گروه بورس- مجید اسکندری: نبود یک مدل حسابداری مشخص، اظهارنظر حسابرسان درباره بودجه شرکت‌ها را دشوار می‌سازد. دکتر هوشنگ خستویی، عضو شورای‌عالی انجمن حسابداران خبره با بیان این مطلب گفت: سازمان حسابرسی به عنوان مرجع تدوین‌کننده استاندارد‌های حسابرسی، با ارائه استاندارد ۳۴۰ که از اول مهرماه ۸۴ قابل اجرا بوده است، ابزار کاری در اختیار حسابرسان قرار داده تا به وسیله آن اطلاعات مالی آتی را بررسی کنند. اطلاعات مالی آتی یعنی اطلاعاتی که مبتنی بر مفروضاتی درباره رویداد‌های آتی و اقدامات احتمالی واحد مورد رسیدگی است و تهیه آن مستلزم اعمال قضاوت قابل‌توجه که می‌تواند مورد پیش‌بینی قرار گیرد یا فرضی باشد.وی افزود: براساس یکی از تبصره‌های ماده ۵ آیین‌نامه افشای اطلاعات شرکت‌های پذیرفته شده، نظام مالی، حسابداری و کنترل داخلی شرکت‌ها همچنین مفاد و نحوه تنظیم گزارش‌های موضوع این ماده باید مطابق استاندارد‌های مصوب در کشور و ضوابط تعیین‌شده توسط بورس با هماهنگی سازمان حسابرسی باشد.در بند «ج» گفته شده است که بودجه و پیش‌بینی عملکرد سالانه شرکت حداکثر ۳۰ روز قبل از شروع سال مالی جدید باید به بورس ارائه شود. نحوه تنظیم این گزارش باید طبق استاندارد‌ باشد تا حسابرس بتواند براساس استاندارد ۳۴۰ آن را حسابرسی کند.حسابرس معتمد بورس سپس گفت: تاکنون مدل خاصی در این زمینه تنظیم نشده و اظهارنظر حسابرس در مورد صورت‌های مالی آتی، یک ارائه اطمینان سلبی است، درباره اینکه مفروضات، مبنای معقولی را برای اطلاعات مالی آتی فراهم می‌کند یا خیر؟

همچنین اظهارنظر درباره اینکه اطلاعات مالی آتی براساس مفروضات، به گونه‌ای درست تهیه شده و طبق استاندارد‌ها است یا خیر؟

بنابراین باید مدلی موجود باشد که اطلاعات بودجه‌ای شرکت برآن اساس درج و به حسابرس ارائه شود و حسابرس براساس دانش خود و استاندارد ۳۴۰ آن را مورد رسیدگی قرار دهد.

خستویی ادامه داد: ما هنوز مدلی در اختیار نداریم و سازمان حسابرسی در حال تهیه این مدل است، بنابراین اظهارنظر‌ها می‌تواند ریسک بالایی را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال یک شرکت و مدیران آن که رقم EPS را پیش‌بینی می‌کنند، اگر اطمینان کافی دارند، چرا در شش‌ماه، نصف این رقم را پرداخت نمی‌کنند؟ پاسخ روشن است: زیرا اطمینان کافی ندارند.

اظهارنظر، نه حسابرسی

غلامحسین دوانی، حسابرس معتمد بورس نیز در خصوص بودجه اعلام شده شرکت‌ها گفت: حسابرسان در مورد بودجه شرکت‌ها اظهارنظر می‌کنند و بودجه حسابرسی نمی‌شود، زیرا مربوط به آینده است و این نکته به صراحت در استاندارد ۳۴۰ حسابرسی عنوان شده است که مسوولیت بودجه با مدیران شرکت است نه با حسابرسان، و حسابرسان تنها در این مورد اظهارنظر می‌کنند.

وی افزود: در هیچ جای دنیا حسابرس را به خاطر بودجه شرکت‌ها مواخذه نمی‌کنند، اما در کشور‌ ما این‌گونه القا شده است که این مسوولیت نیز به عهده حسابرس است.

در حال حاضر بحث دستکاری در قیمت‌ها از سوی سازمان بورس مطرح و EPS اعلام شده از سوی برخی از شرکت‌ها نیز مورد تردید واقع شده است، اما باید دانست که مسوولیت EPS اعلام شده نیز با مدیران شرکت‌ها است و در این مورد ممکن است اشتباهی از سوی حسابرس رخ دهد، اما این مربوط به اطلاعات دریافتی از سوی شرکت است.