غلامحسین دوانی*

دوره خدمت اعضای شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران در شهریورماه سال جاری خاتمه می‌یابد و انتخابات تعیین اعضای شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران در دوم مردادماه انجام خواهد گرفت. روند تحولات جامعه نشان می‌دهد که از هم‌اکنون گروه‌های مختلفی‌درصدد عضویت در شورای عالی و بالطبع اعمال سیاست‌های گروه خود در شورای عالی جامعه خواهند بود. به‌رغم آنکه جامعه حسابداران رسمی ایران نهادی غیرسیاسی و NGO به شمار می‌رود، به نظر نمی‌رسد انتخابات آتی از این موضوع برکنار و غیرسیاسی و گروه‌بندی باشد. از هم‌اکنون نیز به نوعی شاهد تبلیغات انتخاباتی در قالب مصاحبه و مقاله و اظهارنظر به ویژه از طرف کسانی هستیم که طبق عادت فقط در دوره انتخابات قلم به دست می‌شوند!

جامعه حسابداران رسمی ایران به‌رغم همه فراز و فرودها در سه سال گذشته توانست خود را به مثابه «نهاد ناظر امین ملت» در رابطه با پاسخگویی و حسابرسی تثبیت کنند و برخلاف تصور کسانی که به بهانه‌های واهی‌درصدد تضعیف آن بودند خوشبختانه قدرت گرفت و تنومند شد؛ به طوری که در حال حاضر حذف این نهاد قانونی و حرفه‌ای کاری است بسیار دشوار.

بدیهی است تنوع تعامل افکار و اندیشه در شورای عالی جامعه حسابداران رسمی در صورتی که هدف ارتقای حرفه و جامعه حرفه‌ای حسابداری باشد نه تنها ارزنده و مفید، بلکه ضروری است. اما چنانچه عده‌ای بخواهند مضراب «تک‌صدایی» یا «چند صدایی» به قصد تخریب را کوک کنند نه تنها جامعه حرفه‌ای تضعیف خواهد شد، بلکه عده‌ای که از اساس با ذات حسابرسی موافق نیستند کوشش خواهند کرد از این رهگذر چماق سنگین انحصار را بر جامعه بکوبند تا نفس راحتی بکشند.

تجربه عملکرد سه دوره گذشته شورای عالی جامعه حسابداران نشان می‌دهد برای آنکه جامعه حسابداران بتواند به وظایف اساسنامه‌ای، قانونی و حرفه‌ای خود جامه عمل بپوشاند باید افرادی به عضویت شورای عالی درآیند که صاحب فکر و اندیشه، دغدغه حرفه و فارغ از جناح‌بندی و گروه‌گرایی و علاقه‌مندی به پایداری حرفه داشته باشند. بدون شک همه کاندیداها در حرف و شعار چنین خواهند بود، اما عملکرد برخی افراد نشان داده که برای حذف سایرین به هر وسیله‌ای متوسل خواهند شد. توصیه آن است که کوشش کنیم شورایی را انتخاب کنیم که سخنگوی همه افراد تشکیل‌دهنده جامعه حسابداران رسمی (موسسات حسابرسی، شاغلان انفرادی، حسابداران غیرشاغل و شاغلان بخش دولتی) باشند؛ چرا که کلیت جامعه حسابداران و تداوم حرفه‌ای آن به پایداری جزء به جزء آن بستگی دارد. البته این توصیه لزوما بدان معنی نیست که حسابداران رسمی شاغل در موسسات حسابرسی نمی‌توانند منافع شاغلان انفرادی را حفظ کنند؟! چرا که اتفاقا موسسه‌داران و شاغلان در موسسات بیش از بقیه در حمیت حرفه‌ای برجا هستند.صد البته که تایید همگانی باید بر آن باشد که رکن اساسی جامعه حسابداران رسمی یعنی موسسات حسابرسی عضو که تامین مالی جامعه را نیز عملا بر عهده دارند بیشترین تعداد اعضای شورای عالی را به‌خود اختصاص دهند، زیرا در غیر این صورت و با توجه به نقش موسسات حسابرسی عضو جامعه عملا نقض غرض خواهد شد. اجازه ندهیم کسانی که تاکنون در حرفه حسابداری منشا هیچ تحول و کوششی نبوده‌اند به‌خود اجازه دهند که در مورد سرنوشت این «نهاد امین ملت» تصمیم‌سازی کنند. بررسی عملکرد نه سال گذشته نشان‌دهنده آن است که همه مصیبت‌ها و گرفتاری‌ها و وقت‌گذاری را حسابداران رسمی بر عهده گرفته‌اند که در این حرفه شناخته شده‌اند و بنابراین هیچ‌کس به‌اندازه خود حسابداران رسمی نباید نگران آینده جامعه حرفه حسابداری باشد. بنابراین خجالت نکشیم و پس از تایید اسامی کاندیداها توسط مرجع قانونی افراد یا از طریق جلسات عمومی یا جلسات محدود اقدام به تهیه لیست کاندیداها بکنیم و سیاق انتخابات کانون وکلا به مثابه نهاد مشابه جامعه حسابداران رسمی ایران می‌تواند الگوی انتخابات آتی باشد و اجازه ندهیم که تحت عنوان اینکه گویا جامعه حسابداران رسمی نهادی است جدای از همه نهادها موضوع انتخابات لوث شود و در دقیقه (۹۰) یکباره لیست انتخاباتی توسط رقبا ارائه شود.به همه اعضای جامعه حسابداران رسمی توصیه می‌شود از چند پارگی اعضا اجتناب و کوشش کنند یک لیست واحد که اکثریت آن را شرکا یا حسابداران رسمی شاغل در موسسات حسابرسی تشکیل دهند مبنای انتخابات آتی قرار دهند تا از گزند حوادث در امان باشند. فراموش نکنید که از هم‌اکنون عده‌ای خود راسا لیست نانوشته‌ای را اینجا و آنجا تبلیغ می‌کنند و برخی یکشبه نویسنده و پیشکسوت و در لباس راهبر و ناصح و مصصح امتحانات و ضد جوانگرایی شده و بر این باورهستند که ما حسابداران سره را از ناسره تشخیص نمی‌دهیم. در این شرایط همه گروه‌های ذی‌نفع حسابداران رسمی باید به‌خود آیند و اجازه ندهند منافع آتی حرفه لگدمال شود. بدون پیرایه سخن بگوییم که عضویت در شورای عالی جامعه می‌تواند اعتباری را برای افراد فراهم آورد، اما اگر این اعتبار در حد یک تابلو یا عنوان عضویت شورای عالی باشد برای حرفه موثر نخواهد بود، بلکه باید آنانی را انتخاب کنیم که اعتبار آنان به اعتبار حرفه هم بیفزاید و فقط از حرفه اعتبار نگیرند. با این وصف به‌رغم آنکه حقوق شهروندی همه کاندیداها یکسان و باید رعایت شود، اما انتظار می‌رود دوستانی که خود بیشتر از سایرین می‌دانند امکان دستیابی به حداقل رای برای آنان وجود ندارد و به نفع کسانی از جمله حسابداران جوانی که فکر می‌کنند رای بیشتری خواهند داشت کنار روند تا بتوانیم در یک انتخابات سالم و رقابتی، مطلوب‌ترین انتخابات را برای آینده حرفه انجام دهیم.

*حسابدار رسمی