گارو هوانسیان فر*

شرایط شرکت در آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران

در نظر دارم که پیشنهادات خود را در رابطه با مراحل حسابدار رسمی شدن در چند مقاله بنویسم. باید توجه خوانندگان را به این موضوع جلب کنم که مواردی که می‌نویسم تنها جنبه‌ پیشنهادی دارد و ممکن است در مواردی مغایر با شرایط و مقررات موجود برای حسابدار رسمی شدن باشد. شاید مقامات مسوول محترم تصمیم بگیرند که احتمالا در مقررات موجود تغییرات و اصلاحاتی انجام دهند. البته در اینجا نظر مسوولان محترم شرط است و نوشته‌های اینجانب نظرات شخصی و جنبه پیشنهادی دارد و غیر از این هم نمی‌تواند باشد.

در ابتدای امر باید به شرایط ورودی برای شرکت در آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران اشاره کنم. در حال حاضر شرایط نسبتا خوب است، ولی می‌توان انتظار داشت که سخت‌تر شود. هر قدر شرایط شرکت در آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران را سخت‌تر کنیم، نتیجه بهتری در آخر کار که محصول نهایی، یعنی همان حسابدار رسمی است، به‌دست می‌آوریم. شرایط باید کاملا سخت و برای همه یکسان باشد. هیچ‌گونه ملاحظاتی نباید در این رابطه به عمل آید زیرا این مرحله، ابتدای کار است و اگر پایه‌ کار ضعیف باشد، بقیه مراحل نیز بتدریج ضعیف و ضعیف‌تر خواهد‌ شد. هرگونه تخفیف، ملاحظات و ...، فقط و فقط ارزش حسابدار رسمی را پایین می‌آورد و فکر کنم که نظر همه دست‌اندرکاران در این رشته این باشد که عنوان حسابدار رسمی را یک عنوان در سطح بسیار بالایی نگهداریم و برای این منظور باید سخت‌گیری کرد و هرگونه ملاحظات جنبی را از ابتدای امر حذف کنیم. شرایط شرکت در آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران به نظر اینجانب می‌تواند علاوه بر سایر شرایطی که خود مسوولان محترم در نظر‌گرفته اند، به این شرح باشد: ۱- دارا بودن درجه کارشناسی ارشد در رشته حسابداری (فقط و فقط حسابداری زیرا قرار است که افراد یاد شده در آینده حسابدار رسمی شوند و نه...). نکته‌ای که در اینجا باید متذکر شوم این است که هر شخصی با هر مدرک تحصیلی (کارشناسی ارشد و بالاتر) باید در کلیه موضوعات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران شرکت کند. بدین معنی که اگر شخصی دارای مدرک دکترا در حسابداری است، با تمام احترام و ارزشی که برای مدرک او قائل هستم، نباید از هیچ یک از موارد ۴ گانه آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران معاف‌ شود. زیرا این آزمون، یک آزمون کاملا حرفه‌ای است و شرکت در کلیه موارد آزمون آن باید برای همه اجباری باشد. علت این امر را در بخش دوم این مقاله به تفصیل شرح خواهم داد و مسلما تایید خواهید کرد که آزمون یک انجمن حرفه‌ای با آزمون مدارک آکادمیک بسیار فرق دارد و باید هم فرق داشته باشد. این نکته را لطفا همیشه در طی مطالعه این مقاله و مقاله‌های بعدی آن مدنظر داشته باشید که مدرکی که این جامعه به اعضای خود می‌دهد (البته به شرط قبولی در کلیه مفاد آزمون)، یک مدرک حرفه‌ای است. حرفه‌ای به معنای کامل آن، یا به قول فرنگی‌ها، Professional Degree. در این اصطلاح، دنیایی مطلب نهفته است که تشریح آن خارج از حوصله‌ این مقاله است. ۲- دارا بودن حداقل ۶ سال سابقه کار حسابرسی مستقل در یکی از موسسات حسابرسی معتبر عضو جامعه حسابداران رسمی ایران، ۳- ارائه تاییدیه از سه نفر از شرکای موسسات حسابرسی معتبر عضو جامعه حسابداران رسمی ایران مبنی بر اینکه شخص مورد نظر، این صلاحیت را از هر نظر (حرفه‌ای، اخلاقی و...) دارد که بتواند در آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران شرکت کند و در صورت قبول در آزمون یاد شده، عضو جامعه حسابداران رسمی ایران‌ شود. شرایط یاد شده باید برای همه یکسان و هیچ‌گونه استثنایی تحت هیچ شرایطی، برای احدی در نظر‌گرفته نشود، زیرا هدف، ایجاد یک جامعه حسابداران رسمی کاملا حرفه‌ای در مملکت‌مان است که هر عضوی به دارا بودن عنوان حسابدار رسمی افتخار کند. همچون اعضای انجمن‌های حرفه‌ای معتبر دنیا که در همه جای دنیا مورد قبول همه موسسات و شرکت‌ها برای امور حسابرسی، مدیریت مالی و امور مرتبط با مطالب مالی هستند، حسابداران رسمی ایران نیز باید چنین مقام و مرتبه‌ای در سطح جهانی داشته باشند. پس بیایید ابتدای کار را محکم بگیریم و هیچ‌گونه تسهیلاتی برای هیچ کس در نظر نگیریم. اصولا در هر کاری اگر در یک مرحله دقت عمل صورت نگیرد و سهل انگاری شود، نتیجه نهایی کار نمی‌تواند چندان مطلوب باشد. بنابراین، هر شخصی که می‌خواهد از عنوان با ارزش حسابدار رسمی بعد از اسم خود استفاده کند، باید بهای آن را نیز بپردازد. یعنی در ابتدای کار، سه شرط فوق را بدون هیچ‌گونه استثنایی داشته باشد. هیچ‌گونه کوتاهی در ابتدای امر جایز نیست. هر که طاووس خواهد، جور هندوستان کشد. از خوانندگان محترم می‌خواهم که سخت‌گیری‌های پیشنهاد شده‌ اینجانب را درک کنند، زیرا عنوان حسابدار رسمی یک ارزش است. حالا که بعد از سال‌ها این ارزش در کل جامعه‌ ما و به خصوص جامعه‌ حسابداری ما ایجاد شده، باید آن ارزش را نگهداشت و نگذاریم که به هیچ وجه این ارزش لوث شود؛ بنابراین کلیه تعارفات را کنار بگذاریم. بیایید این موضوع را به خاطر داشته باشیم که چرا بعضی از انجمن‌های حرفه‌ای معتبر دنیا در همه جا مورد قبول همه‌ مردم هستند. علت فقط سخت‌گیری‌های آنها در تمام مراحل بوده و روز به روز شرایط آنها سخت‌تر و ارزش معنوی اعضای آنها بیشتر می‌شود. به امید روزی که ما هم به همان درجه و حتی بالاتر برسیم.

*حسابدار رسمی - عضو پیوسته انجمن

حسابداران خبره مدیریت انگلستان