بازگشت «بورس» به سیستم معاملات قبلی!

عکس: حمید جانی‌پور

گروه بورس- معصومه طاهرخانی: نر‌م‌افزار ۵میلیون دلاری بورس تهران در حالی فردا وارد فاز تازه‌ای از تغییرات می‌شود که کارگزاران بازار اعتراضات گسترده‌ای به این تغییر دارند.

به گزارش خبرنگار ما، شرکت «مدیریت خدمات فناوری بورس» قصد دارد امکان «سبد سفارش یا (Basket order) را از نرم‌افزار جدید معاملاتی بورس تهران به مدت ۳هفته حذف کند تا به گفته مدیرعامل این شرکت «بهینه‌سازی سیستم» انجام شود.

این تصمیم که بدون اطلاع کانون کارگزاران و مشورت با این نهاد و سایر کارگزاران اتخاذ شده، اعتراض کانون و اعضای آن را به دنبال داشته است.

در همین رابطه بر اساس گفته‌های دبیر کانون کارگزاران قرار است نشست مشترکی امروز ساعت ۲ بعدازظهر میان نمایندگان این کانون با نمایندگان شرکت بورس و شرکت مدیریت خدمات فناوری بورس برگزار شود.

کمی هم درباره «سبد سفارش»...

داستان «سبد سفارش» کارگزاران که حذف آن موجبات پدید آمدن مشکلات به خصوص برای کارگزاران فعال می‌شود، به نرم‌افزار قبلی معاملاتی بورس برمی‌گردد، به طوری که محدودیت‌های بورس تهران جدای از محدودیت درصد نوسان روزانه و حجم مبنا، در بخش دستورهای خرید و فروش نیز نمود دیگری دارند، چرا که بر اساس روند معاملاتی بورس تهران، سقف مجاز برای دستور خرید و فروش برای شرکت‌های با سرمایه ۳۰۰میلیارد تومان، ۵۰هزار سهم در هر سفارش و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۳۰۰میلیارد تومان، ۱۰هزار سهم در هر سفارش در نظر گرفته شده است.

معنی مشخص این اعداد هم این است که چنانچه شخصی بخواهد سهام شرکتی با سرمایه ۳۰۰میلیارد تومان را به تعداد یک‌میلیون سهم بخرد باید ۲۰درخواست ۵۰هزار سهمی را وارد سامانه کند.

اینکه چرا محدودیت وارد کردن حجم درخواست تعبیه شده شاید به دادن فرصت برابر به متقاضیان خرید و فروش سهام باز‌گردد.

در سیستم قبلی معاملات بورس تهران، اگر سرمایه‌گذاری قصد داشت دستور خریدی بیش از ارقام تعیین شده وارد سامانه کند، باید با ناظر بازار تماس می‌گرفت و ناظر هم با باز کردن دامنه یا «رنج» (range) اجازه انجام معامله‌های بزرگ را می‌داد.

بعد از نصب و راه‌اندازی سیستم جدید معاملات، «رنج» هم به سیستم جدید آمد ولی ماهیت کارکرد آن تغییراتی پیدا کرد.

در سیستم جدید معاملات، این امکان به کارگزاران داده شده که سبد سفارشی از درخواست‌های خود را آماده کرده و وارد سامانه معاملاتی کنند.

به عبارت دیگر برای وارد کردن دستور خرید یک‌میلیون سهمی، دیگر نیاز به وارد کردن چند سفارش خرید جداگانه نبود، بلکه کارگزاران با تعریف یک سبد سفارش یک‌میلیونی این کار را انجام می‌دادند.

در واقع سیستم جدید معاملات، عملا نقش ناظر بازار را حذف و سبد سفارش را جایگزین کرده است. اما با اتفاقی که قرار است فردا بیفتد، ناظر بازار تا سه هفته آینده باز هم قدرت گذشته را برای اجازه دادن برای انجام معاملات بزرگ به دست می‌آورد.

