مجمع فوق‌العاده شرکت بورس تهران «سهامی عام» با دستور جلسه افزایش سرمایه و انتخابات هیات‌مدیره امروز برگزار می‌شود.

خبرگزاری فارس در زمینه مجمع فوق‌العاده یادشده چند پیش‌شرط مطرح کرده است که در ادامه می‌خوانید: ۱ - اول اینکه تثبیت جایگاه شرکت بورس در مناسبات بازار سرمایه و برخورداری بازار سهام کشور از جایگاهی ویژه در اقتصاد کشور منجر به حمایت همه‌جانبه دولت و ارکان مختلف نظام شده و بورس و بازار سهام را نقطه عطفی در تاریخ ۴۳ ساله قرار داده است. این تغییر رویکرد آشکار که تا قبل از اجرای اصل ۴۴ خبری از آن نبود موجب شده برخی از گروه‌ها و مدیرانی که در گذشته خصوصا به هنگام شکل‌گیری و تشکیل اولین دوره هیات‌مدیره نگاه خوشبینانه‌ای به بازار سهام نداشتند، این روزها در تکاپوی ورود به هیات‌مدیره بورس باشند و حتی برنامه‌هایی را برای آینده شرکت بورس در ذهن بپرورانند. به طوری که از هفته‌ها پیش بحث حضور مدیران یکی دو بانک به ظاهر خصوصی و بورسی اما در اصل دولتی، مطرح شده و گروه‌هایی در صدد جلب آرای دیگر نهادهای مالی دارای رای هستند. این در حالی است که ساز و کار بورس و پیچیدگی‌های خاص و پر ریسک بودن بازار سهام به افراد و مدیرانی نیاز دارد که از سابقه چندین ساله آشنایی با بازار سهام برخوردار باشند. به طور قطع فعالان بازار سرمایه از حضور مدیران توانمند در تصمیم‌گیری‌های شرکت بورس استقبال بیشتری خواهند کرد تا مدیری هر چند کارآمد بانکی اما غیر آشنا با بورس.

از سوی دیگر درصورت حضور مدیران بانکی در ترکیب هیات‌مدیره نمی توان به استقلال بازار سرمایه و تفکیک رفتاری این بازار از بازار پول امیدی داشت، چرا که بیم این وجود دارد که شاید دوباره و حداقل در حوزه عملیات بازار سرمایه کشور، دخالت‌های مدیران بانکی سال‌های قبل از ۸۴ و تصویب قانون بازار اوراق بهادار در حوزه بازار سرمایه تکرار شود.

با این حال جا دارد گروه‌هایی که در صدد جمع آوری آرا هستند تمهیدی بیاندیشند که هیچ یک از مدیران بانکی در ترکیب هیات‌مدیره شرکت بورس حضور نداشته باشند و به جای آن از مشاوره و ‌نظرات مدیران کارآمد بانک‌ها برای توسعه بازار سرمایه بهره گیرند. ۲-دومین پیش شرط حضور مدیران صاحب نظر، عملگرا و صد البته برخوردار از روحیه همکاری جمعی و نه تصمیم‌گیری‌های فردی در ترکیب هیات‌مدیره شرکت بورس است تا حوزه نظارت شرکت بورس در همان حد و اندازه و مرزهای تعریف شده و قانونی توسعه یافته و استقلال حوزه عملیات از حوزه نظارت نسبت به گذشته افزایش یابد. در این میان هیات‌مدیره شرکت بورس به افرادی جسور، آشنا با بورس‌های جهانی، اشراف به ساز و کارهای پیدا و پنهان در تعاملات خرد و کلان، نه چندان جوان و نه چندان مسن و پیر نیاز دارد.

۳ - نکته دیگر رعایت موضوع با اهمیتی بنام نداشتن تضاد منافع اعضای هیات‌مدیره شرکت بورس است. سازمان بورس و اوراق بهادار هر چند به این موضوع توجه ویژه‌ای دارد، اما واقعیت این است که اکثر مدیران لایق برای کسب کرسی هیات‌مدیره شرکت بورس در گذشته و حال به گروه‌ها و شرکت‌های وابسته بوده و شاید برای عده‌ای معدود قطع این وابستگی سخت باشد. هر چند تاکنون تضاد منافع مشهودی در بین اعضای دو هیات‌مدیره قبلی و کنونی شرکت بورس دیده نشده ولی به دلیل بزرگ‌تر شدن بازار سرمایه و لزوم جلب اعتماد عمومی به بازار سهام جا دارد آن دسته از افرادی در ترکیب سومین هیات‌مدیره شرکت بورس حاضر باشند که یا وابستگی ناچیزی را به همراه خود آورند یا اینکه وابستگی عملی را قطع کرده و از تلاش برای منفعت‌طلبی گروهی دست بکشند.

۴ - موضوع بعدی به شرکت‌های کارگزاری مربوط است . این گروه در حالی طی دو دوره قبلی به دلیل چسبندگی با برخی نهادهای مالی به جای دو نماینده یک نماینده را در هیات‌مدیره شرکت بورس داشتند که این رویه و غیرمتحد بودن شرکت‌های کارگزاری باز هم در این دوره قابل‌مشاهده خواهد بود؛ چراکه اغلب شرکت‌های کارگزاری یا آرا حداکثر ۵/۲ درصدی خود را به نهادهای مالی خواهند داد یا اینکه به دلیل تکرار تشتت آرا و نداشتن اتحاد زمینه فرصت سوزی دیگری را فراهم می‌کنند. این در حالی است که قطعی شدن نامزدی کانون کارگزاران بورس برای حضور در هیات‌مدیره مزید بر علت شده و با توجه به مخالفت‌های برخی از کارگزاران با این اقدام تازه کانون می‌توان شاهد افزایش دامنه شکاف بین کارگزاران بود، اما در صورتی که همه کارگزاران صاحب سهم شرکت بورس در این فرصت اندک بتوانند با حفظ استقلال با یکدیگر متحد شوند و همگی به دو نامزد اصلح از چند کارگزار کاندیدا رای دهند، می‌توان شاهد افزایش قدرت این گروه بود. امری که با توجه به سوابق موجود و تغییر ناگهانی این گروه در رای دادن‌ها بعید به نظر می‌رسد.

۵ - این اختلاف نظر در میان سهامداران حقیقی که کمتر از ۲۰ درصد سهام شرکت بورس را دارند بسیار شدیدتر است و به رغم حضور حدود ۶ هزار سهامدار حقیقی در دو دوره قبلی و این دوره خبری از حضور نماینده سهامداران حقیقی در ترکیب هیات‌مدیره شرکت بورس نخواهد بود.

سهامداران حقیقی هر چند کانونی را از چند سال پیش تشکیل داده‌اند، اما به دلیل عقیم ماندن برنامه‌های این کانون هیچ گاه نتوانستند در چنین مناسبت‌هایی حرفی برای گفتن داشته باشند؛ اما در صورتی که هدف اول متولیان این کانون احقاق حق سهامداران حقیقی باشد می‌توان با تغییر سازوکارها و حتی ترکیب هیات‌مدیره کانون سهامداران و اخذ مجوزهای لازم از سازمان بورس حداقل برای انتخابات دو سال دیگر زمینه حضور حداقل یک نفر از این گروه را که حدود ۲۰ درصد ارزش بازار سهام را در اختیار دارند، فراهم کرد.