مدیر عامل شرکت بورس در گفتوگوی پایان سال دنیای اقتصاد:
«بازار خارج از بورس» می‌تواند جایگزین تابلوی چهارم شود
دکتر علی رحمانی در مجموع چشم‌اندازی از بورس تهران ترسیم می‌کند که طی آن قرار است شمار زیادی از شرکت‌ها پذیرش شده بورس تهران با حجم سرمایه سنگین‌تری به کار خود ادامه دهند. گفتوگوی دنیای اقتصاد با دکتر رحمانی را در ادامه بخوانید.
در واپسین روزهای سال فرصتی دست داد تا با دکتر علی رحمانی، مدیر عامل شرکت بورس به گفت‌وگویی بسیار کوتاه انجام دهیم. وی در این گفت‌وگو از عملکرد ۴ماه خود می‌گوید و از اینکه چرا تحولات خاصی درباره حجم مبنا یا تابلوی چهارم در بازار رخ نداده است.
دکتر علی رحمانی در مجموع چشم‌اندازی از بورس تهران ترسیم می‌کند که طی آن قرار است شمار زیادی از شرکت‌ها پذیرش شده بورس تهران با حجم سرمایه سنگین‌تری به کار خود ادامه دهند. گفتوگوی دنیای اقتصاد با دکتر رحمانی را در ادامه بخوانید. از بیست وپنجم آبان ماه سال ۸۵ شما به عنوان مدیر عامل شرکت بورس انتخاب و معرفی شدید، بفرمایید که در این فاصله زمانی چه اتفاقاتی در بازار سرمایه و روند تشکیل شرکت بورس رخ داده است؟
برنامه اصلی من در بدو ورود، راهاندازی خود شرکت بورس بوده است.
ما در این زمینه اولویت‌ها را مشخص و سعی کردیم که براساس این اولویت‌ها حرکت کنیم. نخستین اقدام عملی ما هم ثبت شرکت سهامی‌بورس بوده است. پس از ثبت شرکت بخش پذیرش را تحویل گرفتیم و طراحی دستورالعمل اجرایی جدید پذیرش را شروع کردیم. طبق ماده ۳۰ دستورالعمل پذیرش باید توسط سازمان تصویب شود، اما این دستورالعمل از سوی شرکت بورس باید طراحی می‌شد. ما هم این دستورالعمل را تدوین کرده و به سازمان بورس برای تصویب نهایی ارسال کردیم.
گام بعدی ما در شرکت بورس تحویل تالارهای منطقه‌ای بوده است.
یعنی در واقع بخشی از عملیات بازار تحویل شرکت بورس شد، چرا که تالارهای مناطق پشتیبانی کننده بخشی از عملیات بازار هستند.
پس از این عملیات بازار را تحویل گرفتیم. این موضوع هم رسما از اول اسفند تحویل شرکت بورس شد.
مدیریت بازار شامل چه مواردی می‌شود؟
مدیریت بازار شامل درج شرکت‌ها در تابلوی بورس و عرضه اولیه، فرآیند بازگشایی و توقف نمادها، نظارت بر انجام معاملات، ورود و خروج به تالارها، عرضه حق تقدم، تعیین حجم مبنا ودامنه نوسان و هر چه مربوط به عملیات بازار است، می‌شود که همه این موارد تحویل شرکت بورس شده است.
یعنی اختیارات شرکت بورس با تحویل عملیات بازار، گسترش پیداکرده است؟
ببینید، به لحاظ قانونی ما برای برخی از دستورالعمل‌ها و آیین‌‌نامه‌ها باید از سازمان بورس یا شورای عالی بورس مصوبه بگیریم، مثلا آیین‌نامه معاملات مصوبه شورای بورس است.
کمیته فرعی شورای بورس آیین‌نامه معاملات را تغییر کلی داده است. مثلا دبیر کل به مدیر عامل تغییر یافته است. بنا بر این هر تغییر در آیین‌نامه مستلزم مصوبه شورای بورس است. این ناشی از ماهیت صنعت بورس اوراق بهادار می‌باشد و در تمام دنیا بورس‌ها همانند بانک‌ها تحت نظارت دولت میباشند.
سیستم معاملات با سپردن امور به شرکت بورس چه تغییراتی پیدا کرد؟
تغییرخاصی پیدا نکرد، چرا که ما در انتظار ورود نرم‌افزار ATOS به بورس تهران هستیم و طبیعتا طی سال آینده تغییرات وسیعی در سیستم معاملات به وجود می‌آید.
