو وابسته می‌توانند در فدراسیون بورسهای منطقه‌ای، اروپایی و آسیایی فعالیت کنند و شرکت سرمایه‌گذاری مرکزی اوراق بهادار تهران نیز چنین شرایطی برایش فراهم است.
علیرضا حاجی نوروزی، مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه با بیان این مطلب به خبرنگار ما گفت: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به نام CDS ثبت و از اوایل دی‌ماه سال ۸۴ با مجوز قبلی از سوی شورای بورس تشکیل شد.
وی در خصوص وظایف این شرکت توضیح داد: شرکت CDS عملیات پایاپای وجوه را به صورت وجوه اوراق بهادار از اسفند سال ۸۴ و دیگر وظایفش را از خردادماه سال ۸۶ آغاز کرد.
مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه در ادامه افزود: شرکت CDS عملا از مرداد ماه سال جاری عمده فعالیت‌های خود را آغاز کرده است.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون این شرکت توسط هیات مدیره اداره می‌شد، اما لازمه بهبود کیفیت فعالیت‌های این شرکت حضور دائم مدیرعامل در راس فعالیت‌های آن بود.
وی پیش‌بینی کرد: حداکثر طی دو ماه آینده وظایف دیگر هم به شرکت سهامی بورس با تشکیل مجمع عمومی موسس تنفیذ خواهد شد و بر اساس قانون جدید کارها و وظایف آن شکل خواهد گرفت.
حاجی‌نوروزی اظهار داشت: با ایجاد شرکت CDS زمینه فساد در بازار سرمایه کم شده و سهامداران و کارگزاران با سهولت بیشتر و ریسک کمتر فعالیت‌های خود را انجام خواهند داد.
وی با اشاره به وجود شخصیت حقوقی سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران ابراز امیدواری کرد: با وجود سازمان کارگزاران یک خلط وظیفه در اجرای وظیفه نظارتی و عملیاتی و در تضاد هم وجود داشت.
حاجی نوروزی به این نکته اشاره کرد که مجمع سازمان کارگزاران از هفت نفر عضو هیات‌مدیره تشکیل می‌شد که باید حداقل چهار نفر از اعضای این مجمع را مدیران عامل بانک‌ها تشکیل می‌دادند. وی افزود: اکثریت هیات‌مدیره سازمان کارگزاران عملا تحت فرمان رییس کل بانک مرکزی بودند و رییس شورا هم رییس بانک مرکزی بود که باید اعضای هیات‌مدیره و دبیرکل را انتخاب می‌کرد.مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تصریح کرد: انتظار شورای بورس و مقامات کشوری از دبیرکل نظارت بر حسن عملیات بازار بود، این در حالی بود که کارگزاران به لحاظ مجمع خواستار حمایت دبیرکل از منافع کارگزاران بودند.وی به مهم‌ترین دلیل به وجود آمدن قانون جدید بازار اوراق بهادار ایران مصوب اول آذر ماه سال ۸۴ اشاره کرد و گفت: تفکیک دو وظیفه نظارت و اجرا، سه نهاد جدید در بورس ایجاد کرد.
وی خاطرنشان کرد: نهادهای سازمان بورس اوراق بهادار شرکت سهامی بورس اوراق بهادار و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (CDS) به صورت مجزا شکل گرفتند.حاجی نوروزی اظهار داشت: در شرکت سپرده‌گذاری فعالیت‌های مربوط به پس از عملیات مانند انجام معاملات پایاپای، وجوه حاصل از معاملات و تبادل مالکیت و در شرکت بورس، خود عملیات انجام می‌شود.مدیرعامل شرکت CDS گفت: تا قبل از این انجام معاملات و عملیات پس از آن در سازمان کارگزاران بورس انجام می‌شد، اما به دلیل این که این دو عملیات در کنار هم به لحاظ کنترل داخلی، امکان ایجاد زمینه فساد را فراهم می‌کرد، از هم تفکیک شد.وی ادامه داد: به منظور از بین بردن زمینه فساد، در قانون جدید بورس، این شخصیت‌های حقوقی از هم تفکیک شدند.
کارگزاران چگونه تسویه حساب می‌کنند؟
بده بستان پول میان کارگزاری‌ها باید در یک جایی تسویه شود، آن محلی که در آن این پول‌ها تمییز و تفکیک می‌شود، شرکت CDS است.
دکتر هوشنگ خستویی، عضو شورای عالی انجمن حسابداران خبره با بیان این مطلب گفت: با اجرای قانون جدید بازار اوراق بهادار شرکت سپرده‌گذاری مرکزی که در همه جای دنیا به نام شرکت‌های CDS معروف هستند، شکل گرفت.وی افزود: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار در واقع فعالیت ثبت، نگهداری و انتقال مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه میان کارگزاران را انجام می‌دهد.وی خاطرنشان کرد: تسویه عملیات فی‌مابین معامله‌گران بازار را شرکت سپرده‌گذاری مرکزی انجام می‌دهد. تا پیش از این عملیات تسویه وجوه را سازمان کارگزاران بورس انجام می‌داد اما با اجرایی شدن قانون جدید بازار سرمایه این شرکت شروع به فعالیت کرد.این عضو عالی انجمن حسابداران خبره اظهار داشت: با اجرایی شدن قانون جدید بازار اوراق بهادار تهران، داریم به سمت الگوهای غربی پیش می‌رویم.وی افزود: در بازار سرمایه کشورمان تا قبل از اجرای قانون جدید تمامی کارهای مربوط به تسویه وجوه و سپرده‌گذاری کارگزاران در سازمان کارگزاران بورس انجام می‌شد، اما در حال حاضر به طور کاملا تخصصی و در شرکتی با همین نام خدمات خود را ارائه می‌دهد.
ارسال نظر