دنیای اقتصاد- جهش های خیره‌کننده بازار سهام به ثبت رکوردی جدید در روز گذشته منجر شد؛ فعالان بورس تهران در شرایطی آخرین روز معاملاتی هفته را سپری کردند که شاخص بورس در رکوردی بی‌سابقه در یک روز 692 واحد رشد کرد؛ این رشد معادل جهش 5/2 درصدی دماسنج بورس در یک روز است؛ بررسی روند تاریخی بورس تهران نشان می‌دهد که رشد 5/2 درصدی شاخص در روز چهارشنبه برای سیزدهمین بار در تاریخ 46 ساله بورس رخ می‌دهد و البته این نخستین باری است که دماسنج بازار سهام در یک روز حدود 700 واحد رشد را تجربه می‌کند؛ همچنین هفته نخست مهرماه به عنوان یکی از بهترین هفته‌های معاملاتی بازار سرمایه ایران شناخته شد؛ هفته‌ای که شاخص در 5 روز معاملاتی1/6 درصد رشد، یعنی معادل یک هزار و 618 واحد افزایش را شاهد بود.در پی همه این رخدادها بازدهی بازار سهام از ابتدای سال‌جاری تاکنون به سطح 6/8 درصد رسید.افزون بر این، در هفته معاملاتی سپری شده 500 میلیارد ریال انتقال مالکیت از پرتفولیوی بازیگران حقوقی بازار به سبد سهام سرمایه‌گذاران حقیقی اتفاق افتاد که به معنای دور جدید ورود مردم و اشخاص حقیقی به بازار سهام است.

یک هفته با تپیکس
برای نخستین بار در 46 سال گذشته رخ داد
عبور شاخص بورس از ارتفاع ۲۸ هزار
گروه بورس- شروین شهریاری: بازار سهام در ادامه رونق روزافزون خود که از اواخر مرداد آغاز شده است، یک هفته رویایی دیگر را هم پشت سر گذاشت و با جهش 1/6 درصدی شاخص کل، بالاترین رکورد تاریخی این متغیر کلیدی را با رقم 28132 واحد ثبت کرد. همچنین روز گذشته با جهش 5/2 درصدی شاخص کل، رکورد سودآورترین روز کل تاریخ بازار سرمایه نیز شکسته شد تا سهامداران پس از عبور از تابستان سرد، حرارت رونق را در ابتدای پاییز احساس کنند.
به این ترتیب بازدهی بورس تهران از ابتدای سال تا پایان روز گذشته به ۶/۸ درصد رسید که کماکان فاصله قابل توجهی با رشد بازارهای رقیب دارد. رونق فعلی که در یک فضای پرریسک و با اتکا بر رشد نرخ ارز ایجاد شده هیجان خریداران را نیز در پی داشته است؛ مطالعه ترکیب معامله‌گران در هفته جاری نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران حقوقی با وزن بیشتری در فروش سهام مشارکت داشته‌اند، حال آنکه عطش حقیقی‌ها برای خرید سهام به مراتب بیشتر بوده است. همچنین میانگین نسبت قیمت بر درآمد سهام در هفته جاری پس از تجربه رقم ۵/۴ مرتبه در هفته سوم مرداد‌ماه اینک به محدوده ۳/۵ مرتبه افزایش یافته است.
انتظار می‌رود انتشار گزارش‌های شش ماهه در دو هفته آتی با ایجاد یک تصویر واقعی از عملکرد شرکت‌ها به فروکش کردن هیجان کنونی بازار کمک کند.
خرید سهام به بهانه فرار از پول نقد
پس از رشد 40 درصدی نرخ ارز از ابتدای تابستان سال جاری، یک گرایش جدید در میان برخی از فعالان بازار سرمایه پدیدار شده است؛ به این ترتیب که با روند کنونی افت ارزش ریال و با فرض تداوم آن، بهتر است دارایی‌های نقدی به دارایی‌های فیزیکی تبدیل شود تا از گزند افت ارزش پول مصون بماند. این نظریه که در یک ماه اخیر قوت زیادی پیدا کرده، در حال بروز نشانه‌های خود در بازار سهام نیز هست.
