دکتر رضا عیوض لو

عملکرد مالی بانک‌های سرمایه‌گذاری به موقعیت و چرخه تجاری بازار سرمایه وابسته است زیرا به لحاظ حجم عملیات و فرآیند کشف قیمت از چرخه تجاری پیروی می‌کند. چشم‌انداز نامطمئن اقتصادی نسبت به بازارهای مالی و میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران در نوسانات کسب و کار بانک‌های سرمایه‌گذاری نقش عمده‌ای ایفا می‌کند. علاوه بر این، بانک‌های سرمایه‌گذاری بزرگ با اهرم مالی بالا، در معرض ریسک‌های اعتباری و بازار نیز قرار دارند که می‌تواند منجر به کاهش ارزش بسیار سریع دارایی آنها شود. بانک‌های سرمایه‌گذاری با وجوهی سروکار دارند که برخلاف سپرده در بانک‌های تجاری، تضمین نشده‌اند و در نتیجه موجب به‌وجود آمدن اهرم مالی بسیار بالا برای این شرکت‌ها شده و آنها را در معرض ریسک بالا و زیان‌های احتمالی ناشی از شرایط بازار قرار می‌دهد. در نهایت می‌توان گفت این شرکت‎ها در شرایط عدم ثبات بیشتر نسبت به بانک‌های سنتی قرار دارند. در ادامه وضعیت این صنعت در محیط جهانی و عملکرد آنها در سه ماه ابتدایی سال ۲۰۱۲ مورد بررسی قرار می‌گیرد. ابتدا بازار جهانی اوراق بهادار بررسی شده و سپس به تفکیک به وضعیت هر یک از بازارهای سهام و اوراق بدهی پرداخته می‌شود.

بازار جهانی اوراق بدهی، سهام و اوراق مرتبط با سهام

در سه ماه نخست سال ۲۰۱۲ حدود ۱۸۲۰ میلیارد دلار انواع اوراق بدهی، سهام و اوراق مرتبط با سهام در جهان منتشر شده که نسبت به سه ماهه مشابه سال قبل کاهشی ۶/۲ درصدی را شاهد بوده است. از مبلغ یادشده ۲/۱۵۰ میلیارد دلار آن مربوط به سهام و اوراق مرتبط با سهام و بقیه اوراق بدهی بوده است. مبلغ ۱۳۸۳ میلیارد دلار از ۱۸۲۰ میلیارد دلار اوراق پذیره‌نویسی شده در سطح جهان توسط ۲۰ بانک سرمایه‌گذاری در جهان پذیره‌نویسی شده که معادل ۷۶ درصد از سهم بازار را تشکیل می‌دهد.جی‌پی مورگان با انتشار ۹/۱۴۲ میلیارد دلار انواع اوراق بهادار بدهی، سهام و اوراق مرتبط با سهام و سهم ۹/۷ درصدی کل بازار، رتبه اول پذیره‌نویسان برتر دنیا را در سه ماه ابتدایی سال ۲۰۱۲ به‌خود اختصاص داده‌است. دویچه بانک و بارکلِیز به ترتیب با کسب ۷ و ۷/۶ درصد از سهم بازار در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند.

