بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری جنوب غرب کشور در ابهام
گروه بورس- علیرضا باغانی: وقتی پا به «پایتخت معنوی دفاع مقدس می‌گذاری»، حس نوستالژیک جوانان خرمشهری که طنین‌انداز این شهر جنگ‌زده است را همچنان درک می‌کنی. حس دلتنگی همراه با خاطرات تلخ یا شیرینی که از اشغال این شهر 6‌هزار هکتاری بر جای مانده است.

سرزمینی که در محل تلاقی رودخانه کارون و اروندرود روزگاری، استراتژیک‌ترین بندر کشور را در دل خود جای داده بود و ویلاهای مسکونی محله کوی آریا آن نیز قبل از وقوع جنگ تحمیلی‌گران‌تر از برخی مناطق تهران از جمله خیابان‌های جردن آن وقت بود، جایی که اکنون خرمشهری‌ها در آن خانه‌هایی معمولی‌‌تر از معمول بر روی ویرانه‌های به جای مانده از جنگ بنا کرده‌اند تا شاید آرزوی یکی از شهدای اشغال
578 روزه شهر خرمشهر و از یاران شهید جهان‌آرا که بر روی دیوار مسجد جامع نوشته بود، «خرم بمانی خرمشهر» محقق شود.
خرمشهری‌ها چشم انتظار قول رییس‌جمهور
اما در سال 86 زمانی که رییس‌‌جمهوری در دومین سفر استانی به شهر یکصدهزار نفری خرمشهر سفر کرد و به جوانان این شهر قول داد تا در آینده مجتمع آهن و فولاد خرمشهر در این شهر بنا شود، روزنه‌های امید در دل جوانان نیازمند اشتغال این شهر ایجاد شد، تا شاید آرزوی رونق اقتصادی شهرشان پس از چندین سال محقق شود. طرحی که قرار شد در 25 کیلومتری شهرستان خرمشهر با ظرفیت اولیه 800هزار تن و ظرفیت نهایی 2میلیون تن احداث شود، پروژه‌ای که چندین سال معطل مانده و همواره مورد بی‌مهری‌هایی قرار‌گرفته بود.
آب هم آمد، اما پول نه
پس از تصویب احداث طرح آهن و فولاد خرمشهر در هیات وزیران در جریان سفر دوم استانی رییس‌جمهور، اجرای طرح مزبور به
نورد و لوله اهواز سپرده شد و این شرکت بورسی زیان‌ده قبل از اختصاص اعتبارات لازم به دلیل آنکه تامین زیرساخت‌های طرح زمان‌بر است، برای تسریع در احداث این پروژه فولادی که آرزوی دیرینه خرمشهری‌ها بود، در زمینی به وسعت ۲۵۰۰هکتار در مجاورت رودخانه کارون و خطوط راه‌آهن سراسری اقدام به سوله‌سازی، آماده‌سازی زمین، تکمیل عملیات آبرسانی از رودخانه کارون و مذاکرات مقدماتی برق‌رسانی و گازرسانی کرد، تا جایی که اکنون پروژه مزبور ۱۵‌درصد پیشرفت فیزیکی داشته، آن هم بدون آنکه دولت اعتباری به آن اختصاص دهد.
پایان فلافل فروشی‌ام آرزوست
ولی تا این لحظه و به‌رغم آنکه زیرساخت‌های لازم طرح آماده شده، اعتبارات تصویب شده به مجتمع آهن و فولاد خرمشهر که شامل ۲۶۰‌میلیارد‌تومان اعتبار‌ریالی و ۱۵۸میلیون‌دلار اعتبار ارزی است، در اختیار طرح قرار نگرفته است. پروژه‌ای که می‌توانست دست کم ۱۷۰۰ خرمشهری را صاحب شغل کند، تا شاید جوانانی که اکنون در حاشیه اروند به فروش غذای لذیذ عربی (فلافل) مشغولند، بتوانند در کارخانه فولاد شهر خود مشغول به کار شوند. افزون بر این، اجرای این طرح مهم فولادی در نقطه مرزی ایران می‌توانست شرکت نورد و لوله اهواز که سال‌ها است، زیان‌ده شده را نیز از ماده ۱۴۱ قانون تجارت خارج کرده و به سوددهی برساند.
