تهران طی یک ماه اخیر، سیگنال‌های متعددی برای جلب سرمایه‌گذاران خارجی به آن سوی مرزها ارسال کرده است. به نظر می‌رسد توجه جدی به مقوله سرمایه‌گذاری خارجی در دومین سال عمر دولت نهم با اهداف راهبردی متعددی دنبال می‌شود. راهبرد برون‌گرایی

سیگنال‌های تهران به سرمایه‌گذاران خارجی

گروه بورس - به طور بسیار کم سابقه سیگنال‌ها و پالس های متعددی از سوی تهران برای سرمایه‌گذاران خارجی ارسال شده است تا سرمایه‌های خارجی به سوی ایران جلب شود.

تهران طی یک ماه اخیر، سیگنال‌های متعددی برای جلب سرمایه‌گذاران خارجی به آن سوی مرزها ارسال کرده است. پیام‌هایی که در سه دهه از تاریخ انقلاب اسلامی کم‌سابقه بوده است.

تلاش برای نهایی شدن تصمیم خرید ۴۰درصد از بانک‌های ایرانی از سوی سرمایه‌گذاران خارجی، تدوین لایحه اصل ۴۴ قانون اساسی که بر اساس آن سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند تا ۱۰۰درصد از سهام یک شرکت را خریداری کند، تدابیر جدید سازمان بورس برای باز تعریف کردن مقررات سرمایه‌گذاری خارجی‌ها در بازار سهام، تدوین لایحه اجازه تاسیس بانک‌های خارجی در کشور، استقبال خارجی‌ها از خرید سهام برخی از شرکت‌های دولتی، امکان فروش سهام از طریق عرضه عمومی سهام در بورس‌های داخلی و خارجی، فروش سهام از طریق مزایده عمومی

(بر اساس لایحه اصل ۴۴) همه نمایه‌‌های تغییر نگرش و برنامه بلندمدت ایران به مساله جذب سرمایه‌های خارجی است.

به نظر می‌رسد توجه جدی به مقوله سرمایه‌گذاری خارجی در دومین سال عمر دولت نهم با اهداف راهبردی متعددی دنبال می‌شود.

اقتصاد ایران در شرایطی که طی دو سال گذشته با رشد عرضه پول و پس‌انداز رو به رو بوده است، از نظر تشکیل سرمایه در شرایط مطلوبی به سر نمی‌برد. به بیان ساده با وجود اینکه اکثر بازارهای ملی با رکود روبه‌رو است، رشد عرضه پول به طور فزاینده تداوم داشته، اما منجر به رشد سرمایه‌گذاری خصوصی در داخل کشور نشده است، با این راهبرد روند سرمایه‌گذاری داخلی تعدیل خواهد شد.

هدف راهبردی دیگر که به نظر می‌رسد در این شرایط دنبال می‌شود، این است که اقتصاد کشور به دلیل تهدیدهای امنیتی و نظامی از آن سوی مرزها، متاثر از متغیرهای روانی و سیاسی بوده و روند سرمایه‌های داخلی کاهش یافته است. حال دولت با اتخاذ «راهبرد اتکا به برون،» تلاش می‌کند با جذب سرمایه‌های خارجی، ریسک‌های سیاسی و سیستماتیک در فضای کسب و کار کشور را کاهش دهد، چنانچه جریان ورود سرمایه به کشور شدت بگیرد، سرمایه‌گذاران داخلی نسبت به فرصت‌های مشهود تجاری و موقعیت اقتصادی کشور اعتماد بیشتری پیدا خواهند کرد. چرا که کنش‌گری غرب برای آنها بسیار پراهمیت‌تر از کنش‌های ایران است.

این در حالی است که در بسیاری از مجادلات سیاسی، دیپلماسی ایران موثر بوده و در اوج تنش‌ها، ایران قراردادهای نفتی و گازی با ارزش بالایی امضا کرده است.

بنابراین ورود سرمایه‌های خارجی به ایران فضای اقتصاد کشور را تلطیف می‌کند.

هـدف راهبـرد دیگری که در این مسیـر دنبال می‌شود، افزایش چسبندگی سرمایه‌های خارجی به ویژه اروپا به اقتصاد ایران با نیت افزایش نرخ امنیت سیاسی کشور است. به میزانی که سرمایه‌گذاران خارجی در ایران منافع داشته باشند، سایر کشورها با طرح هر گونه تصادم سیاسی با ایران در پنهان و خفا مخالفت می‌کنند.

اصولا یکی از اهداف سرمایه‌گذاری مشترک و تاسیس شرکت‌های چند ملیتی ایجاد منافع مشترک برای یکسان سازی رویکردهای سیاسی و اقتصادی در مناطق مختلف جهان است.

این هدفی است که ایران در پیشنهاد طرح سرمایه‌گذاری مشترک در تولید سوخت هسته‌ای نیز دنبال می‌کند. در همین شرایط تهران اهداف اقتصادی محضی را هم دنبال می‌کند.

برنامه‌ریزان به این نتیجه رسیده‌اند که طرف تقاضا یا سرمایه‌گذاران داخلی قدرت خرید سهام بسیاری از واحدهای بزرگ داخلی به طور یکجا را ندارند و مالکیت این شرکت‌ها چند پاره می‌شود و یا اصولا سرمایه‌داران داخلی توان خرید واحدهایی که از این پس می‌خواهد عرضه شود را ندارند.این استدلال رویکردی در مصاحبه امروز رییس سازمان خصوصی سازی به خوبی مشخص است.

وی می‌گوید: «اگر میزان عرضه را بیشتر کنیم تقاضای داخلی جواب نمی‌دهد.»

با این حال تهران برای آزادسازی و استحکام حساب سرمایه جدای از رسیدگی به مسائل اقتصادی، باید برای دیدگاه‌های خود نسبت به سرمایه‌گذاری خارجی تغییرات اساسی ایجاد کند و از ورود سرمایه خارجی به ویژه ورود آن به بازار سهام نهراسد.

آیا تهران این سیگنال‌ها را براساس رقابت‌های منطقه‌ای برای جذب سرمایه‌های خارجی و سایر الزامات اقتصادی ارسال می‌کند یا این که اهداف سیاسی تهران را وادار به چنین رویکردهای اقتضایی کرده است؟