گروه بورس - علیرضا باغانی: «لغو ابطال معامله ایران‌خودرو پس از گذشت ۸۰ روز از ابطال». این مهم‌ترین خبری بود که توانست در بازار قرمز دیروز اثرگذار باشد و دست‌کم رنگ سرخ را برای دقایقی از نمادهای خودرویی بازار به ویژه ایران‌خودرو پاک کند. روز گذشته معامله‌گران در بدو معاملات بازار در حالی که جو منفی روزهای گذشته همچنان در تالار شیشه‌ای حکمفرما بود، با خبری مواجه شدند که از ورود رییس‌جمهور به ماجرای ابطال معامله ایران‌خودرو و لغو ابطال حکایت داشت.

خبر مهم بازار دیروز

در روز سه‌شنبه پایگاه اینترنتی بورس ۲۴ خبر از لغو ابطال معامله ایران‌خودرو پس از ۸۰ روز داد. در این خبر آمده بود که محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهور دستور لغو ابطال معامله ۴۱۸ میلیارد تومانی ایران‌خودرو را صادر کرده است.براساس این گزارش، به دنبال پیگیری‌های کنسرسیوم خریدار ایران‌خودرو، رییس‌جمهور روز دوشنبه از شورای‌عالی بورس خواسته که به دلیل تعطیلی دو روزه کشور به دلیل گرما، معامله ایران‌خودرو قطعی اعلام شود؛ چراکه خریداران به دلیل تعطیلات دو روزه کشور موفق به نهایی کردن ترکیب خریداران نشده بودند.در همین حال، خبرنگار دنیای اقتصاد به جزئیات بیشتری در این زمینه دست یافت.براساس خبرهای اولیه ماجرا از آن قرار است که دستور رییس‌جمهور در زمینه لغو ابطال معامله ایران‌خودرو غیررسمی بوده و جنبه توصیه موکد داشته است.در ظاهر رییس‌جمهور پس از بررسی‌های فراوانی که از سوی مشاورانش از جمله سیدمجتبی ‌ثمره‌هاشمی صورت گرفته و درخواست‌های مکرری که از سوی کمیسیون اقتصادی و اصل ۴۴ مجلس دریافت کرده، تصمیم به لغو ابطال معامله گرفته و در توصیه‌ای غیررسمی از شورای‌عالی بورس خواسته تا به ماجرای ابطال معامله ایران‌خودرو پایان دهد.

خبری که قرمزی نمادها را پاک کرد

بر این اساس، روز دوشنبه هم شورای‌عالی بورس مصوبه‌ای می‌گذارند که بر مبنای آن تعطیلات دولت در بورس روز کاری محسوب نمی‌شود. از این روز معامله ایران‌خودرو که به دلیل نهایی نشدن ترکیب خریداران در مهلت ۳۰ روز کاری تعیین شده، قطعی نشده بود نیز با لغو ابطال مواجه شد، حال آن که اساسا ماجرای معامله ایران‌خودرو مربوط به دو ماه و نیم پیش است و مصوبه‌ای که شورای بورس گذرانده مربوط به روز دوشنبه گذشته. با این حال انتشار این خبر در بورس تهران موجب جمع‌آوری تمام عرضه‌های ایران‌خودرو و تشکیل صف خرید ۲/۳ میلیون سهمی برای این نماد در قیمت ۲۲۴ تومان شد. افزون‌بر این، دیگر نمادهای خودرویی وابسته از جمله ایران‌خودرو دیزل نیز صف خرید حدود یک میلیون سهمی را در بازار منفی دیروز تجربه کرد. از سویی دیگر، گسترش سرمایه‌گذاری ایران‌خودرو نیز با تقویت صف خرید خود تا سطح یک میلیون سهم روبه‌رو شد.این جو مثبت، موجب شد تا دیگر نمادهای خودرویی از جمله سایپا، گروه بهمن و رینگ‌سازی مشهد نیز متعادل شده و حتی تقاضاهای خرید پراکنده‌ای را تجربه کنند.یک منبع آگاه در زمینه تصمیم رییس‌جمهور برای جلوگیری از ابطال معامله ایران‌خودرو گفت: پیش از این به رییس‌جمهور گفته شده بود که در معامله ایران‌خودرو ارزان‌فروشی صورت گرفته و سایپا چهار برابر ایران‌خودرو فروخته شده، حال آن که ایران‌خودرو بزرگ‌تر از سایپا است.

فارس در این زمینه گزارش داد که با دستور رییس‌جمهور به شورای‌عالی بورس معامله بلوک ۱۸ درصدی ایران‌خودرو قطعی شد تا سهامداران شرکت‌های خودرویی با خبر خوشی مواجه شوند.بنابراین گزارش، پیگیری‌های کنسرسیوم خریدار بلوک ۱۸ درصدی ایران‌خودرو بعد از هفته‌ها تلاش نتیجه داد و بالاخره با دستور مستقیم رییس‌جمهور به شورای‌عالی بورس این معامله ۴۱۸ میلیارد تومانی قطعی و به این ترتیب غیرقطعی شدن این معامله از سوی بورس لغو شد.

