گارو هوانسیان فر*

در دو مقاله قبلی در همین رابطه، «شرایط شرکت در آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران» و «سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران» را نوشته بودم. حال در این مقاله می‌خواهم در مورد طراحان سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران بنویسم. همانطور که پیش از این گفتم، این موارد نظرات شخصی اینجانب است و هدف، تنها بالا بردن شان و مقام حسابدار رسمی در مملکتمان است. شاید مسوولان محترم مربوطه در رابطه با آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران نکاتی از این مقالات را در مراحل حسابدار رسمی شدن آزمون‌دهندگان مد نظر قرار دهند.

با توجه به دو مقاله قبلی در همین رابطه، برای طراحان محترم سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران به طور کامل مشخص است که چه کسانی در این آزمون مهم شرکت می‌کنند و چه نوع سوالاتی باید در این آزمون طرح شود تا در شأن و مقام و مرتبت جامعه حسابداران رسمی ایران باشد. با توجه به این دو نکته، طراحان سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران هم باید افرادی باشند که بتوانند سوالاتی را طرح کنند که در مقاله دوم درباره آن به تفصیل صحبت کرده بودم. در اینجا نیز باید کلیه تعارفات را کنار گذاشت و به نام‌ها و نشان‌ها چندان توجه نکرد و مهم‌تر از همه، انحصار طلبی را هم به طور کامل نادیده گرفت. از هر کس که صلاحیت طرح سوالات آزمون را با شرایطی که قبلا نوشته بودم دارد، دعوت به عمل آید، حال چه از دوستان باشد چه از نادوستان. طراحان سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران باید حداقل دارای مشخصات زیر باشند:

۱ - دارای دانش در سطح بسیار بالا در موضوع آزمون

۲ - دارای سابقه کار مفید در موضوع آزمون (البته سابقه کاری که تا حالا هم ادامه داشته باشد)

۳ - قابل اعتماد باشند.

منظور از سابقه کاری مفید و فعال این است که واقعا خود کار عملی انجام داده و تنها دارای مقام و رتبه، ماشین امضا و شرکت‌کننده در جلسات مختلف نباشد. در این رابطه بهتر است (ارجح‌تر است) که این افراد در موضوع آزمون در حال حاضر هم کار فعال داشته باشند و از مسائل و مشکلات روز موضوع آزمون کاملا باخبر باشند. ممکن است که کسی سال‌های قبل مدرکی در سطح بالایی هم اخذ کرده باشد و فلان عنوان را هم داشته باشد، ولی اگر بعد از آن به طور مداوم و فعال در رشته حسابرسی، حسابداری، قانون تجارت، قانون مالیات‌های مستقیم و … کار نکرده باشد و با استانداردها و قوانین و مقررات روز آشنایی کامل و تسلط کافی نداشته باشد، نمی‌تواند سوالاتی را که در مقاله دوم از این سری مقالات نوشته بودم، طرح کند. بنابراین، اگر چنین اشخاصی مسوول طرح سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران باشند، مجبورند یا به جزوات ۳۰ تا ۴۰ سال قبل خود مراجعه کنند، یا از کتب منسوخ شده مربوط به زمان جنگ جهانی دوم یا شاید هم جنگ جهانی اول، سوالاتی را طرح کنند یا اینکه از این و آن خواهش کنند که برای حفظ آبروی خود، چند سوال در اختیار آنان قرار دهند تا آنها هم آن سوالات را به مسوولان محترم برگزاری آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران بدهند! واقعا چه مصیبتی!