عملکرد بانک‌های سرمایه‌گذاری در عرضه سهام و اوراق قابل تبدیل

حجم فعالیت بازارهای سهام (سهام و اوراق مرتبط باسهام) در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۲ بالغ بر ۲/۱۵۰ میلیارد دلار بوده که کاهشی ۲۶ درصدی را نسبت به دوره مشابه در سال ۲۰۱۱ داشته، ولی نسبت به سه ماه آخر سال ۲۰۱۱ رشدی ۵۷ درصدی را شاهد بوده است. از مبلغ ۲/۱۵۰ میلیارد دلار در بازار سهام، مبلغ ۱۳۴ میلیارد دلار آن مربوط به سهام عادی است (با کاهش ۲۳ درصدی نسبت به دوره مشابه سال ۲۰۱۱). از سوی دیگر مبلغ ۱۶ میلیارد دلار از ۲/۱۵۰ میلیارد دلار مربوط به اوراق قابل تبدیل به سهام بوده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۴۱ درصد افت را نشان می‌دهد. از مبلغ ۱۳۴ میلیارد دلار مربوط به انتشار سهام عادی، ۱۷ میلیارد دلار آن در عرضه‌های اولیه (با کاهش ۶۰ درصدی نسبت به دوره مشابه قبل) و مبلغ ۱۱۷ میلیارد دلار (با کاهش ۱۰ درصدی نسبت به دوره مشابه قبل) آن در عرضه‌های ثانویه بوده‌است. بیشترین حجم انتشار سهام و اوراق مرتبط با سهام (اوراق قابل تبدیل) مربوط به ایالات متحده به ارزش ۵۱ میلیارد دلار بوده و بعد از آن اروپا، خاورمیانه و آفریقا (EMEA) و آسیا پاسیفیک و استرالیا در رتبه‌های بعدی قرار دارند. ناشران سهام و اوراق قابل تبدیل در ایالات متحده بالغ بر ۵۱ میلیارد دلار سهام در سه ماه نخست سال ۲۰۱۲ منتشر کرده‌اند که ۳۴ درصد از کل بازار جهان را به‌خود اختصاص داده‌ و کاهشی ۲۸ درصدی را نسبت به سه ماه آخر سال ۲۰۱۱ داشته‌است. ناشران سهام در چین و هنگ کنگ نیز به‌ترتیب ۹ و ۷ درصد از حجم انتشار را به‌خود اختصاص داده‌اند. سیتی گروپ با انتشار ۳/۱۴ میلیارد دلار سهام و اوراق مرتبط با سهام طی ۷۶ عرضه در سه ماه نخست سال ۲۰۱۲ از سایر رقبا در پذیره‌نویسی سهام و اوراق مرتبط با سهام پیشی گرفته و در صدر جدول مدیران عرضه سهام و اوراق قابل تبدیل قرار دارد. این شرکت سهمی در حدود ۱۰ درصد از بازار را در دست دارد. شرکت‌های گلدمن ساکس و جی پی مورگان نیز با ۱/۹ و ۴/۸ درصد از سهم بازار در رده‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند. در سه ماه ابتدایی سال ۲۰۱۲ بیست شرکت پیشرو در صنعت بانکداری سرمایه‌گذاری ۱۱۵ میلیارد دلار (معادل ۷۷ درصد کل بازار) سهام و اوراق مرتبط با سهام منتشر کرده‌اند.در خصوص انتشار سهام، سیتی گروپ با انتشار ۱۳ میلیارد دلار و در اختیار داشتن ۹/۹ درصد از سهم بازار در صدر جدول پذیره‌نویسان برتر سهام قرار دارد. ۲۰ بانک سرمایه‌گذاری برتر در زمینه پذیره‌نویسی سهام، در مجموع ۱۰۲ میلیارد دلار عرضه (معادل ۷۶ درصد) را مدیریت کرده‌اند.حجم عرضه‌های اولیه در سطح جهان در سه ماه نخست سال ۲۰۱۲ بالغ بر ۴/۱۷ میلیارد دلار بوده است که کاهشی ۶۱ درصدی (خالص کاهش ۲۷ میلیارد دلار) را نسبت به دوره مشابه سال ۲۰۱۱ داشته است. انتشار سهام برای بازارهای نوظهور بالغ بر ۳/۶ میلیارد دلار (۳۶ درصد) در طول سال ۲۰۱۱ بوده است. فناوری اطلاعات، صنایع و رسانه و سرگرمی ۵۵ درصد از عرضه های اولیه را در سه ماه اول سال ۲۰۱۲ شامل می‌شود.از مبلغ ۴/۱۷ میلیارد دلار عرضه اولیه توسط بانک‌های سرمایه‌گذاری در سطح جهان، مبلغ ۴/۱۲ میلیارد دلار آن توسط ۲۰ شرکت پیشرو در این صنعت منتشر شده است که سهمی در حدود ۷۲ درصد از بازار را شامل می‌شود.مبلغ ۱۴ میلیارد دلار از ۱۶ میلیارد دلار اوراق قابل تبدیل توسط ۲۰ شرکت پیشرو در صنعت بانکداری سرمایه‌گذاری منتشر شده‌است. در صدر فهرست پذیره‌نویسان اوراق بهادار قابل تبدیل، شرکت گلدمن ساکس (با ۳/۱۴ درصد سهم بازار) قرار دارد و دویچه بانک و مریل لینچ در مکان‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند.

عملکرد بانک‌های سرمایه‌گذاری در عرضه اوراق بدهی

در سه ماه نخست سال ۲۰۱۲ مبلغ ۶۷۰ر۱ میلیارد دلار اوراق بدهی در جهان منتشر شده که رشدی ۲/۰ درصدی را نسبت به دوره مشابه سال قبل و ۶۹ درصدی نسبت به سه ماه آخر سال ۲۰۱۱ را نشان می‌دهد.

مبلغ ۹۱۰ میلیارد دلار از اوراق بدهی که در سطح جهان منتشر شده توسط ۲۰ بانک سرمایه‌گذاری عرضه شده‌است که سهمی در حدود ۵۴ درصد را در بازار به‌خود اختصاص داده‌اند. در این بین شرکت جی پی مورگان با ۱۳۰ میلیارد دلار در مقام اول این جدول قرار گرفته و دویچه بانک و بارکلِیز به ترتیب با ۱۱۸ و ۱۱۵ میلیارد دلار در رده‌های دوم و سوم این جدول قرار گرفته‌اند.

مبلغ ۶۰۰/۱ میلیارد دلار از ۶۷۰/۱ میلیارد دلار اوراق بدهی منتشره مربوط به اوراق بدهی بلندمدت بوده و مبلغ ۷۸ میلیارد دلار نیز مربوط به اوراق بدهی کوتاه‌مدت است.

اوراق بدهی اسلامی منتشره در جهان

در سه ماه نخست سال ۲۰۱۲ در حدود ۷ میلیارد دلار اوراق بدهی اسلامی در سطح جهان منتشر شده که در این بین بانک انگلیسی اچ اس بی سی با انتشار حدود ۲ میلیارد دلار در مکان اول قرار گرفته ‌است.

منبع: (www.thomsonreuters.com(Thomson Reuters

مدیر انتشار اوراق بهادار شرکت تامین سرمایه سپهر