گروه بورس- به دنبال انجام نظرخواهی از کارشناسان ارشد بازار سرمایه درباره وضعیت بورس در سال آینده، دکتر افشین فتح‌اللهی، مدرس دانشگاه علامه طباطبایی بر این عقیده است که در سال آینده فراگیر شدن صندوق‌های مشاع و ایجاد بانک‌های سرمایه‌گذاری (موسسات تامین سرمایه) و ظهور ابزار‌های مهندسی مالی می‌تواند بازار را ایمن کند. فتح‌اللهی که مشاور و سرمایه‌گذار شرکت تایدواتر خاورمیانه است می‌گوید: می‌توان به چشم‌انداز بازار خوش‌بین بود، زیرا پتانسیل‌های رشد در بازار وجود دارد.

چشم‌انداز سال آینده بورس را چگونه می‌بینید؟

واقعیت این است که تعدد متغیر‌های مزاحم، کار پیش‌بینی را سخت‌تر کرده است. با این حال به نظر می‌رسد اگر راهبرد‌هایی که در قانون بازار سرمایه لحاظ شده است، با دقت و هوشمندی به اجرا گذاشته شود و در کنار آن، راهبرد‌های سیاسی نیز شکل متعادل‌تری به خود بگیرند، می‌توان به چشم‌انداز بازار خوش‌بین بود. ضمن اینکه در یک بستر مناسب محیطی،‌ پتانسیل‌های رشد هم در بازار وجود دارد.

گروه‌های پیشرو بازار در سال آینده کدامند؟

اگر شرایط محیطی شکل متعارفی پیدا کند، احتمالا صنعت پتروشیمی و بانکداری جزو صنایع پیشرو بازار خواهند شد. البته از کنار صنعت ساختمان نیز نباید به سادگی گذشت.

مهم‌ترین اتفاقات بورس در سال ۸۵ چه بود؟

به اعتقاد من آغاز اجرای قانون بازار سرمایه که در سال ۸۴ به تصویب رسیده بود، عرضه ملی مس در راستای اصل ۴۴ قانون اساسی، ابطال معامله بانک پارسیان و ادامه سیر نزولی حجم معاملات که از سال ۸۴ شروع شده بود، از اتفاقات حائز اهمیت بورس بود. البته باید گفت استمرار این تفکر که اگر شاخص به زیر ۱۰هزار واحد سقوط کند، اتفاق جدیدی رخ خواهد داد، موجب شد سازمان بورس امسال و این بار به شکل پررنگ‌تری، تصمیم‌گیری‌های تصنعی برای حفظ شاخص در بالای ۱۰هزار را به دفعات تکرار کند. هر چند که دیدیم شاخص زیر ۱۰هزار واحد هم آمد،‌ اما اتفاقی نیفتاد.

بهترین تصمیم بازار سرمایه در سال ۸۵ چه بود؟

قانون بازار سرمایه،‌ تاسیس شرکت بورس و تصویب چارت سازمانی بورس .

نامطلوب‌ترین اقدام بازار سرمایه در سال ۸۵ کدام بود؟

ابطال معامله بانک پارسیان که دلایل ابطال آن اکثریت بازار را قانع نکرد.

مهم‌ترین تصمیماتی که باید در سال آینده برای بازار سرمایه انتخاب شود چیست؟

هر چند برخی معتقدند که تدوین قانون اوراق‌بهادار اندکی عجولانه بوده است، اما به هر حال اکنون که تصویب شده است و باید در راستای اجرایی کردن واقعی آن ضمن حفظ کیفیت اجرا، سرعت کار را افزایش دهیم. به طور قطع اجرای هوشمندانه این قانون که در حقیقت یک راهبرد برای حرکت بازار به سمت کارایی بیشتر است، می‌تواند خوش‌بینی نسبت به چشم‌انداز بازار را در سال آتی افزایش بدهد.

طبیعی است که فراگیر شدن صندوق‌های مشاع و ایجاد بانک‌های سرمایه‌گذاری «investment banks» و ظهور ابزارهای مهندسی مالی می‌تواند ریسک‌های متعدد بازار را ایمن‌سازی (هجینگ) بکند و سرمایه‌گذاران با اطمینان بیشتری وارد بازار شوند. البته، مرکز تحقیق و توسعه بورس باید با شدت و دقت، در امکان‌سنجی ابزارهای مالی مطالعه کند.در مورد ارتباط سازمان و شرکت‌ بورس نیز باید گفت که سازمان باید مقام نظارتی خودش را حفظ کند و اجازه دهد که شرکت بورس به عنوان یک نهاد انتفاعی دارای استقلال در تصمیم‌گیری باشد. هر چند به لحاظ مباحث ساختاری در علم مدیریت، این استقلال در تصمیم‌گیری کمی چالشی به نظر می‌رسد.

به نظر شما آیا آموزش عمومی بورس و سهامداری در کشور مطلوب است؟

هنوز به رغم تاکید همه کارشناسان، نقش صدا و سیما به عنوان تاثیرگذارترین رسانه، در آموزش مسایل مالی و سرمایه‌گذاری قابل‌ملاحظه نیست. در کشور اتریش روزانه دو ساعت برنامه آموزشی در زمینه بورس پخش می‌شود ، یا در آمریکا برای بچه‌های کم سن و سال، مجلات مصور بورس منتشر می‌شود و بچه‌ها از همان ابتدا با فرهنگ سهامداری بزرگ می‌شوند. باید به آموزش، بها دهیم، به مردم یاد دهیم که بازار سرمایه سررسیدش بیش از یک سال است، لذا با این کار شاید تا حدی از حجم نوسان‌گیری‌های کوتاه‌مدت در بازار کاسته شود ، هر چند که شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز در ماه‌های اخیر به نوسان‌گیری روی آوردند. در هر صورت آموزش‌های عمومی در تمام زمینه‌ها و به‌ویژه بازار سرمایه و مفاهیم جدید آن قطعا راه‌گشا خواهد بود.