درباره مصوبه جدید شورای بورس...

علی صالح‌آبادی نیز در گفت‌و‌گو با سنا اعلام کرده که شورای‌عالی بورس و اوراق بهادار در جلسه اخیر خود در راستای حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران مصوب کرد که برای همیشه در صورت تعطیلی دولت، روز کاری در بورس محاسبه نخواهد شد.رییس سازمان بورس‌ به ادامه دار بودن بحث قطعیت یا عدم قطعیت معامله بلوکی سهام ایران خودرو اشاره کرد و افزود:‌ در آن معامله حصه نقدی از سوی خریدار واریز شد اما فرم خارج از پایاپای در مهلت قانونی به بورس ارائه نشد تا این معامله قطعیت نیابد.رییس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت:‌ خریداران معامله بلوکی سهام ایران‌خودرو مدعی بودند که به دلیل تعطیلی دو روزه دولت، نتوانسته‌اند اسناد و مدارک لازم را از دستگاه‌های دولتی برای ارائه به بورس آماده کنند.وی اضافه کرد:‌ خریداران خواستار اضافه شدن آن دو روز تعطیلی به روزهای کاری بودند تا بتوانند فرم خارج از پایاپای خود را به بورس تحویل دهند.وی خاطرنشان کرد:‌ شورای‌عالی بورس نیز در جهت حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران مصوب کرد برای همیشه در صورتی که روز تعطیلی دولت وجود داشته باشد، آن روزها جزو‌ روزهای کاری بورس محاسبه نخواهد شد.دبیر شورای‌عالی بورس گفت:‌ مصوبه این شورا کلی بوده و تنها برای معامله شرکت ایران خودرو نیست.وی درباره معامله بلوکی سهام ایران خودرو افزود:‌ اگر خریدار و فروشنده با یکدیگر توافق کنند و فرم خارج از پایاپای را به بورس ارائه دهند، این معامله می‌تواند قطعیت یابد.

بورس منتظر مدارک است

در همین حال، حسن قالیباف اصل اظهار داشت: مصوبه شورای‌عالی بورس در مورد لحاظ نشدن تعطیلی‌های دولت در روزهای کاری بازار سهام ابلاغ شده و از این پس در ماده مکرر ۱۱ دستور‌العمل بورس، روزهایی که از سوی دولت تعطیل اعلام شود در روزهای کاری بورس حساب نخواهند شد.

وی به فارس گفت: با این مصوبه از طریق مدیر عملیات بازار به شرکت‌های کارگزاری خریدار و فروشنده بلوک ۱۸ درصدی اعلام کرده‌ایم، نسبت به ارائه اسناد و مدارک پایاپای به شرکت بورس اقدام کنند تا قطعیت این معامله ۴۱۸ میلیارد تومانی احراز شود.

قالیباف اصل خاطرنشان کرد: خریداران این بلوک وجه ۳۰ درصدی معامله را در حالی به حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز کرده‌اند که به علت عدم محاسبه تعطیلی دو روزه تیر ماه از سوی دولت در روزهای کاری بورس، زمینه قطعی شدن این معامله فراهم نشد، اما با تکیه بر مصوبه شورای‌عالی بورس، خریداران ۱۸ درصد از سهام ایران‌خودرو با ارائه مدارک لازم به شرکت بورس می‌توانند شاهد قطعی شدن این داد و ستد باشند.

به گفته وی، این گروه از طریق مراجع مختلف مانند کمیسیون اصل ۴۴ مجلس و همچنین رییس‌جمهور پیگیر قطعی شدن معامله بلوک ۱۸ درصدی ایران‌خودرو بودند.

خریداران چه می‌گویند؟

مدیرعامل سرمایه‌گذاری بانک صنعت و معدن گفت: با مصوبه اخیر شورای بورس، ‌اسناد لازم برای قطعی شدن معامله بلوک ۱۸ درصدی ایران‌خودرو در اولین فرصت به سازمان خصوصی‌سازی ارائه می‌شود.

حسین زارعی در گفت‌وگو با فارس در رابطه با مصوبه اخیر شورای‌عالی بورس در خصوص لحاظ شدن تعطیلی دو روزه در معامله بلوک ۱۸ درصدی ایران‌خودرو و امکان قطعی شدن این معامله ۴۱۸ میلیارد تومانی اظهار کرد: این اقدام و مساعدت مسوولان جای قدردانی دارد، بر همین اساس، سرمایه‌گذاری بانک صنعت‌ومعدن به عنوان مالک دو درصد از این بلوک ضمانت‌های بانکی را در اولین فرصت به سازمان خصوصی‌سازی می‌دهد تا بعد از امضای قرارداد مربوطه زمینه قطعی شدن این معامله فراهم شود.

