کانه‌های فلزی،‌ برسر دوراهی

گروه بورس- فرخنده رحیمی: در حالی که حجم کل معاملات بورس از ابتدای امسال تا ۲۰ اسفندماه بیش از ۱۳۰۸۸میلیون و ۴۹۹هزار سهم بوده، حجم معاملات کانه‌های فلزی به تنهایی بیش از ۱۰۴۶میلیون و ۶۵۳هزار سهم بوده است. گروه کانه‌های فلزی که شامل ۸ شرکت باما، گل‌گهر، معدنی دماوند، توسعه معادن روی ایران، معادن بافق، معادن و فلزات، معادن منگنز ایران و چادرملو است، امسال سال خوبی را گذرانید. به عنوان مثال شرکت باما یکی از شرکت‌های این گروه، پربازده‌ترین شرکت در بین شرکت‌های بورسی در سال‌جاری بود.

کانه‌های فلزی تا تاریخ ۲۰ اسفندماه سال‌جاری با تعداد ۹۶هزار و ۸۴۷خریدار، ۱۹هزار و ۶۷۱بار معامله شدند.

ارزش معاملات این گروه در این سال۷ هزارو ۶۷۶میلیارد و ۲۸۵میلیون ریال بود که معادل ۱۵درصد از ارزش کل معاملات بورس در این دوره بود. حجم معاملات این گروه در سال ۸۵ نسبت به سال ۸۴ بیش از ۷/۳برابر شده است.

توسعه اقتصاد جهانی دلیلی بر افزایش قیمت فلزات

قیمت‌ کانه‌های فلزی که جزو کالای اساسی مصرفی برخی از کارخانه‌ها و تاسیسات هستند، از سال ۲۰۰۲ میلادی رو به افزایش گذاشت. قیمت این نوع فلزات در سال ۲۰۰۶ به اوج خود رسید.

گسترش اقتصاد جهانی اصلی‌ترین عامل به وجود آورنده تقاضا برای کانه‌های فلزی بود. این تقاضا ناشی از افزایش استفاده محصولات سنتی و همچنین تولید محصولات جدید بود.

توسعه سریع اقتصاد برخی کشور‌ها مانند چین، هند و کشورهای اروپای شرقی برای وارد شدن به اتحادیه اروپا موجب شد که نیاز این کشورها به ماده اولیه کانه‌های فلزی زیاد شده و در نتیجه تقاضا در این زمینه بالا رود.

جمعیت زیاد کشورهای در حال توسعه، درخواست‌های عمده‌ای برای محصولات به وجود آورد. از طرف دیگر دستیابی به نیروی الکتریکی و همچنین پیشرفت عمومی در استاندارد‌های زندگی، تجهیزات لوله‌کشی خانه‌ها، دستگاه‌های ارتباط تلفنی، وسایل الکتریکی، خودروها و دستگاه‌های تهویه، همگی از محصولات مصرفی هستند که به نوعی کانه‌های فلزی به میزان چشمگیری در آنها به کار می‌رود. نیاز به این نوع کانی‌ها موجب افزایش قیمت آنها ‌شد و این‌گونه است که برخی از این فلزات در فاصله سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ میلادی به میزان ۴ تا ۵برابر افزایش قیمت داشتند.

این رشد تاثیر خود را بر روی قیمت سهام این شرکت‌ها نیز گذاشت و البته که بورس ایران نیز از این سود بی‌نصیب نماند.

ریزش معدن انگوران و افزایش قیمت کانه‌های فلزی

در ایران در پی ریزش معدن انگوران که در‌حال‌حاضر بزرگترین منبع تغذیه سرب و روی ایران است،‌ قیمت هر تن روی از ۲۰۰هزار تومان به ۶۰۰هزار تومان افزایش پیدا کرد. این در حالی بود که همین فلز در بازار‌های جهانی به سبب افزایش تقاضا، به ویژه از طرف چین از هر تن ۷۰۰دلار به ۳۶۰۰دلار رسید.

این روند افزایشی قیمت فلزات موجب شد که این شرکت‌ها سود خوبی نصیب سهامداران خود کند.

امیرحسن نیک‌طره، کارشناس بورس در گفت‌وگو با خبرنگار ما، در این باره گفت: رشد ناخالص داخلی کشورهایی چون چین، هند و ترکیه و کشورهای خاورمیانه و آمریکای لاتین موجب مصرف کالاهای اساسی و فلزات آهنی، آلومینیوم، مس و روی شده است. به عنوان مثال کشور چین با رشد ۱۰درصد و هند ۹-۸درصد برای مصارف زیربنایی خود احتیاج به برق، انرژی، جاده، بندر، کارخانه، بیمارستان و همه تجهیزات دارد که همه این موارد به نوعی وابسته به فلزات هستند. این موارد موجب رشد قیمت این فلزات شده است.

منابع جدید تولید و افزایش عرضه

نیک‌طره در پاسخ به سوال ما درباره وضعیت کانه‌های فلزی در آینده گفت: پیش‌بینی می‌شود که در سال ۱۳۸۶ رشد اقتصادی در دنیا تداوم یابد، ولی با این حال به علت به بهره‌برداری رسیدن منابع جدید تولید، عرضه در بازار زیاد شد، بنابراین انتظار می‌رود که قیمت‌ها نیز به یک ثباتی برسند و یا در برخی موارد به یک سیکل کاهشی وارد شوند. به عنوان نمونه فلز روی که امسال هر تن آن از مرز ۴۰۰۰دلار نیز گذشت در سال آینده بین ۴۰۰۰-۳۰۰۰دلار نوسان داشته و یا سرب که قیمت هر تن آن مرز ۱۵۰۰دلار را پشت‌سر گذاشت، در سال آینده میانگین ۱۲۰۰دلار باشد.

اما کارشناس دیگری که خواست اسمش فاش نشود، در این باره معتقد است که رشد قیمت در یک قسمت از صنعت موجب سرمایه‌گذاری در آن صنعت می‌شود.

سرمایه‌گذاری موجب بالا رفتن ظرفیت‌های تولید می‌شود، ولی به هر حال سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری زمان‌بر است و در این فاصله قیمت در این صنعت همچنان افزایش می‌یابد.

آنچه از این تحلیل‌ها به دست می‌آید این است که برخی از فلزات مثل سنگ‌آهن به ظرفیت واقعی خود در کشورها نرسیده است و هنوز هم تقاضا برعرضه پیشی دارد که این موجب رشد قیمت خواهد شد. ولی سرمایه‌گذاری در برخی دیگر از فلزات موجب تولید و عرضه بیشتر می‌شود که در آخر به تعادل بین عرضه و تقاضا می‌انجامد.

این در حالی است که ما در ایران با مشکل خاک روبه‌رو هستیم که پس از ریزش معدن انگوران این مشکل بیشتر شده است. اکنون در ایران مجبوریم که از خاک کم‌عیار استفاده کنیم که این خود موجب افزایش برخی هزینه‌ها شده و در آخر قیمت تمام شده فلز افزایش می‌یابد. با تمام این توصیفات آنچه برای آینده کانه‌های فلزی پیش‌بینی می‌شود ثبات و کاهش قیمت برای این فزات است.