چرا خرمشهر در طرح 8 گانه دیده نشد؟
بر اساس بررسی‌های انجام شده این طرح از زمان تامین اعتبار لازم ظرف ۳۶ ماه به بهره‌برداری کامل خواهد رسید و حتی از توجیه لازم اقتصادی لازم برای انتشار اوراق مشارکت نیز برخوردار است، ولی جزو طرح‌های ۸گانه فولاد که در مناطق محروم کشور در حال احداث است، هم قرار نگرفت.دلیل سپردن اجرای طرح فولاد خرمشهر به نورد و لوله هم این بود که این کارخانه در زمان جنگ بمباران شده و هیچ‌گاه نیز به ظرفیت اسمی خود نرسیده بود و در مجموع کارخانه‌ای زیان‌ده بود، از این رو باید کارخانه واحدی به صورت مستقل برای تولید شمش داشته باشد.
با مطالعه‌ای که با همکاری شرکت‌های خارجی انجام شد، در نهایت زیر نظر شرکت ملی فولاد ایران تصمیم به اجرای پروژه فولاد خرمشهر‌گرفته شد.
بنابراین تصمیم به ایجاد کارخانه تولید اسلب (شمش) ‌گرفته شد و به منظور اجرای این پروژه قرار شد از تکنولوژی جدیدی استفاده شود که در آن شمش به طور مستقیم به ورق تبدیل می‌شود و قرار شد با ساخت یک کوره جدید بخشی از تولید آن به صورت شمش به کارخانه نورد و لوله اهواز ارسال شود. اما در نهایت پروژه فولاد خرمشهر که بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری تاریخ جنوب غربی ایران محسوب می‌شود، به‌رغم مصوباتی که از دولت دارد، همچنان بلاتکلیف است.
نظر «اکبریه» در مورد نورد و لوله
معاون مالی و اقتصادی ایمیدرو در آخرین اظهارنظرهای خود در مورد طرح توسعه فولاد خرمشهر گفته است: شرکت نورد و لوله اهواز زیرساخت‌های این پروژه را به صورت مناسبی آماده کرد، اما از آن جهت که نورد و لوله زیان‌ده است، ترجیح داده شد که این شرکت به فعالیت عادی خود ادامه دهد تا جایی که با فعالیت‌های مناسب انجام شده، در این شرکت، زیان «فاهواز» به ۱۵۰میلیارد‌تومان تقلیل یافته است و حضور این شرکت در پروژه فولاد خرمشهر فعلا منتفی است.
اکبریه افزود: ایمیدرو به قیمت یک‌ریال، 45‌درصد سهام خود در نورد و لوله را به فروش می‌رساند و برای خرید هم استمهال بلندمدت اقساط و بدهی‌های شرکت را به عنوان یک امتیاز می‌تواند تضمین کند، ضمن اینکه فعالیت‌های عملیاتی شرکت، زیان شرکت را رفته رفته کاهش می‌دهد.
وی گفت: در نورد و لوله با اقدامات خوب صورت‌گرفته هم‌اکنون تعداد کارکنان به کمتر از‌هزار نفر رسیده است و این شرکت خوشبختانه ضمن آنکه از تعطیلی نجات پیدا کرده،
مشکل کارگری ندارد.
پای «فخوز» به خرمشهر باز می‌شود، نمی‌شود؟
از سویی دیگر معاون معدنی وزیر صنایع چندی پیش از اقدامات انجام شده در طرح آهن و فولاد خرمشهر بازدید کرد که پس از آن بنا شد فولاد خوزستان نیز در این پروژه فولادی سرمایه‌گذاری کند، با این حال تا این لحظه تنها راهکار خروج نورد و لوله از زیان‌دهی و از همه مهم‌تر عامل مهم تغییر چهره خرمشهر محروم، معطل و بلاتکلیف است.
نورد و لوله اهواز که ۳۵ سال پیش توسط بخش خصوصی بنا شد، توانایی تولید انواع کلاف‌گرم فولادی به ضخامت ۵/۱‌ تا ۸‌میلی‌متر را دارا است و از این جهت دارای تولیدات منحصر به فردی است، تا جایی که به صورت معمول به لحاظ توانایی تولید ورق زیر ضخامت ۳میلی‌متر محصولات خود را پیش‌فروش می‌کند.
