هشدار کارشناسان درخصوص بلاتکلیفی هدفمند کردن یارانه‌ها

فارس - فعالان بازار سرمایه از اجرای کامل قانون هدفمندی یارانه‌ها حمایت می‌کنند، اما بر این باورند بلاتکلیفی در زمان اجرای آن مانع روند طبیعی بازار سهام و جریان نقدینگی می‌شود. بازار سرمایه‌ هر کشوری همواره متاثر از عوامل درون و برون سازمانی متعدد و کوتاه و بلندمدت است. در این میان بورس اوراق بهادار تهران به دلیل برخورداری از ماهیت و ساختار خاص، تفاوت‌هایی با دیگر بورس‌ها دارد.

یکی از تفاوت‌های آشکار، ناشی از تصمیم‌گیری‌های کلان و نبود ثبات تصمیم‌گیری‌ها و وجود ابهامات ریز و درشت است، از نامعلوم ماندن تکلیف معدن انگوران گرفته تا تعرفه صادرات انواع محصولات، نرخ ارز و غیره که هر کدام بر بخشی از شرکت‌های بورسی و اقتصاد اثرگذار است، اما مهم‌ترین و اصلی‌ترین چالش چندماه اخیر همه مردم، اصناف، صنایع و شرکت‌ها و به‌خصوص بورس به عنوان ویترین

اقتصاد کشور، بلاتکلیفی در زمان اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها است.

این قانون که از آن به عنوان بزرگ‌ترین جراحی اقتصاد کشور یاد می‌شود، بخش‌های بزرگی از اقتصاد و اجتماع کشور را در برمی‌گیرد و فعالان بازار سهام نیز از ماه‌ها پیش این موضوع با اهمیت را در تصمیم‌گیری‌ها لحاظ کرده و با تغییر سبد سهام خود به جای خرید سهام شرکت‌های تولیدکننده و انرژی بر به سمت گروه‌های خدماتی، بانکی، یارانه‌ای، ‌تجهیزاتی بیمه‌ای و... حرکت کرده‌اند، اما به دلیل نامعلوم بودن زمان اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، بورس اوراق بهادار دیگر آن نشاط و رونق و رکوردشکنی‌های نیمه اول را از مهرماه به این سو به خود ندیده است، زیرا جزئیات اجرای این قانون و قیمت‌های واقعی بنزین، گاز و برق که در هزینه‌ شرکت‌های تولیدکننده تعیین‌کننده هستند، هنوز مشخص نیست.

در این فضا کارشناسان بازار سهام به آثار هر چند ناگزیر اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها معتقدند و آن را لازم الاجرا می‌دانند، اما درباره آثار این بلاتکلیفی هشدار می‌دهند.

سهم خروج از بورس

در این رابطه یکی از مدیران شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات خاطرنشان کرد: بدترین شرایط همین حالت است که بر بورس حاکم شده است. این وضعیت مانند سم است چرا که اگر سرمایه‌گذار حقوقی و حقیقی اطلاعات واقعی از وقایع کوتاه‌مدت نداشته باشد، اقدام به خروج نقدینگی از بورس می‌کند.

مرتضی علی‌اکبری با بیان اینکه وجود ابهامات همواره به ضرر سهامداران تمام شده، ادامه داد: تقریبا همه سهامداران و شرکت‌ها منتظر روشن شدن تکلیف زمان اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها هستند، اما به دلیل نامعلوم بودن زمان این موضوع و دوگانگی در اجرا یا عدم اجرای قانون، این روزها شاهد افت شاخص و گردش محدود نقدینگی هستیم.

وی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر تاخیر در زمان اجرای این قانون موجب پیدایش شایعات زیادی شده و بازار را تضعیف کرده است. هر چه این تاخیر و ابهام هم بیشتر شود باعث افزایش حاشیه‌ها و ضربه زدن بر بورس می‌شود و حتی سهام شرکت‌های غیر‌متاثر از این قانون را هم تحت‌شعاع قرار می‌دهد.

فضای غیرطبیعی بازار و نوسان شاخص

مدیرعامل سرمایه‌گذاری توسعه ملی ایران هم ادامه بلاتکلیفی در زمان اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها را به ضرر بورس اعلام کرد.

محمدعلی احمد‌زاده اصل با تاکید بر مثبت بودن اجرای این قانون گفت: واقعیت این روزهای بورس این است که همه فعالان و مسوولان بازار سرمایه و مدیران شرکت‌ها منتظر روشن شدن هر چه زودتر قانون هستند، اما ابهام در زمان اجرای آن باعث سپری شدن روزها با فضایی غیر‌طبیعی شده است.

وی افزود: با توجه به در نظر گرفتن بسته‌های حمایتی‌ دولت از صنایع ، در صورت اجرای هر چه زودتر قانون، تکلیف صنایع و شرکت‌های متاثر و غیر‌متاثر حاضر در بورس مشخص می‌شود و سهامداران با دیدگاهی روشن‌تر تصمیم‌گیری خواهند کرد ولی نوسان شاخص بورس در روزهای اخیر نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از بازار متاثر از روشن نبودن زمان اعلام قیمت حامل‌های انرژی است.

