سنا - سرپرست مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق گفت:‌ رویکردهای جدید دستورالعمل نحوه انجام معاملات علاوه بر افزایش نقد شوندگی و شفافیت بازار، انجام معاملات در بورس اوراق بهادار را تسهیل خواهد کرد. محمودرضا خواجه‌نصیری افزود:‌ به طور حتم با اجرای دستورالعمل جدید معاملات از ابتدای دی ماه ۸۹،‌‌ رویه‌های اجرایی و عملیاتی معاملات در بورس تهران نظام‌مندتر می‌شود.

وی با بیان اینکه در دستورالعمل جدید، تمامی رویه‌هایی معاملات در بورس تهران مستندسازی شده و رویه‌های جدیدی نیز به آن اضافه شده است، اظهار داشت:‌ به طور مثال در گذشته مراحل انجام معاملات در سه مرحله پیش گشایش، گشایش و حراج پیوسته انجام می‌شد، اما دو مرحله حراج ناپیوسته پایانی و مرحله معاملات پایانی به آن اضافه شده است که البته اجرای آن منوط به موافقت هیات‌مدیره شرکت بورس است.

این مقام مسوول درباره دو مرحله جدید انجام معاملات در بورس تهران افزود:‌ در مرحله حراج ناپیوسته پایانی، کشف قیمت از طریق یک حراج در آخر بازار همانند ابتدای بازار صورت خواهد گرفت و در مرحله معاملات پایانی،‌ خریداران و فروشندگان بعد از آنکه قیمت پایانی به دست آمد می‌توانند با قیمت میانگین روزانه معاملات خود را انجام دهند.

خواجه نصیری تصریح کرد:‌ انواع سفارش‌ها و روش‌های اجرایی آن و تمام روش‌هایی که منجر به توقف و بازگشایی نمادها می‌شود در دستورالعمل جدید به طور کامل تشریح شده است.

وی ادامه داد:‌ همه دلایل توقف و نحوه بازگشایی نمادها به صورت شفاف، به همراه زمان و شرایط توقف تعریف شده است و نحوه توقف ناشی از انتشار اطلاعات با اهمیت با تعریف سود قابل‌اعمال در این دستورالعمل اعلام شده است.سرپرست مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس گفت:‌ در دستورالعمل جدید اگر سود یا زیان قابل‌اعمال شرکت‌ها چه بر اساس آخرین پیش‌بینی ارائه شده و چه بر اساس عملکرد واقعی نسبت به گذشته ۲۰ درصد تغییر داشته باشد، نماد آن شرکت متوقف می‌شود.وی اضافه کرد:‌ در این دستورالعمل بحث مربوط به خرید و فروش دارایی ثابت و سهام مطرح شده است. اگر خرید و فروش سهام و دارایی ثابت، ۲۰ درصد مجموع ارزش دارایی‌های شرکت باشد، این موضوع منجر به توقف نماد آن شرکت می‌شود. خواجه نصیری اظهار داشت: بحث فوق پیش از این به صراحت در ضوابط معاملاتی بورس دیده نشده بود، اما در دستورالعمل جدید به طور دقیق بیان شده است.وی درخصوص تفاوت توقف و تعلیق شرکت‌ها در بورس گفت:‌ نماد شرکت‌ها برای مدت زمانی محدودی متوقف می‌شود، اما شرکت‌ها به علت عدم‌شفافیت اطلاعات، تعلیق پذیرش یا اظهار نظر مردود یا عدم‌اظهار نظر حسابرس تعلیق شده و تا بر طرف نشدن دلایل تعلیق، نماد به حالت تعلیق می‌ماند.سرپرست مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس گفت:‌ در فصل ششم دستورالعمل جدید معاملات،‌ برای نخستین بار زمان بازگشایی،‌ دامنه نوسان شرکت‌ها در زمان بازگشایی و جزییات بازگشایی به روش حراج تشریح شده است.

وی با بیان اینکه مقررات گره معاملاتی تغییرات اساسی کرده است، افزود: شرط قرارگرفتن نماد در گره معاملاتی، انجام معاملات با حجم متوسط روزانه کمتر از ۵ درصد حجم مبنا در ۱۰ روز بوده که در دستورالعمل جدید تعداد روزها به ۵ روز کاهش یافته است تا نمادهای معاملاتی سریع‌تر و راحت‌تر مشمول گره معاملاتی شوند.

خواجه نصیری با اشاره به اینکه دو بند دیگر به فصل ششم این دستورالعمل اضافه شده است، اظهار داشت:‌ اگر شرکتی در ۵ جلسه متوالی در سقف یا کف نوسان قیمت معامله شود، نیز مشمول گره معاملاتی می‌شود.وی خاطرنشان کرد: با اجرای دستورالعمل جدید، برای رفع گره معاملاتی دامنه نوسان قیمت سهم در مرحله گشایش ابتدای صبح، دو برابر خواهد شد تا با شرایط جدید قیمت سهم کشف شود، قیمت جدید نیز مبنای معاملات آن روز قرار خواهد گرفت.سرپرست مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس گفت:‌در این دستورالعمل جهت رفع گره معاملاتی به جای برداشتن حجم مبنا، دامنه نوسان در حراج ابتدای صبح دو برابر می‌شود که این امر باعث تسریع در کشف قیمت اوراق بهادار خواهد شد.

