مهم‌ترین رویدادهای بورس تهران در سال 89

گروه بورس - زهرا مجتهد: بورس تهران سال‌جاری را در حالی به پایان می‌رساند که ارزش آن رقم آرمانی را پشت‌سر می‌گذارد.

در سال‌‌های اخیر بورس تهران فاصله زیادی با ارزش بازار یکصد هزار میلیارد تومانی داشت و هدف اصلی مسوولان امر در ارتقای سطح بازار نیز همین بود که طی سال‌جاری بدان دست یافتند. بورس تهران پیش از سال ۸۹ رقم ۱۴ هزار واحدی را برای شاخص کل به خود ندیده بود، اما امسال با ثبت ۹ رکوردشکنی برای شاخص کل، گام به مرز ۲۲ هزار واحد گذاشت.

البته اگر شاخص بورس همان شاخص قبلی بود، در حال حاضر نمی‌توانست در ارتفاعی بیش از ۱۸ هزار واحد سیر کند.با این وجود ۹ گام شاخص برای عبور از مرز ۱۴ هزار واحد از ۳۰ فروردین‌ماه ۸۹ آغاز شد.شاخص در ۲۲ تیرماه ۱۵ هزار واحد، ۱۱ مردادماه ۱۶ هزار واحد، ۲۷ مردادماه ۱۷ هزار واحد، ۱۳ شهریورماه ۱۸ هزار واحد و ۱۳ دی‌ماه ۱۹ هزار را رکورد‌زنی کرد.سپس ۲۹ دی‌ماه به ۲۰ هزار واحد دست یافت و در گام‌های بعدی ۲۱ هزار واحد را در ۱۲ بهمن‌ماه به خود دید. در همین ماه بود که شاخص کل در روز بیست و سوم، ۲۲ هزار واحد را رقم زد.این در حالی است که رکوردشکنی در ورای ۱۹ هزار واحدی، زمانی برای شاخص کل به ثبت رسید که طرح هدفمندی کردن یارانه‌ها به اجرا درآمده بود و شاخص تحت‌شرایط اقتصادی - سیاسی جدیدتری سه رکورد دیگر را تجربه کرد.در همین بین رویدادهای دیگری در بازار سرمایه رخ داد که در افزایش سطح شاخص بی‌تاثیر نبود، که به آن از جمله می‌توان به افزایش دامنه نوسان معاملات از ۵/۳ به ۴ درصد برای سهام و برای حق‌تقدم سهام از ۷ درصد به ۸ درصد اشاره کرد که در ۱۷ تیرماه سال‌جاری به وقوع پیوست.سوم مرداد نیز معاملات آتی به بازار آمد. ابزاری که پس از گذشت ۷ ماه هنوز مورد استقبال فعالان بازار قرار نگرفته است. به نظر می‌رسد دلیل این امر، پایین بودن سطح نقدشوندگی سهام در بازار نقدی باشد.امسال بورس تهران نخستین عرضه اولیه را در ۲۶ مردادماه به خود دید، به طوری که با ورود بیمه دانا به بازار، متعاقبا این عرضه با شکست روبه‌رو شد.دیگر عرضه اولیه‌ای که امسال در بازار صورت گرفت، عرضه اولیه پست‌بانک بود که معادل ۵ درصد از آن به بازار تزریق شد.همچنین در ۲۲ و ۲۳ آبان‌ماه به ترتیب ۵ درصد از پالایش نفت تبریز و ۱۰ درصد از سهام بیمه پارسیان برای اولین بار عرضه شدند.همچنین فولاد آلیاژی که آخرین عرضه اولیه در سال ۸۹ به حساب می‌آید، در ۱۸ اسفندماه به انجام رسید.

از میان ۵ عرضه اولیه صورت گرفته، بیمه پارسیان و فولاد آلیاژی، شرکت‌هایی بودند که متعلق به بخش خصوصی بودند.در حوزه کلان بازار سرمایه نیز اجرایی شدن دستورالعمل جدید انجام معاملات بورس و تغییر در مباحثی مانند گره معاملاتی، تعریف معاملات عمده و راه‌اندازی معاملات آنلاین از دیگر اتفاق‌هایی بود که در دی‌ماه به‌وقوع پیوست.

در حوزه سهام عدالت، انتقال پرتفوی کارگزاری سهام عدالت به ۳۰ شرکت سرمایه‌گذاری استانی که جمعا معادل ۳۶ هزار میلیارد تومان بود، طی اواخر اردیبهشت‌ تا خردادماه حائز اهمیت است. در مرحله نخست معادل ۲۰ هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های بورسی و ۱۶ هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های غیربورسی به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی منتقل شد.

