گارو هوانسیان فر *

گویا عده معدودی معتقد هستند که سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران در آذر ماه سال ۱۳۸۹ مشکل بوده است. من در مورد مشکل یا ساده بودن سوالات آزمون نمی‌خواهم صحبتی کنم. البته عده‌ای با من تماس گرفته‌اند و مقاله‌های مرا باعث مشکل بودن سوالات آزمون می‌دانند. باید بگویم به هیچ وجه فکر نمی‌کنم که مقالات من باعث مشکل شدن آزمون امسال شده باشد (البته مشکل از نظر عده‌ای خاص). ولی در هر حال باز از حرفهای قبلی ام به هیچ وجه بر نمی‌گردم و امید دارم که سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران هر بار از دفعه قبل سخت تر و سوالات تکنیکی و عملی باشند. در مورد سوالات یادشده که هنوز من به دقت بررسی نکرده‌ام، گویا عده‌ای معتقد هستند که تنوع سوالات کم بوده و از یک موضوعی چند سوال مطرح شده بود. در این مورد فقط می‌توانم نظر پیشنهادی خود را بنویسم که طراحان محترم سوالات آزمون، در متنوع بودن سوالات تاکید داشته باشند و در هر موردی تقریبا از کلیه مباحث آن سوال مطرح شود، البته نه سوالات آسان.

و اما موضوع تعداد قبولی‌ها در آزمون. در این مورد هم نمی‌توانم کوچک‌ترین اظهار نظری بکنم، زیرا صلاح مملکت خویش خسروان دانند. ولی موردی است که می‌توانم در رابطه با تعداد قبولی‌ها در امتحانات انجمن‌های حرفه‌ای حسابداری انگلستان بنویسم. انجمن‌های حرفه‌ای حسابداری انگلستان هم گویا نمره حداقل قبولی دارند و طبق اظهار خودشان، هر شخصی که آن نمره حداقل را کسب نکند، نمی‌تواند در امتحانات انجمن‌های حرفه‌ای حسابداری انگلستان قبول شود. ولی به نظر من و به نظر بسیاری از کسانی که در امتحانات آن انجمن‌های حرفه‌ای شرکت کرده‌اند، انجمن‌های یادشده برای هر دوره از آزمون درصد قبولی از قبل مشخص می‌کنند و این درصد با توجه به تقاضای بازار کار برای حسابداران خبره است.

البته این امر بدان معنی نیست که چون بازار نیاز به حسابدار خبره زیاد دارد، درصد قبولی شرکت‌کنندگان در آزمون را بسیار بالا بگیرند. من در زمانی که امتحانات انجمن حسابداران خبره مدیریت انگلستان را می‌گذراندم، همیشه درصد قبولی هر دوره را با دوره‌های قبل مقایسه می‌کردم.

برای من کاملا مشهود بود که این درصد از دوره‌ای به دوره دیگر تغییر چندانی نمی‌کرد و حداکثر یک تا دو درصد بیشتر و گاهی نیز با درصد زیادی کمتر بود. من با این روش کاملا موافق هستم، زیرا در صورتی که بازار کار را با حسابداران خبره (یا رسمی) اشباع کنیم، ارزش کار آنها پایین می‌آید؛ بنابراین همیشه باید تقاضا برای خدمات حسابداران خبره (رسمی) خیلی بیشتر از عرضه حسابداران خبره (رسمی) باشد.

نظر شخصی من برای تعیین درصد قبولی شرکت‌کنندگان در آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران ده درصد (۱۰ درصد) شرکت‌کنندگان است. مزیتی که این روش دارد این است که نخست همه سعی می‌کنند که با آمادگی کامل در آزمون شرکت کنند و دیگر اینکه آزمون اگر سخت هم باشد (که باید باشد)، برای کلیه شرکت‌کنندگان در آزمون، سخت خواهد بود؛ بنابراین کسی نمی‌تواند به سخت بودن سوالات اعتراض کند. از طرفی هم سخت بودن سوالات هیچ معنی ندارد زیرا قرار نیست که در چنین آزمونی سوالات ساده مطرح شود.

مثل اینکه بعضی‌ها برایشان هنوز خوب جا نیفتاده که این آزمون با سایر آزمون‌ها کاملا متفاوت است. یادم است که در مرحله اول امتحانات یکی از انجمن‌های حرفه‌ای حسابداری انگلستان عده‌ای اعتراض کرده بودند که اولا سوالات بسیار مشکل و همچنین اظهار داشته بودند که بعضی از موارد مطرح شده در امتحان از مواردی بوده که در کلاس‌های آمادگی برای امتحان تدریس نشده بود.

آن انجمن حرفه‌ای نیز در پاسخ به این عده چنین نوشته بود: «مثل اینکه شما هنوز تفاوت مدرک حرفه‌ای را با سایر مدارک نمی‌دانید. شما مایلید که یک حسابدار خبره شوید و از مزایای داشتن آن عنوان در طی عمرتان بهره‌مند شوید؛ بنابراین مدرک حرفه‌ای به آسانی به‌دست نمی‌آید. برای به‌دست آوردن آن باید کلیه مباحثی که موضوع هر امتحان است، به صورت کامل فرا گرفته باشید و این انجمن بهترین‌های شما را انتخاب می‌کند.»

به نظر من هر حسابدار رسمی باید در مورد موضوعات حسابداری، حسابرسی، قانون مالیاتها، قانون تجارت و ... تسلط کامل داشته باشد و در مورد جزئیات هر کدام از موضوعات یادشده با قاطعیت و اتکاء به نفس کامل بحث و صحبت کند.

به‌دست آوردن این قاطعیت و اتکاء به نفس، فقط یک راه دارد و آن هم مطالعه دقیق مطالب یادشده و به روز بودن اطلاعات مربوطه است. کلام آخر: «هر که طاووس خواهد، جور هندوستان کشد.» از کیفیت و ارزش عنوان «حسابدار رسمی» نباید تحت هیچ شرایطی کاسته شود، بلکه همیشه باید شاهد بالا رفتن کیفیت آن باشیم.

* حسابدار رسمی - عضو پیوسته انجمن، حسابداران خبره مدیریت انگلستان