تردیدها و افزایش دامنه نوسان قیمت‌ها در بازار سهام

شروین شهریاری - بورس تهران در این هفته شاهد فضایی پرنوسان بود که طی آن شاخص کل موفق شد در نهایت به مدار رشد بازگردد و افزایش ۸/۱ درصدی را در مقیاس هفتگی تجربه کند. پس از ریزش ۵ درصدی سنگین شاخص در هفته گذشته، معامله‌گران هفته جاری را با تعادل و رشد نسبی قیمت‌ها آغاز کردند که البته جو مزبور به تدریج رو به ضعف نهاد و با غلبه فروشندگان، شاخص مجددا در دور روز پایانی هفته در مدار نزولی قرار گرفت.

مطالعه رفتار بازار سرمایه از ابتدای مهر ماه نشان می‌دهد که در شرایط کنونی دامنه تغییرات کوتاه‌مدت قیمت سهام نسبت به گذشته به نحو معناداری بیشتر شده است که علت این مساله را باید در تردید‌های سرمایه‌گذاران جست‌وجو کرد. به این ترتیب چشم‌انداز مبهم عوامل موثر بر سودآوری شرکت‌ها اکنون پس از کسب بازده ۱۴۰ درصدی طی ۱۸ ماه اخیر بر احتیاط سرمایه‌گذاران افزوده است و همین مساله منجر به کاهش توان شکست سطوح مقاومتی در اکثر سهام شاخص بازار شده است.

به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران بورس تهران نیز همچون سایر دست‌اندرکاران اقتصادی کشور به تحولات ماه آینده چشم دوخته‌اند تا با مشخص شدن جزئیات مهم‌ترین تحول اقتصادی کشور یعنی هدفمندسازی یارانه‌ها، فعالیت خود را بر مبنای داده‌های اقتصادی جدید در مسیر منطقی هدایت کنند.

تمرکز نوسانات بر سهام شاخص بازار

عمده نوسانات قیمت در هفته مورد گزارش برسهام شرکت‌های بزرگ و پرگردش بازار متمرکز بود. سهام مخابرات ایران بار دیگر در هفته جاری سطح ۲۴۰۰ ریالی را آزمود که نتوانست از آن عبور کرده و به محدوده ۲۳۰۰ ریال بازگشت. سهام شرکت‌های فولاد مبارکه، حفاری شمال، بانک پارسیان و بانک کارآفرین نیز عمدتا این هفته را با نوسانات پردامنه به پایان بردند هر چند همگی آنها در روز چهارشنبه تحت‌تاثیر عرضه‌ها قرار داشتند. سهام گروه ساختمان، اما به طور کلی قدرت افزایشی اخیر خود را از دست داده است و در مدار منفی قرار گرفته است. دو سهم شاخص این گروه یعنی سرمایه‌گذاری ساختمان و نوسازی تهران در این هفته افت حدود ۱۰ درصدی قیمت را تجربه کردند. صنعت خودرو عملکرد بهتری داشت و شاخص این صنعت ۷ درصد در این هفته رشد کرد. در این گروه شرکت سایپا در حالی راهی مجمع فوق‌العاده به منظور انتخاب اعضای هیات‌مدیره جدید شده است که در معاملات سهام ایران خودرو کماکان ردپای خریدهای عمده به مقاصد مدیریتی جلب توجه می‌کند.

آغاز انتشار گزارش‌های شش ماهه

در هفته جاری ارسال گزارش‌های شش ماهه شرکت‌های بورسی با تعدد بیشتری همراه بود. در مهم‌ترین اطلاعیه‌ها، ملی صنایع مس تعدیل مثبت ۳۷ درصدی تا سطح ۱۶۶۷ ریال به ازای هر سهم را به بازار اعلام کرد. مطالعه اجمالی بودجه شرکت نشان می‌دهد که «فملی» درآمد فروش برای شش ماهه دوم سال ۸۹ را بر اساس قیمت کاتد ۷۲۰۰ دلاری به بازار اعلام کرده است و به این ترتیب امکان یک تعدیل مثبت بیش از ۱۰ درصدی دیگر را در صورت ثبات قیمت کنونی شمش مس در محدوده بالاتر از ۸۰۰۰ دلار برای خود محفوظ داشته است. در گروه سنگ آهن، «کچاد» گزارش شش ماهه خود را با پوشش ۶۹درصدی به بازار اعلام کرد.