وی ادامه داد: سهم این شرکت از وجه نقد ۳۰ درصدی معامله ۱۴ میلیارد تومان بود که در همان موعد مقرر به حساب سپرده‌گذاری مرکزی واریز شده بود؛ بنابراین با امضای قرارداد و ارائه اسناد پایاپای به شرکت بورس این معامله قطعی می‌شود. از سوی دیگر، علیرضا عسگری مارانی مدیرعامل سرمایه‌گذاری ملی ایران که متقاضی سه درصد از بلوک ۱۸ درصدی ایران‌خودرو است، از این تصمیم شورای‌عالی بورس تشکر کرد و به فارس گفت: از مساعدت‌های رییس سازمان بورس و همچنین اعضای شورای‌عالی بورس قدردانی می‌کنم؛ چرا که با این مصوبه زمینه رشد سهام شرکت‌های صنعت خودرویی و دیگر صنایع بورسی فراهم می‌شود. از طرف دیگر این تصمیم صحیح و بجا به فعالان بازار سرمایه اطمینان می‌دهد که حمایت از منافع سهامداران مورد توجه مسوولان قرار دارد.

رییس‌جمهور شخصا پیگیر بود

افزون‌بر این، رییس کمیسیون اصل ۴۴ مجلس نیز با اعلام اینکه شخص رییس‌جمهور در جریان معامله ایران‌خودرو بود، از تصمیم اخیر شورای بورس برای قطعی شدن معامله بلوک ۱۸ درصدی ایران‌خودرو استقبال کرد.حمیدرضا فولادگر در رابطه با تصمیم شورای‌عالی بورس و فراهم شدن مقدمات قطعیت معامله ۴۱۸ میلیارد تومانی ایران‌خودرو اظهار کرد: بعد از در جریان قرار گرفتن این موضوع به مسوولان سازمان‌های بورس و خصوصی سازی اعلام کردیم، قطعی کردن این معامله در حیطه اختیاراتشان است، ولی مسوولان این دو سازمان به همراه شرکت بورس تعطیلی دو روزه و اعلامی از سوی دولت را قبول نکردند. وی ادامه داد: به همین علت مساله را علاوه بر اینکه به هیات داوری و دیگر مراجع اعلام کردیم با برگزاری جلسه‌ای به شخص رییس‌جمهور هم گفتیم و ایشان هم خواهان روشن شدن معامله ایران‌خودرو شدند تا اینکه شورای‌عالی بورس تصویب کرد آن دو روز تعطیلی دولت هم در ۳۰ روز‌کاری برای پرداخت وجه نقد و ارائه اسناد پایاپای لحاظ شود. فولادگر گفت: با این اوصاف قطعی شدن معامله بلوک ۱۸ درصدی ایران‌خودرو قدمی در اجرای اصل ۴۴ و خصوصی سازی بنگاه‌های خودرویی است و ما به عنوان اعضای کمیسیون اصل ۴۴ مجلس از این تصمیم رییس‌جمهور و شورای‌عالی بورس استقبال می‌کنیم.

خریداران بلوک ۱۸‌ درصدی ایران‌خودرو یک هفته قبل از پایان مهلت قانونی یعنی ۲۰ مرداد ماه سال‌جاری بخش نقدی معامله را به کارگزار خریدار پرداخت کرده‌ بودند تا به این ترتیب یکی از پرحاشیه‌ترین واگذاری‌های دولتی، بدون حرف و حدیثی خاص پایان یابد، آن هم در شرایطی که کمی آن طرف‌تر، خریداران بلوک ۱۸‌ درصدی خواهرخوانده ایران‌خودرو یعنی سایپا، تغییر شرایط معامله را به صورت جدی دنبال می‌کردند. بنابراین گزارش، کنسرسیوم خریدار ایران‌خودرو براساس ترکیب اولیه ۶ عضو اصلی داشت و بر اساس توافق صورت گرفته قرار بود ۶‌ درصد از ۱۸‌ درصد بلوک، پس از قطعیت معامله به شرکت تعاونی خاص کارکنان ایران‌خودرو منتقل شود.

از طرفی دیگر، سرمایه‌گذاری ملی هم سه درصد از این بلوک را در اختیار می‌گرفت و گروه قطعه‌سازی کروز و عظام هم هر یک ۵/۳‌ درصد از این بلوک ۱۸‌ درصدی را مالک می‌شدند.بر اساس این ترکیب، دو درصد باقیمانده این بلوک نیز به شرکت ترنیان سهم وابسته به تعاونی اعتبار ایران‌خودرو و انجمن قطعه‌سازان تعلق می‌گرفت که قرار بود هر یک، سهم یک‌ درصدی در این بلوک داشته باشند. همچنین قرار بود این بلوک پس از قطعی شدن به کد شرکت سپهر ایرانیان که تمام اعضای کنسرسیوم خریدار در آن سهام دارند، منتقل شود و از طریق این شرکت، سهام در پرتفوی حقوقی‌های خریدار جای ‌گیرد.