چرا حذف ۳هفته‌ای؟

اینکه چرا قرار است بدون اعلام قبلی مشخص به یک‌باره تغییری این چنینی در سامانه معاملات انجام شود، چیزی است که در نامه شرکت مدیریت خدمات فناوری بورس اشاره‌های کلی به آن شده است.

اما مدیرعامل شرکت مدیریت خدمات فناوری بورس در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار ما در این مورد گفت: «این اتفاق خیلی عادی است و قرار است سیستم را بهینه کنیم و دوباره به جایگاه اولیه برگردیم.»

«مرتضی خزانه‌داری» در پاسخ به سوال خبرنگار ما که پرسید: هدف از حذف «سبد سفارش» به طور خاص چیست؟ گفت: حذف، موقتی است و هدف از حذف ۳هفته‌ای هم بررسی و آزمایش بیشتر سامانه جدید معاملاتی بورس است و دلیل دیگری ندارد.»

وی در جواب دیگر سوال خبرنگار ما که پرسید: «آیا برای اتخاذ این تصمیم، مشورتی با کانون کارگزاران انجام شده است یا خیر؟ گفت: کاری که قرار است فردا انجام شود، جزو امور همیشگی بخش فنی است و نیازی به هماهنگی نبود چرا که ما می‌خواهیم با کنار گذاشتن این امکان، سیستم را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهیم.»

وی در واکنش به این سوال که «تصمیم جدید شما با اعتراض کارگزاران روبه‌رو شده، چرا که معتقدند روند معاملات روزانه بازار را مختل خواهد کرد»، گفت: فکر نمی‌کنم مشکلی به وجود بیاید و این حذف شدن‌ها خیلی طبیعی است و برای افزایش سرعت و قابلیت سیستم معاملات انجام می‌شود.»

راسا تصمیم به حذف گرفتیم

وی در جواب این سوال که «آیا امکان حذف کامل سبد سفارش در صورت رسیدن به این نتیجه که این امکان در نرم‌افزار ایجاد اشکال می‌کند، وجود دارد یا خیر»؟ گفت: «خیر، ما قرار است سیستم جدید معاملات را ارتقا دهیم و اصلا ما اجازه واردکردن یا حذف هیچ امکانی به سامانه معاملات را نداریم.» خبرنگار ما پرسید: «پس تعریف کردن کارگزار ناظر در سیستم جدید که مشکلات زیادی را هم برای بازار به وجود آورده، جزو چه مواردی لحاظ می‌شود؟ گفت: «خب، این تصمیم مدیران سازمان بود که این امکان در سیستم جدید تعریف شود، ولی برای حذف سبد سفارش ما به عنوان بخش فنی عمل می‌کنیم.»

وی اضافه کرد: «برای اتخاذ و اجرای این تصمیم ما به عنوان بخش فنی راسا تصمیم‌گیری کردیم و سازمان نقشی نداشت، چرا که این تصمیم مربوط به حداقل ۳ تا ۴ ماه پیش است.»

کانون کارگزاران: امروز جلسه داریم

در سوی دیگر ماجرا، دبیر کانون کارگزاران از اتخاذ این تصمیم ابراز بی‌اطلاعی کرد. «حسین خزلی خرازی» در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار ما گفت: روز سه‌شنبه نامه‌ای به دست ما رسید مبنی بر اینکه قرار است سبد سفارش از فردا حذف شود و تا قبل از این ما اطلاعی از این تصمیم نداشتیم.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار ما که پرسید: «نظر کانون در مورد اتخاذ این تصمیم چیست و آیا برنامه خاصی دارید یا خیر؟ گفت: در همین رابطه قرار است امروز ساعت ۲بعدازظهر جلسه‌ای را با نمایندگان شرکت بورس و شرکت مدیریت خدمات فناوری بورس داشته باشیم.

وی ادامه داد: کانون منتقل‌کننده نظرات کارگزاران است و به طور مستقل به موضع‌گیری نمی‌پردازد.