چادرملو در صورت حفظ قیمت محصولات در محدوده کنونی از احتمال رشد درآمد هر سهم از ۴۳۹ ریال فعلی تا محدوده ۶۰۰ ریال برخوردار است. بانک‌های خصوصی عمدتا گزارش‌های عادی را به بازار اعلام کردند. بانک سینا به لطف دریافت سود سهام مخابرات موفق به پوشش ۷۵ درصدی بودجه شد، اما در بخش عملیات بانکی ۵۷ درصد از پیش بینی‌ها را در شش ماهه محقق کرده است. بانک پارسیان نیز در عملکرد شش ماهه موفق به تحقق ۴۶ درصدی سود خالص شده است. در تحولی دیگر، بانک کارآفرین گزارش عملکرد شش ماهه را با پوشش نسبتا ضعیف ۴۱ درصدی به بازار اعلام کرد. به نظر می‌رسد انتظار اولیه بازار مبنی بر رشد چشمگیر عملکرد بانک‌ها در سال‌جاری عملا در شش ماهه نخست محقق نشده است. فعالان بازار سهام در انتظار بقیه گزارش‌های شش ماهه شرکت‌ها هستند که احتمالا ظرف چند روز آینده منتشر خواهد شد. مفاد گزارش‌های شش ماهه در گروه‌های مخابرات، فولاد، پیمانکاران، تولید‌کنندگان روی و بانک‌های تازه خصوصی شده تاثیر مهمی در تعیین جهت بازار در کوتاه مدت خواهد داشت.

نخستین انقباض‌ها از سوی چین

یکی از مهم‌ترین تحولات مربوط به اقتصاد جهانی در این هفته مربوط به افزایش ۲۵/۰ درصدی نرخ سود سپرده‌ها و نرخ پایه استقراض در کشور چین بود. این اقدام برای اولین بار پس از سه سال ثبات نرخ بهره از سوی بانک مرکزی چین اتخاذ شده است. نگرانی از تورم به ویژه در بخش مسکن و کالاها مهم‌ترین دلیل اقدام سیاستگذاران چینی در راستای افزایش نرخ بهره بوده است.

البته این افزایش ۲۵/۰ درصدی با توجه به کمتر بودن نرخ بازده سپرده‌ها (۵/۲ درصد) از تورم (۳ درصد) اقدام معناداری در جهت کنترل تورم از سوی کارشناسان به شمار نمی رود. در هر حال توجه به این مساله از آن جهت حائز اهمیت است که در حال حاضر نخستین سیگنال از سوی یکی از ابرقدرت‌های اقتصادی در جهت انقباض پولی صورت گرفته است. اکنون نگاه‌ها به سمت فدرال رزرو آمریکا و جلسه هفته نخست نوامبر این نهاد نظارتی متوجه است. گمانه‌زنی‌های کارشناسان از احتمال تصویب بسته دوم تسهیل پولی از سوی بانک مرکزی آمریکا و حرکت به سوی انبساط مالی بیشتر حکایت دارد؛ اقدامی که در صورت انجام، محرکی مهم در جهت تضعیف بیشتر دلار و رشد قیمت کالا خواهد بود.

آخرین خبر‌ها از «تحول»

اخبار متعدد منتشر شده در خصوص طرح هدفمندسازی یارانه‌ها در این هفته حاوی چند نکته کلیدی و مهم بود. نخست اینکه واریز ۸۱ هزار تومان به حساب هر یک از متقاضیان مردمی، عملا پرداخت مبلغی حدود پنج هزار میلیارد تومان (به طور علی الحساب) توسط دولت را در پی خواهد داشت.

هنوز مشخص نیست یارانه واریزی برای چند ماه در نظر گرفته شده است اما در صورت اختصاص داشتن این یارانه به پنج ماه می‌توان شیب کند اصلاح قیمت‌های انرژی و در صورت اختصاص داشتن این مبلغ به دو ماه می‌توان شیب تند اصلاح قیمت‌ها را انتظار داشت.

نکته دوم مربوط به زمانبندی و اقلام مشمول تعدیل یارانه است که بر مبنای اخبار موجود، اصلاح قیمت‌ها از نیمه دوم آبان ماه با تغییر نرخ همزمان بنزین، گازوئیل، نفت سفید، نفت کوره، گاز مایع، گاز طبیعی و برق کلید خواهد خورد. به این ترتیب احتمالا صحنه اطلاع‌رسانی اقتصاد کشور در دو هفته آینده نیز شاهد انتشار انبوه جزئیات مربوط به هدفمندسازی یارانه‌ها خواهد بود که این اطلاعات نقش اساسی در تعیین جهت‌گیری‌های کلان و خرد اقتصاد ایران و به تبع آن فعالان بورس تهران خواهد داشت.