همچنین در همین حوزه، کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت در ۲۷ خردادماه شکل گرفت و سپس مقدمات قانونی تملک برخی کرسی‌های مدیریتی سهام عدالت که در ۵۶ شرکت سرمایه‌پذیر سهام عدالت سمت مدیریتی بر عهده دارند، فراهم شد.با این تفاسیر روزهای پررونق سال ۸۹ برای بورس تهران و رویدادهای پدید آمده، دست به دست هم داد و ارزش بورس تهران را به بالای یکصد هزار میلیارد تومان سوق داد.در همین مدت شاخص بورس نیز به بیش از ۷۵ درصد رشد داشت.

جلب اعتماد سرمایه‌گذاران

در همین رابطه دبیرکانون کارگزاران در گفت‌و‌گویی با دنیای اقتصاد، عامل اصلی رشد شاخص بورس در مقایسه با بازارهای رقیب را ایجاد اعتماد عمومی میان سرمایه‌گذاران دانست و تصریح کرد: یکی از اصلی‌ترین دستاوردهای بورس در سال ۸۹، جلب اعتماد عمومی سرمایه‌گذاران است. روح‌الله میرصانعی، با اشاره به این مطلب که عوامل دیگری نیز در رشد بازار سرمایه دخیل است، خاطرنشان کرد: امسال شاهد رشد جهانی قیمت‌های فلزات نفت و طلا بودیم که طبیعی است در تولید و پیش‌بینی سود شرکت‌ها اثرگذار بوده است.

جذب سرمایه با معاملات آنلاین

میرصانعی ورود سرمایه از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، افزایش شفافیت و نقدشوندگی بازار را از دیگر دلایل رشد بازار عنوان کرد و گفت: راه‌اندازی معاملات آنلاین از مهم‌ترین رخدادهای بازار سرمایه بود که اگرچه در کوتاه‌مدت اثر چندانی در برابر نداشته است، اما معتقدم که در بلندمدت به عنوان قدمی مثبت تلقی می‌شود.

وی افزود: این رویداد که در سه ماهه پایانی سال ۸۹ به وقوع پیوست، ورود سرمایه‌گذاران به بازار را بدون هیچ محدودیتی فراهم کرد.

«آتی»؛ بازاری نوپا

وی به رویداد دیگری در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: معاملات آتی سهام که قبلا در معاملات آتی کالا به انجام رسیده بود، در اوراق بهادار راه‌اندازی شد، اگرچه هنوز این بازار تا رسیدن به شرایط ایده‌آل فاصله دارد، اما از آن می‌توان به عنوان یک رویداد مهم یاد کرد.

وی اضافه کرد: برای اینکه این معاملات از لحاظ حجم و ارزش رشد چشمگیری داشته باشد، بازار به حضور نیروهای حرفه‌ای و سرمایه‌گذار حرفه‌ای نیازمند است.

وی در این بین به روز آمد شدن مقررات بورس کالا، افزایش پذیره‌نویسی‌های اولیه و ثانویه در فرابورس و عرضه‌های اولیه سازمان خصوصی‌سازی در این بازار اشاره کرد.

رشد بورس تهران در میان بورس‌های به خواب رفته

از سویی شهرآبادی مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل شرکت بورس گفت: بورس تهران در مقایسه با سایر بورس‌های دنیا که هنوز از خواب رکود بیدار نشده‌اند، رشد خوبی داشته است.

وی در حالی که راه‌اندازی معاملاتی آتی را به عنوان ابزاری جدید در بازارهای بورس از مهم‌ترین رویدادهای سال ۸۹ می‌داند، تصریح کرد: در عرصه بین‌الملل، انتخاب بورس تهران به عنوان رییس کمیته کاری فدراسیون بورس‌های آسیایی - اروپایی (FEAS)، اتفاقی بود که در ۱۵ سال سپری شده از عمر این کمیته رخ نداده بود.

وی یادآور شد که در دنیا کم‌سابقه بوده که ایران جزو برترین بورس‌های عضو فدراسیون بورس‌های جهانی (WFE) باشد که بورس تهران نیز در این فدراسیون خوش درخشید.

درخشش بورس در میان بازارهای موازی

وی با اشاره به این مطلب که اغلب عرضه‌های اولیه انجام شده در بازار سودآور بوده‌اند، خاطرنشان کرد: بازارهایی مانند مسکن، بازار پول و ... از جذابیت لازم برای سرمایه‌گذاری طی سال جاری برخوردار نبوده‌اند؛ بنابراین بورس زمینه‌های مناسبی را برای سرمایه‌گذاری دارد و دلیل آن سودآوری آن در مقایسه با سایر بازارهای موازی است.

وی با اشاره به این مطلب که تاکنون رقم آرمانی برای بورس تهران یکصد میلیارد دلار بود، افزود: در برنامه بورس تا سال ۱۴۰۴، رقم آرمانی ارزش بورس معادل یک هزار میلیارد دلار دیده شده است.

این در حالی است که کارشناسان با برشمردن نقاط قوت سال ۸۹ برای بورس تهران در این اندیشه هستند که آیا سال ۹۰ نیز حرکت رو به رشدی برخوردار خواهد بود یا خیر؟