شروین شهریاری- سرمایه‌گذاران بورس تهران این روزها فعالیت خود را در حالی پشت سر می‌گذراند که در تخمین تحولات اقتصادی آینده با برخی ابهامات مواجه هستند.

در این میان، آثار اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها بر وضعیت اقتصادی شرکت‌ها (که احتمالا از اردیبهشت سال آینده عملیاتی خواهد شد) مهم‌ترین دغدغه پیش روی بازار سرمایه است. بر اساس مفاد لایحه، در سال آینده دولت موظف است قیمت حامل‌های انرژی را به نحوی افزایش دهد که از این محل حداقل 10 و حداکثر 20‌هزار‌میلیارد‌تومان منابع جدید حاصل شود.
بر اساس تخمین توکلی - نماینده اقتصاددان مجلس- نتیجه این مصوبه رشد حداقل ۴ و حداکثر ۹/۵ برابری در قیمت حامل‌های انرژی است.
این در حالی است که در همین لایحه 30‌درصد از منابع حاصله برای بهینه سازی مصرف انرژی در واحدهای تولیدی، اصلاح ساختار فناوری واحدهای تولیدی، جبران زیان شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات آب و فاضلاب، برق و گاز طبیعی، بهبود حمل‌و‌نقل عمومی و ... در نظر گرفته شده است. البته در این فهرست پر شمار، بندی تحت عنوان حمایت از واحدهای صنعتی و کشاورزی نیز آورده شده است.
بدین ترتیب فضای کلی مفاد لایحه نشان می‌دهد که افزایش قابل‌توجه هزینه انرژی در واحدهای صنعتی در سال آینده از رویدادهای محتمل است و به نظر می‌رسد سیاست‌های جبرانی مورد نظر تنها بخش کوچکی از افزایش هزینه‌های احتمالی را جبران خواهد کرد. به هر حال آنچه مسلم است در حال حاضر بخش قابل‌توجهی از صنایع حاضر در بورس تهران در معرض ریسک سیستماتیک ناشی از تعدیل یارانه حامل‌های انرژی در سال آینده قرار دارند و به نظر می‌رسد برای ارزیابی دقیق تر در خصوص تاثیرات ریسک مورد اشاره بر سودآوری شرکت‌ها کماکان باید به انتظار انتشار جزییات تکمیلی از نحوه اجرای طرح بمانیم.
خودرویی‌های پیشتاز!
سهام شرکت‌های خودروساز در هفته جاری پس از یک دوره استراحت ناشی از عرضه معامله‌گران کوتاه مدت مجددا در مدار رشد قرار گرفتند. سهام مزبور علی رغم مشکلات کلان حاکم بر این صنعت، به دلیل فاصله نسبت P/E با میانگین بازار و نیز رشد سودآوری برخی شرکت‌های گروه (نظیر گروه بهمن) مورد توجه قرار گرفته است.
از سوی دیگر اقبال بازار به سهام خودروسازان مالک سهام بانک پارسیان نیز به جو موجود دامن زده است. این در حالی است که مطالعه وضعیت بنیادی سهام مزبور (که عمدتا از گروه‌های قطعه ساز و خودرو ساز سنگین هستند) نشان‌دهنده افت وضعیت شرکت‌ها از لحاظ عملیاتی در سال جاری است.
سیمانی‌های قعرنشین
سهام شرکت‌های سیمانی در هفته جاری عمدتا در روند منفی قرار داشتند. مطالعه اولیه نشان می‌دهد که این صنعت از جمله صنایع آسیب‌پذیر در صورت افزایش قیمت انرژی خواهد بود. در این گروه عرضه اولیه سهام شرکت سیمان فارس‌نو در روز گذشته رقم خورد.
«سفانو» از واحدهای تازه ساخت با تکنولوژی جدید است که علاوه بر بهره‌وری مناسب، از امکان صادرات محصولات از طریق بنادر جنوبی برخوردار است.
در تحولی دیگر در سهام این گروه جو نامناسب حاکم بر صنعت در بورس منجر به «تعدیل سوزی» در سیمان کردستان و بهبهان شد به نحوی که این دو شرکت پس از اعلام گزارش‌های شش ماهه مناسب و تعدیل مثبت پیش بینی سود باز هم نتوانستند توجه سرمایه‌گذاران را در بازگشایی نماد به خود جلب کنند.