نورد و لوله چگونه از تعطیلی فرار کرد؟
نورد و لوله اهواز سال گذشته در پی موافقت وزیر صنایع و معادن با استراتژی فروش کارمزدی و تمرکز بر این سیاست از تعطیلی فرار کرد و ماهانه ۳۵هزار تن اسلب از فولاد خوزستان‌گرفت تا برای مبارکه و بخش خصوصی ورق کارمزدی تولید کند، در حال حاضر هم با دریافت اسلب از فولاد خوزستان ورق تولید می‌کند. ویژگی استراتژی فروش کارمزدی این است که سود و زیان تولید محصول نهایی بر عهده خریدار است و تولیدکننده زیان‌دهی مثل نورد و لوله که خود توانایی تامین مواد اولیه را ندارد، اما از امکانات مناسبی برخوردار است، برای مشتریان دیگر ورق تولید کرده و فقط کارمزد دریافت می‌کند و در مواقعی که قیمت بازار مناسب است به‌صورت غیرکارمزدی فروش دارد، اما بحران اقتصاد جهانی و بدهی سنواتی معوقه به بانک‌ها، اجازه نداد تا طلسم خروج «فاهواز» از زیان شکسته شود. این شرکت با استراتژی مناسب مدیریتی و افزایش تولید در سال جاری توانست در کنار پرداخت بدهی های ۱۴۲‌میلیارد‌ریالی خود به سازمان‌ها و ارگان‌هایی همچون شهرداری، دارایی، تامین اجتماعی و بدهی‌های قبلی پرسنلی با کاهش بدهی انباشته به سطح ۱۵۸میلیارد‌تومان، در دی ماه سال جاری با تولید بالغ بر ۳۵۴هزار تن ورق فولادی از تولید پیش‌بینی شده در بودجه خود عبور کند.
تحقق کل فروش در 10 ماهه
نورد و لوله که در دی ماه ۴۵‌هزار و ۳۲۲تن تولید تناژی داشته، بر اساس بودجه پیش‌بینی شده، تولید معادل ۷۹‌هزار تن را ثبت کرد و نسبت به دی ماه گذشته ۴۸‌‌درصد افزایش تولید داشته است و تا این لحظه ۱۶۳‌درصد از برنامه خود را محقق کرده است که در ظاهر این میزان تولید در یک ماه و عبور تناژی تولید از بودجه پیش‌بینی شده در تاریخ این شرکت سابقه نداشته است که پیش‌بینی شده با توجه به تحقق کامل تولید در بودجه، تولید شرکت تا پایان سال به ۳۸۰ تا ۴۰۰‌هزار تن نیز برسد.
بخوانید سود عملیاتی، بنویسید زیان سنواتی
تولید میانگین ماهانه ۳۰ تا ۳۵‌هزار تن فولاد در نورد و لوله و عبور از برنامه مصوب و کنترل مطلوب فروش و کاهش هزینه‌های تولید مجموعا باعث سود عملیاتی شده،‌ اما به علت بدهی‌های معوقه سنواتی به سیستم بانکی کشور EPS شرکت همچنان منفی خواهد بود، در حالی که این سود ناخالص هفده‌میلیارد‌ریالی می‌توانست بر روی هر سهم شرکت ۱۴۱‌ریال اثرگذار باشد. قیمت هر سهم نورد و لوله اهواز قبل از توقف نماد در خرداد ماه ۵۵۹‌ریال بود و شرکت در آخرین گزارشی که سال گذشته داده بود، به ازای هر سهم ۹۲۷ریال زیان پیش‌ کرده بود. در شرایط کنونی به نظر می‌رسد با توجه به آن که شرکت در عملیات خود سود دارد، از آنجا که اکثر بدهی‌های آن به بانک‌های دولتی است، با بخشودگی جرایم دیرکرد و تقسیط اقساط، شرکت می‌تواند ظرف چند سال آتی از زیان رهایی یابد، ضمن اینکه اجرای طرح فولاد خرمشهر نیز مطمئن‌ترین راه برای به سود نشستن این شرکت ۱۲‌میلیارد‌تومانی محسوب می‌شود.