بنابراین، از آنجا که شرکت‌های بورسی مالک دارایی‌های ارزشمندی هستند و در بسیاری موارد محصولات با ارزش افزوده بالا تولید می‌کنند، سهام آنها به عنوان یک گزینه مطلوب با نگاه حفظ ارزش پول نزد خریداران درآمده است. در این شرایط طبیعتا سهام گروه‌های منتفع از رشد نرخ ارز اصلی ترین کاندیدای جذب سرمایه هستند که رونق سهام معدنی، فلزی و پتروشیمی به خوبی این واقعیت را نشان می‌دهد. در همین راستا، شاخص صنعت استخراج کانه‌های فلزی و فلزات اساسی به ترتیب جهش چشمگیر ۶/۱۰ و ۸ درصدی را در هفته مورد گزارش ثبت کردند. سهام سیمانی نیز با رشد میانگین ۴/۸ درصدی بهترین هفته سال را برای سهامداران خود رقم زدند.
اطلاعیه‌های شرکت‌ها در این گروه نشان می‌دهد که میانگین پیش‌بینی افزایش سودآوری سیمانی‌ها پس از اعلام افزایش نرخ 22 درصدی در هفته گذشته حدود 30 درصد بوده است. با توجه به نسبت قیمت بر درآمد سهام این گروه (5 مرتبه) و مقایسه آن با سایر صنایع انتظار می‌رود سهام سیمانی در آینده‌ای نزدیک به سطوح تعادلی خود دست یابند.
معمای کشش تقاضا در بورس کالا
هر چند نوسانات مثبت ارزی در نهایت به نفع تولیدکنندگان مواد اولیه و سهامداران بورسی آنها تمام شده است، ولی رشد چشمگیر قیمت این کالاها، فغان از نهاد صنایع پایین دستی و مصرف‌کنندگان کالاها بلند کرده است. افزایش بیش از صد درصدی قیمت محصولاتی نظیر مس، فولاد، پلاستیک، تولیدات پتروشیمی، آلومینیوم و ... که نسبت به سال گذشته رقم خورده، به علت عدم کشش تقاضای نهایی عملا توجیه تولید را از بین برده است. در جدیدترین نشانه در این باره کاهش نسبی تقاضای خرید در مورد برخی محصولات صنعتی در بورس کالا قابل رصد است. در این هفته به‌رغم رشد قیمت ارز، طرف تقاضا برای محصولات فولادی تضعیف شد و تولیدکنندگان میلگرد نظیر فولاد خراسان موفق به فروش کامل محصولات خود نشدند. همچنین از عطش تقاضا برای بیلت خوزستان نیز تا حد زیادی کاسته شد.
در مورد محصولات آلومینیومی نیز بازار هنوز افزایش قیمت شدید آلیاژی‌ها را هضم نکرده و افت تقاضا در این بخش مشهود است.
به این ترتیب هر چند افزایش 100‌درصدی نرخ ارز نسبت به مهرماه گذشته موجب خشنودی دارندگان ارز، سکه و نیز تولیدکنندگان مواد معدنی، فلزی و پتروشیمی شده است، اما شیب غیرمنطقی افزایش مزبور باعث ایجاد شوک تقاضا در بازار مصرف شده است و تداوم این وضعیت طبیعتا با فشار بیشتر بر تولید، موجب حذف تقاضای واقعی برای محصولات صنعتی پایه خواهد شد.
اتاق ارزی موفق می‌شود، نمی‌شود؟
همچون سایر رویدادهای ارزی در دو سال اخیر خبر افتتاح اتاق ارزی نیز با شور و هیجان خاصی در این هفته مطرح شد، اما باز هم به مانند گذشته خبر ورود این ابزار جدید بیش از راه اندازی واقعی آن بر قیمت‌های بازار آزاد موثر بود. در حالی که در ابتدای هفته قیمت ارز در محدوده 2450 تومان قرار داشت، پس از راه‌اندازی «اتاق»، قیمت‌ها بر خلاف انتظار قبلی افزایش یافت.
برخی کارشناسان از جمله رییس‌ کانون صرافان اثرگذاری این ایده جدید بر کاهش قیمت ارز را نیازمند گذشت زمان دانسته اند. از سوی دیگر، حجم ناچیز ۱۰ میلیون دلاری مبادلات ارزی این اتاق در روز دوم نشان از نوپا بودن این نهاد جدید دارد.
از آنجا که عمده تقاضای ارزی کشور ما به واردات اختصاص دارد بنابراین، اگر این اتاق بتواند نیاز وارداتی را سروسامان دهد در کاهش التهاب بازار موثر خواهد بود. با این وجود توفیق اتاق ارزی در مهار نابسامانی‌های بازار ارز منوط به کاستن تقاضای دلار کاغذی و ایجاد آرامش روانی در این بخش است؛ تقاضایی که نقش اساسی را در تعیین قیمت تابلوی صرافان در بازار غیررسمی ایفا می‌کند.