رشد توفانی بازار سهام

شروین شهریاری

بازار سرمایه در هفته معاملاتی که گذشت شاهد یکی از بهترین عملکردها به لحاظ کسب بازده در تاریخچه فعالیت خود بود. رشد ۸/۵‌درصدی شاخص بورس در این هفته تنها با دوره رویایی بازار در سال ۸۲ قابل مقایسه است که در معدود هفته‌های نیمه نخست آن سال شاهد چنین بازدهی‌های استثنایی بود. بدین ترتیب شاخص بورس در حال نزدیک شدن به قله تاریخی خود در ۱۳هزار و ۸۸۰واحد است که البته به جهت تغییر نحوه محاسبه شاخص از آذر ماه ۸۷ و لحاظ کردن سود نقدی در محاسبه آن، قابلیت مقایسه شاخص با دوره‌های قبلی عملا از میان رفته است. در بین عوامل موثر بر وضعیت کلان بازار در حال حاضر بهبود معنادار اقتصاد جهانی و رشد قیمت فلزات و نفت نقش اساسی داشته‌اند. البته اثر عوامل تهدیدکننده نظیر تحریم‌های احتمالی جدید و اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها نیز کماکان باقی مانده است، اما به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران در حال حاضر ترجیح داده‌اند تا در تصمیم‌گیری‌های خود بر ابعاد مثبت متمرکز شوند و این مساله با توجه به اهمیت عوامل بالقوه تهدید‌کننده، ریسک سرمایه‌گذاری در بورس را افزایش داده است.

صف‌های خرید نجومی!

حجم صف‌های خرید از ابتدای سال جدید در سهام شاخص بازار قابل توجه بوده است و رکوردهای چند‌میلیارد‌تومانی این روزها به رویدادی عادی تبدیل شده است. طلایه دار صف‌های خرید در حال حاضر نمادهای فولادی و سنگ‌آهنی هستند. در پی اعلام خبر انعقاد قراردادهای کوتاه مدت فصلی به جای قراردادهای یکساله و شناورسازی نرخ سنگ‌آهن در بازارهای بین‌المللی، انتظارها از رشد قیمتی این محصول افزایش یافته است. قیمت تک محموله این محصول در بازارهای شاخص نیز با رشد بیش از ۱۰۰‌درصدی نسبت به دوران بحران، اکنون سطح ۱۵۰‌دلار در هر تن را درنوردیده است. در حالی که برخی اخبار از احتمال تداوم رشد در بازار فولاد و سنگ‌آهن خبر می‌دهند اما برخی منابع معتبر تحلیلی‌ از فروکش کردن هیجانات پس از نهایی شدن توافقات سنگ‌آهن خبر داده‌اند و تداوم رشد قیمت از سطوح فعلی را به ویژه در دو محصول ورق و سنگ‌آهن بعید ارزیابی کرده‌اند.

در تحولی دیگر، نمادهای خودرویی رشد جالب‌توجهی را به نمایش گذاشتند به نحوی که سایپا و ایران خودرو از ابتدای سال جاری به ترتیب بازده ۲۱ و ۹‌درصدی را ثبت کرده‌اند. پایین بودن نسبت قیمت بر درآمد و نزدیکی به فصل تقسیم سود در مجامع، انگیزه‌های سنتی برای رشد سهام خودرویی در فصل بهار به شمار می‌روند. «خصدرا» دیگر نماد مورد توجه بازار است که مشمول حجم معاملات و صف‌های خرید نجومی شده است. خریداران سهام شرکت مواردی نظیر برنامه‌های مدیریت جدید و نیز گسترش فعالیت‌ها در پارس جنوبی را به عنوان عوامل ارزندگی مطرح می‌کنند. البته در این خصوص باید منتظر تحولات آتی ماند تا مشخص شود تحلیل‌های مزبور تا چه حد تاثیرات خود را در سودآوری واقعی شرکت آشکار خواهد کرد.