خواجه نصیری با بیان اینکه تغییرات فراوانی در نحوه عرضه‌های عمده ایجاد شده است، افزود: تعریف جدیدی از معامله عمده در این دستورالعمل آمده است،‌ معامله عمده شرکت‌های کوچک‌تر (زیر سه میلیارد سهم)‌ حداقل ۵ درصد کل سهام و شرکت‌های بزرگ‌تر (بالای سه میلیارد سهم) حداقل یک درصد کل سهام خواهد بود.

وی ادامه داد:‌ این در حالی است که پیش از این برای تمام شرکت‌ها،‌ امکان انجام معامله عمده بالای یک درصد سهام وجود داشت.

این مقام مسوول گفت:‌ در دستورالعمل جدید به شرکت بورس این اختیار داده شده است که اگر در اطلاعیه عرضه عمده یک شرکت،‌ شرایط اعلامی مغایر با اصل منصفانه بودن معاملات باشد، این شرکت از انجام این عرضه جلوگیری کند.

خواجه نصیری اظهار داشت:‌ در مقررات جدید عرضه عمده، هر کارگزار خریدار تنها در قالب یک سفارش خرید می‌تواند رقابت کند و دیگر هیچ کارگزاری نمی‌تواند برای دو گروه مشتری در یک معامله عمده رقابت داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: همچنین یکی بودن کارگزار خریدار و فروشنده معامله عمده، مجاز نیست.این مقام مسوول گفت:‌ در مقررات جدید معاملات عمده،‌ اگر ۱۵ دقیقه از آخرین سفارش خرید مشتریان بگذرد، معامله به صورت خودکار در سیستم انجام می‌شود.

سرپرست مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس اظهار داشت: هم‌اکنون اگر سفارشی در ۵ دقیقه پایانی در سیستم ثبت شود، معامله به روز بعد موکول می‌شود، اما در مقررات جدید این مدت به ۱۰ دقیقه افزایش یافته است.وی ادامه داد: اگر کسی قبل از ۱۰ دقیقه پایانی، سفارشی به سیستم ارسال کند و طی این مدت کسی سفارش نگذارد این معامله به صورت خودکار انجام خواهد شد به طوری که عرضه‌کنندگان دیگر امکان انصراف حین معامله را نخواهند داشت.

خواجه نصیری گفت: بر اساس مقررات جدید، فروشنده معامله عمده تنها قبل از آغاز جلسه معاملاتی حق انصراف دارد و پس از انصراف تا دو ماه آینده نمی‌تواند سهام خود را در بورس عرضه کند.

وی افزود:‌ بر اساس دستورالعمل جدید، اگر فروشنده معامله را قطعی نکند علاوه بر تنبیهات انضباطی به پرداخت خسارت محکوم خواهد شد.سرپرست مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس اظهار داشت:‌ خریداران معامله عمده شرایطی، روز کاری بعد از معامله باید اسامی خریداران و تعداد درصد سهام قابل‌تخصیص را به بورس اعلام کنند و اسامی خریداران و درصد قابل‌تخصیص نباید تغییر یابد؛ ‌ اما تغییر درصد سهام قابل‌تخصیص یک گروه با توافق طرفین و موافقت بورس امکان‌پذیر است.خواجه نصیری خاطرنشان کرد:‌ در این دستورالعمل ضوابط جدیدی برای معامله و عرضه اولیه اوراق مشارکت در بورس و نحوه انتقال سهام شرکت‌ها به کارکنان در عرضه‌های اولیه و معاملات تدریجی به تفصیل آمده است.وی گفت:‌ در این دستورالعمل به کارگزاران تاکید شده است که ضمن در نظر گرفتن صرفه و صلاح مشتریان در انجام معامله در صورتی که اجرای سفارش مشتریانشان منجر به نقض مقررات می‌شود، باید از اجرای آن خودداری و مراتب را به سازمان و بورس گزارش دهند.سرپرست مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس افزود:‌ در دستورالعمل جدید به شرکت بورس این اختیار داده شده است که اگر انجام یک معامله به صورت مستقیم یا غیر‌مستقیم طی دوره زمانی مشخص منجر به تغییر مالکیت نشده و تنها با هدف شناسایی سود یا زیان انجام شده است، از تایید آن خودداری کند.

وی خاطرنشان کرد:‌ بزودی ابعاد و ویژگی‌های دستورالعمل جدید معاملات بورس اوراق بهادار تهران در نشستی با حضور کارگزاران و فعالان بازار تشریح خواهد شد.