خودنمایی بزرگان برای جهش شاخص
گروه بورس - اعظم شریفی: شاخص کل بورس تهران به فاصله دو روز در آستانه ثبت یک رکود دیگر قرار گرفت.

به گزارش خبرنگار ما، شاخص بورس روز گذشته ۴۶۱ واحد افزایش داشت و سومین رشد تاریخ بورس اوراق بهادار طی یک روز را ثبت کرد. پیش از این شاخص در ۴ شهریور ۸۸ رشد ۵۹۳ واحدی و در ۱۵ تیرماه ۸۷، رشد ۵۹۱ واحدی را تجربه کرده بود.
با رسیدن شاخص بورس به 21 هزار و 811 واحد طی معاملات روز گذشته، این شاخص در محدوده 190 واحد کمتر از 22 هزار واحد ایستاده است.
به نظر می‌رسد در حال حاضر شتاب رشد شاخص هر روز بیشتر از قبل می‌شود به نحوی که بعد از اجرای طرح تحول، شاخص از ۱۸ هزار و ۲۰۳ واحد در ۲۸ آذرماه شاهد رشد ۳۶۰۸ واحدی بوده است.
روز گذشته بورس تهران بازدهی 2/2 درصدی را تجربه کرد و ارزش بورس تهران به 103 هزار و 547 میلیارد تومان معادل 94 میلیارد دلار (با احتساب دلار 1100 تومانی در بازار آزاد) رسید.
این در حالی است که بازدهی دیروز بورس، دوازدهمین رشد درصدی بورس اوراق بهادار در یک روز را ثبت کرده است.
بنابراین اطلاعات بازدهی بورس تهران از ابتدای امسال تاکنون به 74 درصد رسیده است؛ این در شرایطی است که بازدهی شاخص طی سال گذشته 4/57 درصد بوده و اگر روند رشد شاخص بورس تا پایان سال تداوم یابد، سال 89، دومین سال پربازده بورس طی 12 سال اخیر و بعد از سال 82 با بازدهی 139 درصدی خواهد بود.
دو روز ۸۱۴ واحدی
رشد شاخص بورس اوراق بهادار تهران در حالی ادامه دارد که در گروه خودرویی، نمادهای ایران‌خودرو و سایپا همچنان متوقف است و توجه معامله‌گران در سایر گروه‌ها به خصوص 5 شرکت بزرگ بازار معطوف شده است. بر این اساس دیروز فولاد مبارکه با 114 واحد، مخابرات با 68 واحد، سرمایه‌گذاری امید با 51 واحد، ملی مس با 51 واحد و چادرملو با 24 واحد تاثیر مثبت، به ترتیب بیشترین اثرات را در افزایش شاخص داشتند. گره معاملاتی فولاد، گزارش تعدیل مثبت و بازگشایی امید به همراه افزایش قیمت جهانی فلزات از جمله دلایل اصلی رشد این شرکت‌ها در بازار دیروز بود که سهم 308 واحدی را در رشد دیروز شاخص داشتند. این در حالی است که به جز سرمایه‌گذاری امید، شرکت‌های مخابرات، ملی مس، فولاد مبارکه، بانک پارسیان، چادرملو در حال حاضر در فهرست 5 شرکت بزرگ بورس تهران نیز جای دارند. مخابرات با 14 هزار و 758 میلیارد تومان ارزش بازار معادل 3/14 درصد از ارزش بورس تهران را در اختیار دارد. همچنین ملی مس با 6 هزار و 481 میلیارد تومان ارزش بازار معادل 3/6 درصد از ارزش بورس در جایگاه دوم جای گرفته است.
