گروه بورس- مجید اسکندری:صنایع خودروسازی و ساخت قطعات خودرو به عنوان یکی از صنایع مطرح حاضر در بازار سرمایه حدود ۲۰درصد ارزش بازار را کسب کرده‌اند. در‌حال‌حاضر حدود ۳۰ شرکت خودروساز و قطعه‌ساز در بورس اوراق بهادار حضور دارند و سهام آنها در این بازار دادوستد می‌شود.این صنعت طی سال‌های اخیر از رشد نسبی برخوردار بوده و میزان تولیدات آن همه ساله افزایش یافته است، اما به‌رغم این رشد نتوانسته از بازار مناسبی برخوردار شود.

این عدم توفیق را می‌توان در عواملی از قبیل بالا بودن قیمت تولیدات، تکنولوژی قدیمی و عدم برخورداری از استانداردهای روز دنیا جست.

از سوی دیگر واردات خودرو موجب تغییر سلیقه مصرف کنندگان متمول شده و فرهنگ استفاده از خودروهای خارجی را به مرور گسترش می‌دهد که این موضوع می‌تواند تهدیدی جدی برای صنعت خودروسازی ایران محسوب شود.

در توصیف جایگاه صنعت خودروی ایران در دنیا شاید بتوان به نظر وزیر صنایع و معادن بسنده کرد که گفته است: رشد ۱۰درصدی تولید خودرو در کشور مناسب بوده و ایران از نظر تیراژ تولید بالاتر از کشورهایی چون استرالیا و اندونزی است.

به گفته وزیر صنایع و معادن، میزان تولید خودرو در ایران سالانه ۱۳میلیارد دلار است که این رقم حدود ۴درصد تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌دهد.

وی ضمن اشاره به سرمایه‌گذاری پنج هزار میلیاردی صنعت خودروی کشور معتقد است ایران باید در این زمینه با خودروسازان جهانی همکاری کند.با این اوصاف، صنعت خودروی ایران تا رسیدن به آنچه کشورهای توسعه یافته و حتی برخی کشورهای در حال توسعه به آن رسیده‌اند، راه زیادی در پیش دارد.

اما یک سوال

چرا بازار به «قیمت به عایدی» (P/E) پایین اعتماد نمی‌کند؟ این پرسش در اذهان بسیاری از سهامداران در بازار وجود دارد. به طور معمول وقتی ریسک معاملات (سیستماتیک یا غیرسیستماتیک) در بازار افزایش می‌یابد و بازده یا نرخ سود سرمایه‌ تعدیل می‌شود، سیاست خرید بسیاری از معامله‌گران حقیقی و حقوقی تغییر پیدا می‌کند و به سمت سهم‌هایی می‌روند که عایدی بالایی را نسبت به قیمت جاری‌شان به بازار اطلاع داده‌اند.در شرایط کنونی که بازار در وضعیت رکود بوده و گرایش و ذائقه مسلط بازار به سمت فروش است، به نظر می‌رسد که بازیگران نسبت به خرید سهام گروه خودرویی که از نسبت P/E پایین یا به عبارتی عایدی بالایی برخوردار هستند، تمایل پیدا کند. اما وضع این گونه نیست و برخلاف توصیه کارشناسان، و بازار گرایش قابل‌توجهی به این گروه ندارد.

هم‌اکنون متوسط P/E گروه خودرویی کمتر از سه است. به عبارتی ساده در صورت سرمایه‌گذاری و خرید سهم از گروه خودرویی که به نظر می‌رسد مجامع آن در خرداد و تیر ماه برگزار شود، به متوسط ۲۰درصد عایدی نصیب خریدار می‌شود. این میزان سود سرمایه‌گذاری در هیچ‌یک از بازار‌های پولی و مالی کشور کسب نمی‌شود، اما چرا هم‌اکنون بازار از خود گرایش و اشتیاقی به این سهم‌ها نشان نمی‌دهد و حتی سهامداران حقوقی که با دید بلندمدت سود تضمین شده‌ای را برای یک بخش از پرتفوی خود در نظر می‌گیرند، خرید این سهم‌ها را در دستور کار خود قرار نمی‌دهند.به نظر می‌رسد که این بخش از رفتار عمومی بازار قابل تحلیل است. به طور کلی بخش اعظم فعالان بازار زاویه دید خود را تغییر نداده و هنوز در پی کسب نوسان هستند.

با وجود اینکه هزینه تامین منابع به دلیل کاهش نرخ سود بانکی و افزایش عرضه پول در سال‌جاری کاهش یافته است، اما عمده انرژی و توجه بازار صرف کسب نوسان و نگهداشت نقدینگی برای خریدهای کوتاه‌مدت است.

به نظر می‌رسد بخشی از فعالان بازار راهبرد «فروش سهم برای کسب حاشیه سود ناشی از قیمت تمام شده پایین‌تر‌» را دنبال می‌کند و راهبرد «خرید و نگهداری» را ندارند.

از سوی دیگر، حمایت از سهم‌های درون پرتفوی حقوقی‌ها و بهره‌جویی از فرصت بازاری، ناشی از عرضه‌های اولیه در قالب اصل ۴۴این امکان را به وجود نمی‌آورد که بازار با دید میان مدت به گروه خودرویی بنگرد.

اما جدای از تمام این موارد، گروه خودرویی باP/E پایین که نظر می‌رسد فرصت خوبی برای خرید است، ‌با ابهام درون گروهی روبه‌رو است و باید تدوین کنندگان راهبردهای بازار به این ابهام پاسخ دهند. این ابهامات، بازار را برای ورود این سهم‌ها به گزینه خرید با تردید روبه‌رو کرده است:

۱‌ - با جیره‌بندی بنزین در سال آینده، تقاضا برای خودرو در تمام کلاس‌ها کاهش خواهد یافت و این بر درآمد حاصل از فروش شرکت‌ها، بدون تاثیر نیست.

۲ - اینکه رشد هزینه‌ها (سود تسهیلات) در برخی از شرکت‌ها، عایدی آنها را تعدیل کرده است و فشار هزینه‌های عملیاتی، از سود شرکت‌ها کاسته است.

۳ - اثر ورود محصولات جدید به سبد تولید وفروش آنها در کوتاه مدت اثری بر عایدی شرکت‌ها ندارد.با وجود این موارد و ضعف اطلاع‌رسانی، بازار با احتیاط با گروه خودرویی برخورد می‌کند. متاسفانه در بازار کم عمق ما وقتی زمان مجمع خودرویی فرا می‌رسد، بازار به سراغ آنها می‌رود.