دیدگاه کارشناسان درباره ورود ابزارهای مالی جدید
اول بسترسازی، بعد مهندسی
گروه بورس- بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که یکی از عوامل رکود در بورس تهران، وجود یک بازار یکطرفه و صف محور، نبود و فقر ابزارهای مالی است. این گروه از کارشناسان بر این اعتقادند که بورس تهران به دلیل نبود ابزارهای مالی جدید و جذاب، از نظر سرمایه‌گذاری اشباع شده و همسو با تحولات، رشد نکرده است.
سهام عادی، حق تقدم، اوراق مشارکت و صندوق‌های سرمایه‌گذاری به بخشی از تقاضای بازار پاسخ گفته و باید برای ورود سرمایه‌های جدید به بازار، ابزارهای جدید خلق و مهندسی کرد.
این دیدگاه انتقادی کارشناسان با وجود موانع موجود بر سر راه ابزارسازی، امسال به برنامه‌های رسمی سازمان بورس راه یافته است. براساس قانون جدید، سازمان بورس تصمیم دارد در سال جدید ابزارهایی نظیر صکوک را به بازار معرفی کند.
بر همین اساس، خبرنگار ما در گفت‌وگو با شماری از کارشناسان، موانع مهندسی ابزارهای مالی را بررسی و راهکارهای ارائه شده از سوی آنها را برای شما گزارش می‌کند.
اول بسترسازی
یک کارشناس ارشد بازار سرمایه گفت: برای ابزارسازی در بورس و اوراق بهادار، در ابتدا باید بسترهای لازم فراهم شود. این بسترسازی با مسائل زیادی در ارتباط است. ارسلان محتشم امیری، اضافه کرد: به طور مثال باید نرم‌افزارهایی داشته باشیم که قدرت انجام معامله، خرید آپشن‌ها و فیوچرهای بورسی را داشته باشند. اگر صندوق سرمایه‌گذاری مشاع داریم و می‌خواهیم خالص ارزش دارایی (NAV) را هر روز تعیین کنیم به دلیل بسته بودن نماد، انجام این کار میسر نیست.
از بسته بودن نمادها تا کشف نشدن قیمت‌ها
وی در ادامه ضمن انتقاد از بسته بودن طولانی مدت نماد شرکت‌ها گفت: زمان بسته بودن نمادها در بورس تهران که از حداقل ۲هفته تا حداکثر ۲ماه طول می‌کشد در هیچ جای دنیا مرسوم نیست. در این بازه زمانی طولانی مدت، ما قیمت سهم را نداریم و به طور طبیعی، امکان انجام معامله را هم نداریم.وی گفت: در مواردی هم به دلیل صف فروش بالا، امکان فروش نداریم و از آن طرف هم به دلیل صف خرید بالا، امکان خرید نداریم. نتیجه این دوحالت کشف نشدن قیمت واقعی است که علاوه بر انجام نشدن درست معامله، از معضلات اساسی بازار به شمار می‌رود.محتشم امیری در ادامه گفت: بسته شدن نماد شرکت‌ها از دو روز قبل از مجمع عمومی و باز شدن آن، بعد از رسیدگی بورس به گزارش وضعیت شرکت‌ها از جمله دلایل ضعف بازار سرمایه است.
اوراق مشارکت جانشین افزایش سرمایه
وی گفت: مرسوم است شرکت‌ها برای تامین منابع مالی افزایش سرمایه می‌دهند.
یکی از راه‌های جانشین، انتشار اوراق مشارکت توسط خود شرکت‌ها است.
امیری، ایران‌خودرو را به عنوان مثال ذکر کرد و ادامه داد: وقتی شرکت افزایش سرمایه می‌دهد متعهد است در قبال آن سود پرداخت کند. ولی وقتی اوراق مشارکت منتشر می‌کند علاوه بر نبود این تعهد می‌تواند به سرمایه‌گذاری‌های بیشتری بپردازد.
راه‌اندازی نرم‌افزار جدید
وی از راه‌اندازی نرم‌افزار جدید بازار سرمایه تا نیمه دوم سال ۸۶ خبر داد و گفت: راه‌اندازی این نرم‌افزار، می‌تواند تا حدود زیادی از مشکلات بورس را حل کند.
وی خاطر نشان کرد: حجم مبنا یکی از مشکلات ماست که از رشد قیمت جلوگیری می‌کند. هر شرکتی بسته به سهام خود باید تعداد مشخصی سهام را در روز معامله کند که در محدوده نوسان دودرصدی قرار می‌گیرد. بنابراین بر طرف کردن مشکلات ساختاری و ابتدایی بورس، بر وارد کردن ابزارهای مالی جدید به این بازار اولویت دارد.
روزهای خوش آینده
وی ضمن ابراز خرسندی از تاسیس شرکت سهامی جدید بورس گفت: تفکیک و مشخص شدن شرح وظایف سازمان بورس و شرکت بورس می‌تواند برای بازار سودمند باشد.وی گفت: با این تقسیم کار به نظر می‌رسد مشکلات بازار سرمایه هشتاد درصد تا ۶ماه آینده حل خواهد شد. سازمان بورس کار نظارتی خود را انجام می‌دهد و شرکت بورس هم به عنوان بازوی اجرایی درصدد حل مسائل است.
حمایت از بازار
مدیرعامل شرکت توسعه سرمایه و صنعت غدیر در این باره گفت: بیشترین مشکل بورس، به کسانی برمی‌گردد که سهم بالایی از بازار دارند.