همچنین فولاد مبارکه با در اختیار گرفتن ۸/۴ درصد، بانک پارسیان ۶/۳ درصد و چادرملو نیز ۶/۳ درصد از ارزش بازار در رتبه‌های سوم تا پنجم قرار دارند. به این ترتیب بزرگان بازار در حال حاضر ۳۳ درصد از مجموع ارزش بازار بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند. از نظر کارشناسان نمادهای مورد توجه بازار که بیشترین تاثیر را در افزایش شاخص دارند محدود به چند شرکت هستند و توزیع یکنواختی از ارزش بازار در میان شرکت‌ها برای هدایت و جذب نقدینگی وجود ندارد تا جایی که ۴۷ درصد از ارزش بورس در اختیار ۱۰ شرکت بزرگ است.
این در حالی است که از یک سو رکود بازارهای رقیب همچنان ادامه دارد و از سوی دیگر فعالان بازار هنوز تصویر واضحی از تاثیرات طرح تحول در سودآوری سال آینده شرکت‌ها ندارند.
توصیه قالیباف در پی رکوردشکنی‌های بورس
در همین حال مدیرعامل شرکت بورس در گفت‌و‌گو با فارس ضمن اعلام اینکه بازار سهام کشور بزرگ‌تر و با رونق بیشتری مواجه شده برای 5 گروه مردم، دولت، ناشران، سهامداران حقوقی و کارگزاران، توصیه‌هایی دارد.
حسن قالیباف‌اصل اظهار داشت: با توجه به پررنگ‌ شدن بازار سرمایه کشور در مناسبات اقتصادی و عبور از ارزش روز ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی و همچنین اجرای قانون مهم هدفمند‌سازی یارانه‌ها، شرایط کنونی بازار فرق کرده و با رونق مواجه شده است.
وی با اعلام اینکه شرکت‌های بورسی اثرات اجرای قانون هدفمند‌سازی یارانه‌ها را در بودجه سال آینده لحاظ خواهند کرد، به مردم توصیه کرد: با توجه به اجرای قانون هدفمند‌سازی یارانه‌ها لازم است سرمایه‌گذاران دقت بیشتری کرده و به اثرات اجرای این قانون توجه کند. از طرف دیگر توصیه اکید می‌شود که سرمایه‌گذاران حتما با مطالعه و با برخورداری از دیدگاه بلند‌مدت به فعالیت خود در بازار سهام ادامه دهند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر سرمایه‌گذاران در این شرایط از هر گونه رفتارهای دنباله‌رو و توده‌وار خودداری کرده و نسبت به تطبیق اطلاعات کامل شرکت‌ها و عملکرد آنها با قیمت‌های روز اقدام کرده و سپس تصمیم‌گیری کنند. همچنین بهتر است سهامداران و مردم بر روی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک سرمایه‌گذاری کنند.
این مقام مسوول خطاب به دولت و سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد: در این شرایط که بازار سهام با رونق مواجه شد بهترین فرصت برای عرضه‌های اولیه در بورس است.
همچنین سازمان خصوصی‌سازی به همراه نهادها و وزارتخانه‌های مشمول اصل ۴۴ می‌تواند نسبت به پذیرش هرچه سریع‌تر شرکت‌ها اقدام کند تا پاسخ مناسبی به طرف تقاضا که این روزها افزایش یافته، بدهد.
قالیبا‌ف‌اصل در ادامه از پیشنهادی جدید به سازمان بورس و همچنین سازمان خصوصی‌سازی خبر داد و گفت: شرکت بورس و اوراق بهادار مطالعات و بررسی‌های لازم در خصوص فروش سهام خرد شرکت‌ها به صورت قسطی را به پایان رسانده و این روزها به سازمان بورس و اوراق بهادار پیشنهاد خواهد داد.
براساس این مکانیزم و در صورت تصویب آن، سازمان خصوصی‌سازی می‌تواند سهام خرد شرکت‌ها را به مانند عرضه‌های عمده به سرمایه‌گذاران جزء و حقیقی به صورت قسطی واگذار کند.
سخنگوی شرکت بورس در توصیه به سهامداران حقوقی شرکت‌ها نیز توصیه کرد: با توجه به شرایط مناسب بازار سهام، مالکان عمده و حقوقی شرکت‌های بورسی هم می‌توانند نسبت به اجرای تعهد سهام شناور آزاد عمل کند و با عرضه سهام جدید از وضعیت مناسبی در خصوص سهام شناور آزاد برخوردار باشند.