بازنگری در روش‌های معاملات را گذاشته‌ایم برای بعد از استقرار نرم‌افزار ATOS ، یعنی قبل از اینکه نرم‌افزار جدید بیاید، شاهد تحول در سیستم معاملات نیستیم.
پس مهم‌ترین اولویت کاری شما در مدت زمانی که عملیات بازار را در اختیار گرفتید چه بود؟
روان شدن بازار و نقدشونگی سهام در این مدت از همه چیز برای ما مهم‌تر است و در اولویت کاری ما قرار دارد.
اگر در این زمینه تغییراتی لازم باشد، انجام می‌دهیم. همچنین عرضه‌های موفق جدید نیز مورد توجه است. در این مدت تدوین یک رویه اجرایی برای رفع گره‌های معاملاتی در دستور کار ما قرار گرفت..
رفع گره‌های معاملاتی شامل چه اقداماتی می‌شود؟
مثلا یک سهم اگر چند روز صف فروش باشد و اگر حجم مبنا مانع از تعدیل قیمت باشد ما براساس این رویه می‌توانیم حجم مبنا را به عدد یک برسانیم، یا حتی دامنه نوسان را برداریم.
همه این موارد در چارچوب مدیریت بازار مورد توافق شرکت و سازمان قرار گرفت و بر این اساس شرکت بورس می‌تواند برای رفع گره‌های معاملاتی حجم مبنا یا دامنه نوسان را تغییر دهد.
اکنون تعریفی از گره‌های معاملاتی وجود ندارد و می‌باید یک رویه‌ای تعریف کرده و در آن گره‌های معاملاتی را تبیین و تشریح کنیم.
در زمینه اطلاع‌رسانی چه؟
طبق ماده ۳۱ ما باید آمار روزانه معاملات و اطلاعات مربوط به آن را به صورت رایگان ارائه کنیم و حتی برخی از اطلاعات می‌تواند به فروش برسد، که در این زمینه برنامه‌های بسیار زیادی داریم، اما تا عدم ورود نرم‌افزار جدید نمی‌توانیم کار جدی در زمینه گسترش اطلاع‌رسانی داشته باشیم.
ظاهرا امور بین‌الملل را هم تحویل گرفته‌اید؟
بله، در کنار همه اینها امور بین‌الملل را هم تحویل گرفته‌ایم. از آنجا که ما عضو فدراسیون بین‌المللی بورس‌ها و فدراسیون بورس‌های آسیا و اروپا هستیم می‌توانیم در این مراکز بین‌المللی حضور موثری داشته باشیم و از تحولات روز صنعت بورس و اوراق بهادار مطلع شویم وبا دیگر اعضا تبادل تجربه داشته باشیم. بر این اساس همه سوابق امور بین‌الملل سازمان بورس به شرکت بورس منتقل شده است.
طبق الزاماتی که فدراسیون‌های مزبور برای ما تعیین کرده‌اند ما باید گزارش‌هایی را به آنها بدهیم و آنها کمیته‌های کاری دارند که ما عضو آن هستیم.
حضور در بازارهای جهانی برای ما می‌تواند تاثیرات مثبتی به همراه داشته باشد.
سرنوشت نیروهای سازمان بورس به کجا رسید؟
در بخش مدیریت بازار نیروهای سازمان به شرکت منتقل شده‌اند، اما امور بین‌الملل را ما خودمان تجهیز کردیم.
بین‌المللی کردن بورس را به صورت جدی، پیگیری می‌کنیم. البته کار سختی است اما هم به لحاظ جذب سرمایه‌گذاری خارجی این موضوع برای ما مهم است و هم از آن جهت که اگر ما بخواهیم در کیش یک تابلوی ارزی راه بیاندازیم، طبیعتا نیاز به روابط بین‌المللی داریم. اما به‌رغم این سختی‌ها اطمینان داریم که در میان مدت می‌توانیم موفق شویم و توسعه روابط بین‌المللی یک کار استراتژیک است.
در مورد تالارهای مناطق چه اتفاقی رخ داده است.