وی در پاسخ به این سوال که «چنانچه تصمیم بر حذف کلی سبد سفارش از سیستم معاملات بورس گرفته شود، موضع کانون چه خواهد بود»؟ گفت: قطعا واکنش نشان خواهیم داد و خود بنده به شخصه مخالف این تصمیم خواهم بود.

وی تصریح کرد: سیستم معاملات بورس امکانات زیادی دارد که متاسفانه در حال حذف یک یک این امکانات هستیم که به صلاح بورس ما نیست.

«کارگروه»

نیمه تعطیل است!

در همین حال یکی از اعضای هیات‌عامل کانون کارگزاران به کارگروهی اشاره می‌کند که برگزار نشدن ۲هفته‌ای جلسات آن موجبات اتخاذ این تصمیم را فراهم کرده است.

«شاهین چراغی» در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: بعد از آنکه سیستم معاملات در یک روز از کار افتاد و کل معاملات بورس تعطیل شد، کارگروهی متشکل از نمایندگان کانون کارگزاران، شرکت بورس و شرکت مدیریت خدمات فن‌آوری بورس برای بررسی مشکلات سامانه جدید تشکیل شد.

وی اضافه کرد: از ۲ هفته پیش تاکنون جلسات این کارگروه به دلیل تامین نشدن نظرات کارگزاران برگزار نشده است.

وی به برنامه افزایش سبد سفارش از ۵۰هزار سهم به ۹۰هزار سهم اشاره کرد و گفت: متاسفانه شرکت بورس کوچک‌ترین توجهی به مصوبات و توافقات این کارگروه نکرد و به جای افزایش سبد سفارش، به یک باره تصمیم گرفته شده که این امکان سه‌هفته از دسترس کارگزاران خارج شود.

برخورد می‌کنیم شدیدا

وی در پاسخ به این سوال که «حذف سه‌هفته‌ای سبد سفارش چه مشکلی در روند کار شما به وجود می‌آورد»؟ گفت: ما معتقدیم اگر قرار است سبد سفارش از سیستم جدید حذف شود پس باید سیستم قبلی معاملات هم برگردد. اگر قرار بر حذف است، اصلا چرا باید سیستم جدید تعریف شود؟ وی تصریح کرد: ما به شدت با این جریان مخالفیم وتا زمانی که افزایش سبد سفارش به ۹۰هزار سهم عملیاتی نشود، ما اعتراض خود را خواهیم داشت.

وی «حذف موقتی» سبد سفارش را تنها یک شعار خواند و گفت: این حذف اصلا قرار نیست موقتی باشد و قرار است دائمی باشد.متاسفانه برای این کار هم نه کانون کارگزاران و نه نماینده‌های کانون کارگزاران در کارگروه در جریان نبودند.

به شورای بورس شکایت می‌کنیم!

وی در پاسخ به این سوال که «چه اقدامی در صورت اجرای این طرح و حذف سبد سفارش انجام خواهید داد»، گفت: ما معتقدیم که شورای بورس نهاد قانونی تصمیم‌گیر بالاتر از سازمان بورس است و اعتراضات خود را به این شورا برای تصمیم‌گیری نهایی می‌فرستیم.

متن نامه «مدیریت فناوری بورس» به «کارگزاران»

به آگاهی می‌رساند در چارچوب تلاش برای بهینه‌سازی سامانه معاملات رایانه‌ای و پیرو هماهنگی انجام شده با سرکار خانم خشنود، اینک برای تجزیه و تحلیل فنی سامانه و نیز کسب اطمینان از چگونگی عملکرد بخش‌های مختلف آن، در نظر است برای مدت سه هفته، امکان استفاده از سبد سفارش از سامانه معاملات حذف شود. بدیهی است که پس از این مدت امکان استفاده از سبد سفارش مجدد در سامانه مهیا خواهد شد. به این منظور از روز دوشنبه ۱۱/۸/۱۳۸۸ تا روز شنبه ۲/۹/۱۳۸۸ استفاده از سبد سفارش در سامانه معاملات ناممکن خواهد بود.