بازگشت بهران!
پس از کش‌و‌قوس فراوان ناشی از شکایت سازمان حمایت از تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان نزد تعزیرات حکومتی بابت گران فروشی محصولات در چهار سال مالی (81، 82، 84 و 85)، نفت بهران با برگزاری مجمع مجدد اقدام به ابطال افزایش سرمایه و تقسیم 175‌تومان سود به ازای هر سهم کرد. بدین ترتیب می‌توان گفت هر چند هنوز حکم قطعی صادر نشده است اما نفت بهران با در پیش گرفتن سیاست کاهش تقسیم سود از موضع احتیاط با مساله برخورد کرده است.
در خصوص امکان تکرار موارد مشابه در سال‌های مالی آتی نیز در مجمع عنوان شد که با توجه به آزاد سازی قیمت خوراک (لوبکات) شرکت از اواسط سال ۸۶ احتمالا طرح مجدد مساله برای سال‌های مالی بعد از آن موضوعیت نخواهد داشت و بدین ترتیب ریسک سیستماتیک تحمیل هزینه مجدد از این محل تا حدودی کاهش یافته است.
تحرکات حقوقی
در تحولات هفته جاری، در نماد معاملاتی شرکت‌های گروه بانکی برخی سهامداران عمده در حال خرید و اضافه کردن سهام خود هستند. در مورد بانک پارسیان و کارآفرین رقابت خریداران به علت تصاحب سهام مدیریتی پررنگ تر است. در نماد «وسینا»، یکی از شرکت‌های مجموعه بنیاد ( توسعه سینا) اقدام به انتشار آگهی عرضه ۷۵/۱‌درصد از سهام بانک سینا به قیمت پایه ۱۶۰۰ ریال کرده است.
در سهام سنگ‌آهنی، به رغم طرح برخی گمانه‌زنی‌ها در خصوص احتمال کاهش نرخ سنگ‌آهن در سال جاری، برخی سهامداران عمده کماکان در حال خرید هستند. در هفته مورد گزارش، سرمایه‌گذاری مهرگان در نماد «کگل» و سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات در نماد «کچاد» اقدام به افزایش‌درصد مالکیت خود کرده‌اند. در نماد شرکت‌های دارویی وابسته به مجموعه البرز («دسبحا» و «دالبر») نیز افزایش تحرک سهامداران عمده، نقد شوندگی این سهام را نسبت به گذشته به نحو محسوسی افزایش داده است.
دی در فرابورس
پس از عرضه موفقیت آمیز سهام بیمه البرز در بورس تهران و استقبال شگفت انگیز خریداران از سهام این شرکت، روز گذشته بازار فرابورس نیز میزبان یک شرکت بیمه دیگر بود. 5/2‌درصد از سهام بیمه دی در حالی در فرابورس عرضه شد که بنا بر شنیده‌ها به علت محدودیت سهمیه کارگزاران بخشی از سهام عرضه شده روی میز ماند که البته امکان خرید سهام باقیمانده در صورت رفع این مشکل در روز گذشته وجود داشت. در خصوص وضعیت بیمه دی نیز باید توجه داشت که این شرکت از پرتفولیویی متفاوت با بیمه البرز برخوردار است و به جای تمرکز بر بیمه‌نامه‌های متداول (نظیر شخص ثالث)، فعالیت خود را بر بیمه‌های عمر، حریق و ... متمرکز کرده است. از سوی دیگر «ودی» به علت زمان محدود سپری شده از تاسیس خود هنوز شرکتی نوپا در این صنعت محسوب می‌شود که بر خلاف شرکت‌های پرقدمت دولتی، منابع خود جهت سرمایه‌گذاری را گسترش نداده است. این پتانسیل که به طور طبیعی با مرور زمان برای شرکت‌های بیمه فراهم خواهد شد، به عنوان یکی از فرصت‌های بالقوه در تحلیل افق آتی بیمه دی می‌تواند مد نظر قرار گیرد.