تالارهای مناطق را با اموال و دارایی‌هایشان تحویل گرفته‌ایم. البته تعیین و تکلیف نهایی مالکیت اموال با کمیته ماده ۵۷ است. اکنون تالار حافظ و سعدی و سامانه معاملات تحویل شرکت بورس شده است و ما در حال بهره‌برداری از آنها هستیم. حقوق و مزایای کارکنان آنها را هم ما پرداخت می‌کنیم.
درآمدی هم دارید؟
بله، درآمد ما از محل عملیات بازار است اما نرخ کارمزدهای ما هنوز نهایی نشده است و طبق قانون توسط سازمان تعیین خواهد شد.
کارمزدهای عملیات بازار متعلق به چه کسانی است؟
کارمزدهای عملیات بازار سه ذی‌نفع اصلی شامل سازمان بورس، شرکت بورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی دارد.
نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که شرکت مسوول اصلی توسعه بورس اوراق است و باید منابع کافی برای سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌ها، سخت افزار و نرم افزار داشته باشد .علاوه بر این ما سهامدار داریم و باید زمان برگزاری مجمع جواب آنها را هم بدهیم و بازدهی قابل قبولی برای آنها فراهم کنیم.
حتی اگر قرار باشد از دارایی‌ها سازمان کارگزاران در قالب قراردادهای حقوقی(فروش اقساطی، اجاره عادی یا به شرط تملیک) استفاده کنیم، باید درآمد شرکت کافی باشد.
خوشبختانه در سازمان بورس روحیه همکاری خوبی وجود دارد.
هم‌اکنون کمیته‌ای کارشناسی شامل نماینده شرکت بورس، سازمان بورس و شرکت سپرده‌گذاری تشکیل شده و بحث کارمزدها را بررسی می‌کند. در حال حاضر کارمزدهای معاملات مجموعا ۸/۳درصد است ولی سهم سه ذی‌نفع در حال بررسی است.
درست در ابتدای زمانی که عملیات بازار تحویل شرکت بورس شد شاهد توقف یک باره ۱۸ نماد معاملاتی بودیم، برخی از افراد از این اقدام تعابیر مختلفی داشته، شما در این زمینه چه نظری دارید؟
در اسفندماه طبیعی است که ۱۸ نماد بسته شده است ،این اقدام بر اساس عملکرد شرکت‌ها و ارائه گزارش از سوی آنها بوده است.
همان طور که مشاهده کردید در بازگشایی‌ها نیز تسریع شد و همه نمادهای متوقف شده بازگشایی گردید.
ظاهرا درباره پذیرش شرکت‌های جدید هم برنامه‌هایی دارید؟
افزایش تامین مالی اقتصاد از طریق بورس و تسریع عملیات پذیرش از جمله الویت‌های ماست که به طور قطع در سال آینده پذیرش شرکت‌ها با سرعت بسیار بیشتری انجام خواهد گرفت.
خبرهایی هم در رابطه با حذف تابلوی چهارم‌به گوش می‌رسد، آیا اساسا چنین عقیده‌ای نسبت به حذف تابلوی چهارم دارید؟
تابلوی چهارم فرصتی است که به سهامداران جز داده می‌شود تا سهامشان را بفروشند وگرنه قانونا این شرکت‌ها باید از بورس خارج شوند.
نگاه ما نسبت به تابلوی چهارم فضایی جهت خرید و فروش موقت است.
البته در صورت راه اندازی OTC دیگر نیازی به تابلوی چهارم نیست.
چقدر احتمال دارد که OTC راه بیفتد؟
احتمال راهاندازی OTC بسیار زیاد است و در این صورت سهام مختلف قابلیت عرضه در بازار را خواهند داشت.
اگر نرم‌افزار جدید بیاید، OTC روی آن نصب است و به راحتی می‌توان OTC را جایگزین تابلوی چهارم کرد.
در لابه‌لای صحبت‌هایتان به تابلوی ارزی اشاره کردید، موضوع راهاندازی این تابلو چیست؟
بنا داریم که یک تابلوی ارزی در کیش راهاندازی کنیم و مثلا ۱۰درصد سهام شرکت‌ها در این تابلو عرضه شوند و همه از جمله خارجی‌ها بیایند در آن جا به داد و ستد سهام بپردازند.
در جلسه‌ای که ما با مسوولان سازمان بورس داشتیم، اشاره کردیم که فعالیت بانک‌ها در مناطق آزاد مشخص شده، اما ما درباره فعالیت بورس‌ها در این مناطق چیزی نداریم.