مهندس «علی‌محمد بد» گفت: مشکل اولیه بورس، قبل از رسیدن به بحث ابزارهای مالی، حمایت نشدن این بازار است. بزرگان و متولیان بازار باید عاملی برای حفظ و نگهداری آن باشند. در غیر این صورت آوردن ابزارها کار فرعی است. وی ضمن تاکید دوباره بر حمایت از سهام شرکت‌ها اضافه کرد: در این بازار هر کدام از شرکت‌های فعال دارای سهم هستند. اگر این سهم حمایت شود، اشخاص فعال با اطمینان و اعتماد بیشتری به ادامه فعالیت خود می‌پردازند. از طرفی اگر سهامدار عمده‌ای هم داشته باشند و گردش خرید و فروش سهام باعث تورم قیمت شود، با حجم مبنا به حالت اولیه برمی‌گردد.
وقتی مشکل نقدپذیری حل شود، سهامداران اعتماد می‌کنند و به سوی بازار متمایل می‌شوند.
کار کارشناسی هموار‌کننده ورود ابزارهای مالی
وی دومین مساله بازار سرمایه را ضعف کار کارشناسی دانست و افزود: کار کارشناسی و دقیق در بازار سرمایه به شکل ضعیفی وجود دارد. در نتیجه اگر ابزارهای جدید هم به بازار وارد شوند، کارایی خاصی را نخواهند داشت.
وی گفت: درنتیجه اگر در بعد کارشناسی منسجم‌تر عمل کنیم برطرف‌کردن موانع ورود ابزارهای مالی (از جمله مسائل شرعی و فقهی، قانونی و...) محتمل‌تر است.
رفتار سندیکایی
«علی‌محمد بد» طرح تشکیل سندیکا برای شرکت‌های فعال بورس را ضروری دانست و گفت: به طور مثال در مورد نفت وقتی قیمت آن دچار نوسان می‌شود، اپک در مورد تعیین سطح تقاضا و تولید جدید تصمیم‌گیری می‌کند و از این طریق بازار را تنظیم می‌کند.
وی گفت: در تمام دنیا با تاسیس اتحادیه‌ها و سندیکاهای صنفی هم منافع تولیدکننده و هم مصرف‌کننده را تامین می‌کنند این کار همچنین به ثبات بازار نیز کمک می‌کند.
وی اضافه کرد: شرکت‌های بورسی هم می‌توانند با تشکیل این نهادهای حمایتی به کمک همدیگر بیایند و به رونق بورس کمک کنند.
مسائل شرعی
مدیر مالی و اقتصادی شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن فلزات گفت: بازار سرمایه به عنوان بازار تامین کننده منابع مالی، نیازمند ابزارهای نوین مالی است.مرتضی علی اکبری گفت: ابزارهای جدید مالی که در ایران مطرح می‌شوند به تبع مسائل شرعی را نیز با خود دارند.
بهترین راه برای حل این مساله هماهنگی با مراجع شرعی و شناساندن این ابزارها به آنها است.
وی اضافه کرد: با تشکیل کمیته‌های تحقیق و پژوهش می‌توان ابعاد دقیق و روشنی از این ابزارها ترسیم کرد و ورود آنها را به بازار تسهیل کرد.
تنوع ابزار
وی در ادامه ضمن مهم دانستن تنوع ابزارهای مالی گفت: ابزارهای مالی باید آنقدر متنوع شوند که هر کسی با هر سلیقه‌ای بتواند از آنها استفاده کند.
وی گفت: تنوع بازار باید سلیقه‌ها و خواسته‌های گوناگون بازار سرمایه را (اعم از پرریسک، کم ریسک، کوتاه مدت و بلند مدت)پوشش دهد و کسی از بازار دست خالی باز نگردد.وی در ادامه گفت: مشارکت در بازار منوط به زیاد شدن ابزارها است.
ابزارهای بومی
وی در ادامه به استفاده از ابزارهای بومی جایگزین اشاره کرد و گفت: به دلیل بحث مسائل شرعی خیلی از افراد تمایلی به استفاده از ابزارهای مالی جدید را ندارند. این مساله در مورد ابزارها، به پذیرفته نشدن آنها از سوی بورس و ایجاد دافعه کمک می‌کند. در نتیجه می‌توان با تعریف کردن برخی ابزارهای مالی بومی ضمن حل این معضل تنوع بیشتری هم در بازار ایجاد کرد.
وی در ادامه نمونه‌ای از ابزارهای مالی که در دنیا وجود دارد و می‌توان آنها را در ایران استفاده کرد بدین شرح برشمرد:
۱ - در بسیاری از کشورها، بانک‌ها با اعطای وام به افراد آنها را به خرید سهام تشویق می‌کنند. فروشنده این سهام خود بانک است و خرید و فروش آن را برعهده دارد. در کل بانک برای پوشش ریسک خود، از اختیار خرید و فروش استفاده می‌کنند.
۲ - خرید و فروش اینترنتی در ایران با واسطه کارگزاران در ایران می‌توان با تقویت سیستم نرم‌افزاری منسجم امکان استفاده از این ابزار مالی را فراهم کرد.
۳ - ارسال لحظه به لحظه اطلاعات بازار از طریق سیستم پیام کوتاه.
۴ - تشکیل صندوق حمایت از سهامداران. به طور مثال در کارگزاری‌ها زیاد اتفاق می‌افتد که سهامی به اشتباه خریداری می‌شود. با تشکیل این صندوق می‌توان ضرر و زیان ناشی از این کار را جبران کرد.
۵ - کارمزد کارگزاری در کشورهای خارجی به صورت توافقی است، ولی این کارمزد در ایران ۴/۰درصد است. با آزاد شدن این محدودیت و تبدیل آن به صورت توافقی می‌توان رونق بیشتری در بازار ایجاد کرد.
ارسال نظر