آینده بورس پس از هدفمندی

گروه بورس - مجید اسکندری: دبیرکل اسبق بورس اوراق بهادار در همایش بازار سرمایه در ایران ۱۴۰۴ با ارائه مقاله‌ای با عنوان «تاثیر قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در تحولات بازار سرمایه» به بررسی آثار اجرای هدفمندی یارانه‌ها بر بورس و واکنش شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران در مقابل آن پرداخت. دکتر حسین عبده تبریزی در این زمینه گفت: بحث‌های فراوانی دراین باره مطرح شده که این بحث‌ها به یک نکته مشخص و پارامترهای مستقل اشاره می‌کند، اما این اشاره‌ها پاسخگوی این سوال که چه اتفاقی بر سر بازار سرمایه خواهد آمد، نیست.

وی افزود: اگر شاخص را به عنوان معیار در نظر بگیریم، روند بازار مثبت بوده اما طبیعی است که تنها نگاه به شاخص طی روزهای محدود، نمی‌تواند پاسخگو باشد.

عبده یادآور شد: شاخص تنها ملاک قضاوت نیست، زیرا با وجود شرکت‌های متعدد بورسی، شرکت‌های محدودی شاخص را به حرکت درآورده است و از سوی دیگر افزایش قیمت کالاهای اساسی در بازارهای جهانی نیز در رشد شاخص موثر بوده است.

دبیرکل اسبق بورس سپس گفت: وسعت اصلاح قیمت‌ها برای خانوارها و صنایع، مشمول اقلام متعددی است و برای بررسی ابعاد اجرایی طرح، باید فرآیند تغییر قیمت‌ها و فازبندی زمانی و بازتوزیع درآمدها را ببینیم و تنها، افزایش قیمت‌ها، نشان‌دهنده تاثیر بر بازار نخواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: درباره آزادسازی قیمت‌ها باید پرسید، دولت با چه شدت و ضعفی، این موضوع را اجرا می‌کند؟ تا چه حد مطابق با قانون مجلس و دولت است و کدام کالاها را در برمی‌گیرد؟ همچنین باید دید در چه زمان‌ها و با چه تقدم و تاخری اجرا شده و در بخش‌های مختلف چگونه خواهد بود؟

عبده سپس به آثار اقتصاد کلان طرح یادشده بر وضعیت بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: افزایش تلاطم، اصلاح قیمت‌ها و افزایش تورم مهم‌ترین آثار اجرای این طرح هستند.

وی توضیح داد: افزایش تلاطم بازار در شرایطی اتفاق می‌افتد که همه نگران شوک افزایش ریسک بازار سرمایه هستند، در حالی که هدف دولت، جلوگیری از ایجاد هر گونه شوک در بازار سرمایه است.

عبده درباره اصلاح قیمت‌ها گفت: افزایش شفافیت قیمت‌ها و علامت‌دهی بهتر بازار سرمایه، افزایش نرخ رشد اقتصادی و بالا بردن کارآیی توزیعی بازار سرمایه را در بر خواهد داشت.

وی با ابراز نگرانی از افزایش تورم و تاثیر آن بر بورس گفت:‌ تورم، بی‌اعتمادی ایجاد می‌کند و اثر منفی بر بازار دارد.

عبده سپس به اصلاح نرخ ارز اشاره کرد و گفت: قیمت پول، ارز و حامل‌های انرژی باید اصلاح شود، اما دولت نمی‌تواند از دید سیاسی،‌ همه را به یک باره اصلاح کند، بنابراین تمام تلاش دولت برای تثبیت نرخ ارز و کنترل قیمت‌ها در کل اقتصاد خواهد بود و طبیعی است که با آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی، به سمت تغییر نرخ ارز خواهیم رفت.

عبده درباره آثار طرح بر شرکت‌ها گفت: اجرای این طرح از طریق افزایش هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم (دستمزدها)، هزینه‌های سرمایه در گردش (تغییر ساختار سرمایه و هزینه ریسک تامین مالی) و هزینه‌های سرمایه‌ای تغییر تکنولوژی بر هزینه شرکت‌ها تاثیر خواهد گذاشت. از سوی دیگر با تغییر قیمت فروش، تغییر میزان فروش و دریافت یارانه ۳۰ درصدی، اثر خود را بر درآمد شرکت‌ها نشان خواهد داد.

عبده در پایان تاکید کرد: آثار اجرای طرح بر بازار سرمایه باید در همه زمینه‌ها بررسی شود، اما این مطالعات در حال حاضر در اقتصاد ایران وجود ندارد، که باید به سرعت انجام شود.