در حالی که مناطق آزاد یکی از نقاطی است که تالارهای ارزی به خوبی می‌توانند در آن جا فعالیت کنند.
در واقع تالار کیش می‌تواند به عنوان یک شعبه شرکت بورس در این جزیره فعالیت کند. طبیعتا ضوابط داد و ستد سهام در این تالار با بقیه نقاط تفاوت خواهد داشت. پس از انجام مطالعات امکان سنجی نتایج به اطلاع عموم خواهد رسید.
آیا بانک مرکزی چنین مجوزی به شما خواهد داد؟
بانک مرکزی در این زمینه مسوولیتی ندارد و همه مجوزها را بورس باید صادر کند که سازمان بورس نیز در این زمینه موضع مثبتی دارد. تکلیف عملیات بانکی ارزی در مناطق آزاد را بانک مرکزی مشخص کرده است
با توجه به تورم پیش‌بینی شده در سال آتی، وضعیت بورس تهران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اگر تورم افزایش پیدا کند، یکسری از صنایع اتوماتیک‌وار قیمت محصولات و سودشان تعدیل می‌شود فقط صنایع تحت نظارت دولت می‌مانند که نرخشان تثبیت شده است. مثل بانک‌ها، لیزینگ‌ها، سیمان و حتی محصولات لبنی که بارزترین این صنایع هستند.
این صنایع چون اجازه تعدیل قیمت ندارند، به طور قطع مشکل خواهند داشت. دولت هم اگر بخواهد فرصت‌های سرمایه‌گذاری را جذاب نگه دارد، باید اجازه تعدیل قیمت محصولات این صنایع را بدهد.
در صنعت سیمان سهامداران زیادی داریم. صنعت سیمان از بازار سرمایه منابع بسیار زیادی را جذب کرده است و پروژه‌های بسیار زیادی را در دست اقدام دارد و البته این به خاطرجذابیت‌های سیمان بود.
ولی اگر نرخ این محصول را ثابت نگاه داریم فرصت توسعه این صنعت را محدود کرده‌ایم و از این بابت ما نگران هستیم چون سرمایه‌گذاری در این بخش با مشکل مواجه خواهد شد.
باید اجازه داد که بازار تخصیص منابع دهد و اگر صنایع را تحت فشار قرار دهیم نمی‌گذاریم که بازار سرمایه تعیین کننده باشد.
در طول تحویل عملیات بازار به شرکت بورس شاهد توازن بازگشایی نمادهای مثبت و منفی بودیم، آیا این موضع به خاطر حفظ شاخص از افت بوده است؟
چنین موضوعی را قبول ندارم و معتقدیم بازگشایی و توقف نمادها با هدف خاصی نبوده است. ملاک ما مثبت بودن و منفی بودن شاخص نیست، اما بازار واکنش‌های متفاوتی دارد. حتی ما با علم به افت شاخص برخی از نمادها را بازگشایی می‌کنیم و در این رابطه مصلحت‌اندیشی نمی‌کنیم.
اما بازار تحلیل‌های خاص خودش را دارد.
اگر قرار باشد که ما برای تثبیت شاخص تلاش کنیم همه باید از این اقدام حمایت کنند. دولت با بهبود فضای کسب و کار و کاهش محدودیت‌ها، سرمایه‌گذاران با تحلیل مناسب و اجتناب از واکنش‌های بیش از اندازه و بورس با افزایش شفافیت اطلاعاتی، تسهیل فرآیندهای سهامداری و روان سازی بازار می‌توانند به این مهم کمک نمایند.
در رابطه با شرکت‌ها ی اصل ۴۴، آیا فکر می‌کنید که به کارگیری شرکت‌های تامین سرمایه پسندیده‌تر از کشف قیمت در بورس باشد؟
باید شرکت‌های تامین سرمایه وارد این جریان شوند و حداقل قیمت سهام شرکت‌های اصل ۴۴ را تضمین نمایند و سهام فروش نشده را خریداری کرده و سپس آنها را به بازار عرضه کنند. در حال حاضربازار قیمت‌های پیشنهادی خود را می‌دهد و عرضه‌ای موفقی است که ۶۰درصد رقم تعیین شده برای عرضه به فروش رسد و گرنه عرضه ناموفق می‌شود.
ارسال نظر