بنابراین، طراحان سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران باید کاملا در رشته خود از نظر دانش و معلومات به روز و بهنگام باشند و برای طرح سوالات هم وقت بگذارند. نظر شخصی اینجانب این است که برای هر رشته آزمون باید یک کمیته متشکل از پنج شخص کاملا حرفه‌ای تعیین و به آنها حداقل شش ماه فرصت داده شود که سوالات هر رشته آزمون را طرح کنند و نه ترجمه صرف یا جملات کتب مختلف را به صورت سوالی در آورند. اینجانب بارها در مجلات حرفه‌ای خارج آگهی‌هایی را دیده‌ام که مثلا برای موضوع حسابرسی، از طراحان سوالات دعوت به عمل آمده تا مشخصات کامل خود را برای یکی از انجمن‌های حسابداران خبره انگلستان بفرستند و بدین ترتیب افراد بسیار حرفه‌ای را برای طرح سوالات استخدام می‌کنند.

در سوالات هم باید نوآوری وجود داشته باشد. همانطور که در مقاله قبلی (۲) نوشته بودم، این سوالات باید چند سر و گردن از سوالات سایر آزمون‌ها بالاتر باشد. به عبارتی، بالاترین سطح سوالات در رشته حسابداری و موارد مرتبط در کل کشور.

هر کمیته که متشکل از پنج نفر است، سوالات را طرح و پاسخ آنها را نیز معین و در کمیته مطرح کنند و کلیه اعضای کمیته نیز باید همه سوالات را کاملا با دقت مطالعه و خود، پاسخ آنها را بدهند و با پاسخ‌های ارائه شده توسط طراح مربوطه مقایسه کنند. بنابراین، هر سوال آزمون باید بارها در یک کمیته مطرح شده و مورد بحث قرار گیرد و در نهایت، آن کمیته تشخیص دهد که چه سوالاتی باید در آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران مطرح شود. بدین ترتیب می‌توان اطمینان کامل به دست آورد که سوالات مطرح شده در هر آزمون، عاری از هرگونه اشکال است.

به عبارتی، سوالات را نمی‌توان در یک شب طرح کرد. در ضمن، تعویض اعضای این کمیته‌ها هم به صورت مرتب ضروری است تا سوالات از یکنواختی خارج شود. موضوع دیگر که در رابطه با طراحان سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران حائز اهمیت بسیار است، قابل اعتماد بودن آنها است. این افراد باید کاملا قابل اعتماد باشند تا سوالات آزمون به هیچ‌وجه از کمیته‌های طرح سوالات به بیرون درز نکند. از طرفی هم اسامی این اشخاص باید کاملا محرمانه بماند و هیچ کس اطلاع نداشته باشد که طراحان سوالات آزمون چه کسانی هستند. این موضوع باید حداقل تا زمانی که آن اشخاص در کمیته‌های طرح سوالات انجام وظیفه می‌کنند، برای عموم محرمانه بماند. بعضی مواقع شاهد این موضوع بوده‌ام که اشخاصی برای مطرح کردن نام خود و به دست آوردن سرقفلی، اینجا و آنجا مطرح می‌کنند که طراح سوالات فلان آزمون هستند. در جامعه حسابداران رسمی ایران این موضوع باید اکیدا منع شود و اگر کسی چنین موضوعی را در جایی مطرح کرد، برای همیشه از کمیته‌های طرح سوالات اخراج شود. کلام آخر این است که سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران باید توسط افراد کاملا حرفه‌ای و با معلومات به روز طرح شود. از هر کسی که قادر به طرح سوالات به نوعی که در مقاله قبلی (شماره ۲) نوشته بودم است، دعوت به عمل آید. همیشه این مطلب را به خاطر داشته باشیم که هدف، انتخاب افرادی به عنوان حسابدار رسمی است که صد در صد صلاحیت داشتن این عنوان را داشته باشند و برای رسیدن به این هدف، این افراد باید از سخت‌ترین فیلترها گذشته باشند. البته هدف نهایی، اعتلای حرفه حسابداری و حسابرسی در سطح مملکتمان است. هدف، داشتن یک جامعه حسابداران رسمی کاملا حرفه‌ای است که عموم مردم ایران از هر لحاظ به آن اطمینان و اعتماد داشته باشند. انشاءا….

*حسابدار رسمی - عضو پیوسته انجمن

حسابداران خبره مدیریت انگلستان