این در حالی است که در رتبه‌بندی شرکت‌ها که در اردیبهشت سال آینده عملیاتی خواهد شد، سختگیری بیشتری خواهیم کرد و به‌ویژه بر روی سهام شناور آزاد شرکت‌ها بیش از گذشته حساسیت و سختگیری نشان خواهیم داد.
به گفته قالیباف‌اصل، علاوه بر لزوم رعایت درصد شناور آزاد شرکت‌ها که برای شرکت‌های حاضر در بازار اول 20 و بازار دوم 15 درصد تعیین شده، شرکت‌ها می‌توانند از معافیت مالیاتی 20 درصدی هم استفاده کنند.
وی با اشاره به اینکه شرکت‌های سهامی عام حاضر در بخش خصوصی هم می‌توانند برای تامین مالی از فرصت ایجاد شده در بورس اوراق بهادار استفاده کنند، خطاب به ناشران هم توصیه کرد: در این شرایط ناشران و شرکت‌های بورسی هم باید بیش از گذشته شفاف‌سازی کرده و اطلاعات دقیق‌تر و بیشتری را به بازار بدهند. علاوه بر این همه شرکت‌های بورسی باید در ارائه بودجه سال آینده خود قانون هدفمند‌سازی یارانه‌ها را با شفافیت کامل‌تری به بازار سرمایه اعلام کنند. قالیباف اصل در خاتمه به کارگزاران هم توصیه کرد: شرکت‌های کارگزاری نخست باید در پذیرش شرکت‌ها و بازاریابی‌ برای ورود شرکت‌های جدید به بورس بیشتر فعالیت کنند و دوم اینکه به مشتریان خود توصیه کنند که با دقت بیشتری سرمایه‌گذاری کرده و با دیدگاه بلند‌مدت سهام شرکت‌های آینده‌دار را انتخاب کنند.
همچنین شرکت‌های کارگزاری می‌توانند با راه‌اندازی صندوق‌های راه‌اندازی مشترک به‌ویژه صندوق‌های بزرگ و با سقف سرمایه 50 میلیارد تومانی در جذب بیشتر مردم به این ابزار، موفق‌تر عمل کنند.
ورود بازار به فاز هیجانی
از طرف دیگر یک کارشناس بازار سرمایه رشد کنونی شاخص بورس را منطقی ندانسته و نسبت به هیجانی شدن معاملات بورس هشدار داد.
شروین شهریاری افزود: روند مثبت و ادامه‌داری که شاخص داشته این گمانه را ایجاد کرده که شاخص، منفی نخواهد شد و خوش‌بینی به بازار افزایش یافته است.
این در حالی است که اثرات اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها هنوز بر شرکت‌ها مشخص نشده است. وی خاطرنشان کرد: با ارائه اولین پیش‌بینی شرکت‌ها از بودجه سال 90 و نیز صورت‌های 12 ماهه، بازار به سمت اصلاح حرکت خواهد کرد،؛ چراکه اثرات هدفمندسازی یارانه‌ها در این گزارش‌ها واضح‌تر می‌شود. از نظر شهریاری بازار در حال حاضر در خلأ اطلاعاتی نسبت به آینده شرکت‌ها قرار دارد. وی افزود: با توجه به شرایط اقتصادی در اوایل اسفندماه، بازار می‌تواند به سمت تصویر واقعی از صنایع حرکت کند؛ چراکه عمدتا این پیش‌بینی‌ها باید پایین‌تر از بودجه امسال باشد و با آغاز اصلاح قیمت‌ها، روند رشد بورس متوقف خواهد شد. شهریاری خاطرنشان کرد: در صورتی که اصلاح قیمت‌ها در بازار آغاز شود، تابستان سال 90 برخلاف سنت هر ساله روند بازار می‌تواند کاهشی باشد.