سنت‌شکنی «اخابر»

اصلی‌ترین تاثیر‌گذار بر رشد شاخص بورس در سال جاری سهام مخابرات بوده است که افزایش قیمت ۷/۱۵‌درصدی را از ابتدای سال در عملکرد خود ثبت کرده است. بدین ترتیب «اخابر» برای سومین بار در طول حضور کمتر از دوساله خود در بورس مرز قیمتی ۲۰۰۰‌ریال را درنوردیده است اما مشخص نیست این بار موفق به تثبیت خود در این سطوح خواهد شد یا به مانند دو تجربه گذشته مجددا به محدوده کمتر از ۲۰۰‌تومان بازخواهد گشت؟ در تحولات پیرامون این نماد، خبر برگزاری مجمع شرکت در ماه اردیبهشت جالب توجه است. در صورت تحقق این امر مخابرات به عنوان یک شرکت سنت شکن در زمینه زمان برگزاری مجمع سالانه عمل خواهد کرد، زیرا طبق روال موجود، شرکت‌های بزرگ به طور عمده به واسطه حجیم بودن فرآیند حسابداری و حسابرسی، مجامع خود را در آخرین مهلت قانونی (نیمه دوم تیرماه) برگزار می‌کنند.

بازگشت حقوقی‌ها

همزمان با تقویت جو بازار در سال جدید معامله‌گران حقوقی نیز با دستورهای خرید و فروش پرحجم به فعالیت در بازار مشغولند. از جالب‌ترین تحرکات اخیر عرضه بیش از ۵۰‌میلیون سهم «فولاد» در میانه هفته جاری توسط مجموعه صندوق بازنشستگی بود که البته با توجه به شرایط بنیادی سهم به آسانی توسط خریداران جذب شد. سرمایه‌گذاری رنا نیز عرضه‌کننده روزانه سهام سایپا در سقف ۵/۳‌درصدی است. در نماد «البرز»، خریداران حقوقی که سابقا در این نماد فعال بوده‌اند یعنی صندوق عشایر و بانک مسکن مجددا در کسوت خریدار ظاهر شده اند. در نماد «وغدیر» نیز حمایت تدریجی ساتا (سهامدار عمده) قابل مشاهده است هر چند این حمایت‌ها منجر به گذر قیمت از مقاومت ۳۰۰‌تومانی و غلبه بر عرضه‌های قابل توجه در سطح مزبور نشده است. در نماد «وسپه» نیز عرضه سهام توسط سهامدار عمده (زیرمجموعه‌های بانک سپه) و صندوق ب-پ نفت منجر به کنترل روند پرشتاب رشد قیمت شده است.

سه عدد برای یک لایحه!

ارقام ۲۰، ۳۵ و ۴۰‌هزارمیلیارد‌تومان سه رقمی هستند که در بین مباحثات مربوط به هدفمند کردن یارانه‌ها در این روزها به گوش می‌رسند. دولت کماکان بر سناریوی ۴۰‌هزار‌میلیارد‌تومانی اصرار دارد و معتقد است با کمتر از آن اجرای طرح امکان‌پذیر نخواهد بود. از سوی دیگر در مجلس، طیف اقتصاددانان تاثیر‌گذار قوه مقننه بر اجرای قانون فعلی تاکید می‌ورزند و ارقام بیشتر از ۲۰‌هزار‌میلیارد‌تومان را به صلاح اقتصاد کشور ارزیابی نمی‌کنند.‌ گروه دیگری در مجلس موافق اصلاح مصوبه قبلی و افزایش سقف درآمد هدفمند کردن یارانه‌ها تا ۳۵‌هزار‌میلیارد‌تومان هستند که به نظر دولت نزدیک‌تر است.

این در حالی است که با گذشت زمان از سال جاری و عدم اجرای لایحه، عملا شیب افزایش قیمت‌ها برای تامین درآمد هر یک از سناریوها تند‌تر خواهد شد. (به عنوان مثال شیب افزایش قیمت حامل‌های انرژی در سناریوی ۲۰‌هزار‌میلیارد‌تومانی در نیمه دوم سال احتمالا معادل اجرای سناریوی ۴۰‌هزار‌میلیارد‌تومانی در کل سال خواهد بود!) بدین ترتیب به نظر می‌رسد کماکان‌هزار توی هدفمند کردن یارانه‌ها و مباحثات بر سر این مهم‌ترین تحول اقتصادی کشور بین مسوولان ادامه دارد و این در حالی است که روند کنونی بورس تهران نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران عملا ترجیح داده‌اند بررسی آثار کاهنده اجرای این لایحه بر سودآوری شرکت‌ها را بعد از مشخص شدن نتیجه مباحثات فعلی در تصمیمات خود لحاظ کنند!