پایان سال خوش بورس

شروین شهریاری- آخرین هفته کاری بورس تهران در سال ۸۸ با افزایش قیمت سهام توام بود، به نحوی که بازده شاخص بورس در این هفته به ۷/۰‌درصد رسید. بدین ترتیب بازار سرمایه با ثبت رکورد بازده حدود ۵۷‌درصدی، عنوان بهترین عملکرد پس از شش سال را از آن خود کرد تا فعالان بازار را با خاطره‌ای خوش روانه تعطیلات نوروز کند. البته عملکرد بورس تهران در سال ۸۸ با روند دوره‌ای (سیکلی) در بازارهای مالی قابل‌توجیه است؛ به نحوی که پس از یک دوره افت شدید بازار، معمولا دوره رونق پرشتاب نیز در پی می‌آید. نگاهی به آینده و سال ۸۹ نشان می‌دهد که بازار سرمایه و اهالی آن در صورت ثبات متغیرهای کنونی در اقتصاد، دوره‌ای به مراتب پرچالش‌تر جهت کسب سود را پیش رو خواهند داشت و کسب بازده آسان و رشد پرشتاب قیمت سهام - نظیر آنچه در سال ۸۸ بعد از سقوط شدید قیمت‌ها اتفاق افتاد - با چشم‌انداز کنونی اقتصاد، قدری بعید به نظر می‌رسد.

خودنمایی قرمزها

به‌رغم رشد هفتگی شاخص بورس، روند منفی در برخی سهام بازار نیز در هفته جاری به چشم می‌خورد. در این میان، تشکیل صف فروش در نماد «فولاد» در روز سه‌شنبه جالب توجه بود. این نماد با شایعاتی در خصوص اعلام بودجه محافظه‌کارانه برای سال ۸۹ و کاهش پیش‌بینی سودآوری نسبت به سال ۸۸ مواجه است که البته تایید آن منوط به گذر اطلاعات از فیلتر سازمان بورس است. دو شرکت بیمه بورسی نیز حال و هوایی متفاوت از یکدیگر داشتند؛ به نحوی که «البرز» پس از بازگشایی و در ادامه هفته با رشد بیش از ۲۰‌درصدی نسبت به قیمت قبل از مجمع و «آسیا» با افت حدود ۱۰‌درصدی مواجه شد. به نظر می‌رسد این نمادها کماکان تحت تاثیر معاملات مالکان عمده قرار دارند. خودرویی‌ها نیز در ابتدای هفته با شوک کاهش تعرفه واردات روبه‌رو بودند که البته به سرعت به تعادل بازگشتند. سهام این صنعت با توجه به نسبت میانگین قیمت بر درآمد ۳ واحدی از امکان کسب اقبال کوتاه‌مدت در آستانه فصل مجامع برخوردار است. در بین نمادهای مثبت، برخی نمایندگان صنعت ساختمان نظیر سرمایه‌گذاری مسکن و ساختمان حضور داشتند. سهام این صنعت نیز به زعم برخی از فعالان بازار در صورت تحرکات احتمالی در بازار مسکن در سال آینده می‌تواند مورد توجه نسبی قرار گیرد.

روحی در کالبد فرابورس!

عرضه ده‌درصدی سهام لیزینگ ایرانیان در روز دوشنبه هر چند با شتاب زیاد و کمبود اطلاع‌رسانی مناسب صورت پذیرفت؛ اما بار دیگر نگاه فعالان بازار را متوجه بازار نوپای فرابورس کرد. فرابورس در ماه‌های اخیر با کاهش حجم معاملات و تعمیق رکود عملا از مدار توجه سرمایه‌گذاران دور شده بود. در هر حال عرضه لیزینگ ایرانیان در این بازار که با موفقیت و اقبال سرمایه‌گذاران همراه بود، می‌تواند این بازار متولد شده در سال ۸۸ را با چشم‌انداز گسترش و رونق در آینده مواجه کند. «وایران» با این عرضه عنوان بزرگ‌ترین شرکت فرابورس را از آن خود کرد تا با سود خالص ۳۳۲‌ریالی برای سال ۸۸ با نسبت قیمت بر درآمد ۸/۴مرتبه بر تابلو بنشیند. این در حالی است که ۲۵‌درصد از سود شرکت در سال ۸۸ از محل فروش دارایی‌های ثابت تامین شده است. بدین ترتیب می‌توان گفت از لحاظ نسبت قیمت بر درآمد و کیفیت سودآوری این شرکت از مزیت خاصی نسبت به رقبای مشابه بورسی برخوردار نیست. در تحولی دیگر در این نماد در روز چهارشنبه بلوک ۲۰‌درصدی از سهام این شرکت در قیمت ۲۷۲۲‌ریال پس از رقابت سه خریدار معامله شد.