به گفته این مدیر، این شرایط موجب سردرگمی شرکت‌های سیمانی و پتروشیمی شده و گرچه واریز یارانه نقدی به حساب بانک‌ها با اقبال سهام تعدادی از بانک‌ها در بورس همراه شد اما به دلیل روشن نشدن جزئیات بسته‌های حمایتی و زمان اجرای قانون، بیشتر سرمایه‌گذاران دچار سردرگمی شده‌اند.

احمدزاده اصل تاکید کرد: همه فعالان بازار و مدیران و کارشناسان اعتقاد به اجرای کامل این قانون دارند اما تاخیر در زمان اجرای آن باعث خروج عده‌ای از بورس و تصمیم‌گیری‌های نامعقول و ورود ناخواسته گروهی به شرکت‌ها و صنایع می‌شود که این وضعیت به نفع اقتصاد و بورس نیست.

اجرای دیرتر قانون به نفع سیمانی‌ها

در همین حال دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان بلاتکلیفی در زمان اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها را بر شرکت‌های سیمانی بدون تاثیر اعلام کرد و تاخیر هر چه بیشتر اجرای آن را به نفع صنعت سیمان دانست.

محمد حسن پورخلیل گفت: ما هم مثل همه مردم ایران منتظریم که این قانون با موفقیت اجرا و پیاده شود، هر چند که مشکلات و چالش‌هایی را در پیش روی صنعت خواهیم داشت اما می‌توانیم با اجرای بهینه‌سازی خطوط تولید و استفاده از تکنولوژی، نیاز مردم در همه استان‌ها را برآورده کنیم.

پورخلیل خاطرنشان کرد: بلاتکلیفی در زمان اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها مشکلی را برای شرکت‌های سیمانی ایجاد نکرده اما واقعیت این است که حاضریم تا ۵ سال هم این شرایط را تحمل کنیم، چون حذف یارانه و هدفمند کردن یارانه‌ها هر چه دیرتر عملیاتی شود به نفع شرکت‌های سیمانی است.

کاهش اطمینان و سردرگمی سهامداران

همچنین یکی از کارشناسان بازار سرمایه گفت: هر چند به طور معمول بازار سهام در نیمه دوم هر سال به طور سنتی قادر به ادامه رونق ۶ ماه اول سال نیست اما در شرایطی که تحریم‌های بین‌المللی بر بورس اثری ندارد، بلاتکلیفی در زمان اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، بازار سهام را متوجه خود کرده است.

اکبر مردانی ادامه داد: این قانون بزرگ‌ترین و در عین حال موثرترین عامل برون سازمانی است که نگاه همه سهامداران به چند و چون پیاده‌سازی آن و اعلام نرخ‌های جدید بنزین، برق و گاز و غیره مانده و تا زمانی که این وضعیت پابرجا باشد نمی‌‌توان امیدی به بازگشت حتی ۱۰ درصد از رونق نیمه اول بازار داشت.

وی خاطرنشان کرد: هر زمانی که شایعه و نشانه‌ای از زمان اجرای این قانون بروز کرده شاهد تغییر رفتار فعالان و ایجاد موج‌های کوتاه‌مدت و بدون پشتوانه شده‌ایم. مهم‌ترین دستاورد تکرار این روند در چند ماه اخیر، کاهش اطمینان به بازار سهام در نتیجه سردرگمی سهامداران است.

وی ادامه داد: در این شرایط حتی سهامداران حرفه‌ای و نوسان‌گیر هم به جز عرضه اولیه سهام شرکت‌های پست‌بانک، بیمه پارسیان و پالایشگاه تبریز نتوانسته‌اند بازدهی حداقلی داشته باشند. از این بدتر از دست دادن همه سود ۶ ماهه اول سال تعدادی از سهامداران در سه ماه اخیر است.

به گفته این کارشناس، هر چند بازار سهام تا پایان شهریور بازدهی بسیار مناسبی برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و تازه کار به همراه داشت و ۷۵ درصد شرکت‌های بورس هم با رشد قیمت و بازدهی مثبت مواجه شدند، اما از اوایل مهر تاکنون به دلیل طولانی شدن ابهام در زمان و ابعاد قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، اکثر سهامداران با ضرر و زیان روبه‌رو شده‌اند و از شاخص کل بورس هم حدود هزار واحد کاسته شده است. مردانی در خاتمه گفت: یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین عوامل در وضعیت بورس و بازار سهام، ترسیم افق سرمایه‌گذاری با توجه به تصمیمات کلان اقتصادی و سیاسی است؛ بنابراین تا وقتی که زمان اجرای دقیق قانون هدفمند کردن یارانه‌ها نامعلوم باشد، باید منتظر افزایش ابرهای تردید بر آسمان بورس باشیم.