خداحافظی موقت حقوقی‌ها از بازار

تحرکات سرمایه‌گذاران حقوقی در بورس با تعطیلات رسمی کشور ارتباط مستقیمی دارد؛ به نحوی که در آستانه تعطیلات یا در ایام نیمه تعطیل (نظیر هفته دوم نوروز) تحرکات سرمایه‌گذاران حقوقی به واسطه تعطیلی اکثر شرکت‌های سرمایه‌گذاری به حداقل می‌رسد. به سنت چند سال اخیر در بورس، روزهای معاملاتی نوروز معمولا جولانگاه معامله‌گران حقیقی بوده است که سکان بازار را در دست‌گرفته و در غیاب عرضه حقوقی‌ها معمولا نیز جو روبه رشد و پرنشاطی را در بازار رقم می‌زنند. باید منتظر ماند و دید آیا نوروز ۸۹ نیز مشمول این قاعده نانوشته خواهد شد یا خیر؟ در هر حال در هفته جاری نیز در آستانه تعطیلات سال نو نشانه‌هایی از کاهش فعالیت نهادهای حقوقی در بازار قابل رصد بود. در بین تحرکات قابل اشاره، سرمایه‌گذاری امید و معادن و فلزات پس از بازگشایی نماد «کگل» در نقش فروشنده ظاهر شدند که این مساله البته مانع از رشد بیش از سه‌درصدی قیمت به‌رغم تعدیل منفی نشد. در نماد «وغدیر» حضور ساتا به عنوان حامی حقوقی قابل توجه بود و در نماد «فاسمین» نیز خرید سهام توسط زیر مجموعه‌های توسعه معادن روی جالب توجه است.

بودجه‌ای که بسته شد و ابهاماتی که باقی ماند!

در سطح تحولات کلان اقتصادی، بسته شدن پرونده بودجه ۸۹ در مجلس و شورای نگهبان در این هفته قابل توجه بود. تصویب قیمت نفت ۶۵‌دلاری، واریز حداقل ۲۰‌درصد از درآمد نفت و گاز به صندوق توسعه ملی، افزایش حجم بودجه عمرانی از ۲۲ به ۲۸‌میلیارد‌دلار و نیز سقف ۲۰‌هزار‌میلیارد‌تومانی برای هدفمند شدن یارانه‌ها از جمله مهم‌ترین شاخصه‌های بودجه ۸۹ کشور هستند. اما مهم‌ترین ابهامی که کماکان برای کارشناسان و به وی‍ژه فعالان بازار سرمایه باقی مانده است نحوه اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها و شیب افزایش قیمت حامل‌های انرژی برای صنایع در سال آینده است. از سوی دیگر، عدم موضع‌گیری صریح دولت نسبت به مصوبه مجلس نیز بر ابهامات اجرایی طرح در سال آینده افزوده است. بدین ترتیب می‌توان گفت ابهامات مربوط به هدفمند کردن یارانه‌ها که در کل سال ۸۸ بر فضای معاملات بازار سهام سنگینی می‌کرد، کماکان پابرجا است و سرمایه‌گذاران باید تحولات جدید به خصوص جزئیات این سناریوی دنباله دار را در سال آینده پیگیری کنند.