واکاوی پرونده اصل44

گروه بورس- مجید اسکندری: «فاز جدید اصل۴۴ با آیین‌نامه‌های جدید»، «انتقادات به خاطر شفاف‌سازی است»، «مشکل سهام عدالت به انحلال کارگزاری حل شد»، «مصوبات هیات واگذاری را کامل اجرا می‌کنیم»، «ایران بهترین کشور برای سرمایه‌گذاری خارجی‌ها است»، «شبه‌دولتی اختراع تازه منتقدان است»، «۲۱درصد بورس در پرتفوی حقیقی‌ها» و ... اینها بخشی از مطالبی است که در دومین همایش بررسی عملکرد اصل۴۴ تشریح شد. در ابتدای این همایش وزیر اقتصاد به آیین‌نامه‌های اصل۴۴ اشاره کرد و گفت: از جمله دغدغه‌ها اجرای اصل۴۴، رویکرد مقررات‌زدایی، ایجاد اطمینان برای فعالان اقتصادی، توانمندسازی بخش غیردولتی و معرفی شیوه‌های دولتی و غیردولتی بوده که تاکنون۳۶ آیین‌نامه در راستای اصل۴۴ تدوین شده و ۳۰ آیین‌نامه آن تصویب و ابلاغ شده است.

وی به اجرای اصل۴۴ قانون اساسی اشاره کرد و اجرای این اصل را تغییر نگاه اداره کشور دانست و افزود: هنوز هم برخی این مساله را نپذیرفته و با اجرای سیاست‌های اصل۴۴ مخالف هستند.

وزیر اقتصاد در ادامه به تشکیل تعداد قابل توجهی از نهادها در راستای اجرای اصل۴۴ از جمله شورای رقابت اشاره کرد و افزود: تشکیل این شورا کار سختی بود، زیرا همواره دراین گونه‌ شوراها یکی از وزرا یا معاونان وی حضور داشتند در حالی که این شورا مستقل است ولی با این حال شوراهایی مانند شورای رقابت تشکیل شد.

خریداران، آیین‌نامه‌دار شدند

وی از آغاز فاز جدید اجرای اصل۴۴ خبرداد و اعلام کرد: آیین‌نامه متقاضیان خرید بنگاه‌ها و تایید اهلیت این افراد تدوین و پیش‌نویس آن تهیه شده است.

وی در ادامه به توانمندکردن بخش غیردولتی و خصوصی از طریق تقویت مالی تاکید کرد و گفت: در گذشته بورس به چند بنگاه سیمان، آهن و فولاد خلاصه می‌شد، ولی در حال حاضر شرکت‌های بانکی، بیمه‌ای و حفاری وارد این بازار شده و باعث شده است که آسیب‌پذیری این بازار کاهش یابد و در مقابل تنوع صنایع در بورس افزایش یابد.

شفاف‌سازی می‌کنیم، انتقاد می‌کنند

وی در ادامه بخش عمد‌ای از انتقادات واگذاری‌ها را ناشی از شفاف‌سازی دانست و افزود: تاکنون نهادهای غیردولتی مانند سازمان تامین اجتماعی در اقتصاد ایران فعال بودند به طوری که ارزش سهام آنها در بورس ۴‌هزار‌میلیارد‌تومان است اما همین که این نهادها در یک مزایده بورسی شرکت می‌کنند تمام توجهات به این موضوع جلب می‌شود در حالی که این پول در اقتصاد کشور در حال گردش بوده و هست.

وی افزود: من از این انتقادها، انتقاد نمی‌کنم بلکه استقبال نیز می‌کنم زیرا فضای انتقادی با مطرح شدن اصل۴۴ در کشور ایجاد شد و هرچه از این پس در مجلس شورای اسلامی تثبیت یا اصلاح شود ما مجری آن بوده و از آن استقبال می‌کنیم.

وی با بیان اینکه ظرفیت‌های قانون اصل۴۴ بسیار بالاست، خاطرنشان کرد: یکی از ظرفیت‌های قانون، بهبود توزیع عادلانه منابع امکانات و ثروت است.

مشکلات سهام عدالت حل شد

وزیر اقتصاد در بخش دیگری از سخنان خود به توزیع سهام عدالت اشاره و عنوان کرد: تاکنون به ۴۱‌میلیون نفر دعوت‌نامه سهام عدالت داده شده و ۳۶‌میلیون و۵۰۰‌هزار نفر نیز در تعاونی‌های سهام عدالت ثبت نام کردند.

وی افزود: انتقادی که به شیوه‌ مدیریت سهام عدالت می‌شود با انحلال کارگزاری سهام عدالت برطرف می‌شود که این فرآیند آغاز شده و مدیریت آن به نهادهای کاملا غیردولتی و تایید شده توسط سازمان بورس واگذار شده است.

وی اظهار کرد: سیاست‌ها و خط مشی‌های اجرای اصل۴۴، شنبه شب در شورای اصل۴۴ و با ۴ فصل محدود کردن امور تصدی‌گری دولت، توسعه و افزایش توانمندی بخش تعاونی و خصوصی، بسترسازی به منظور حضور کارآمد بخش خصوصی و ساماندهی فعالیت‌های اقتصادی دولت و آماده‌سازی بنگاه‌ها تصویب شد.

خوش‌بینی و بدبینی وزیر از واگذاری‌ها!

وزیر امور اقتصادی و دارایی در خصوص تعداد بنگاه‌های واگذار شده اعلام کرد: طی ۴ سال گذشته ۲۲۱بنگاه به ارزش ۱۸‌هزار و ۵۰۰‌میلیارد‌تومان به بخش خصوصی و عمدتا از طریق بورس واگذار شد و چیزی حدود ۷‌هزار و ۵۰۰‌میلیارد‌تومان به صورت رد دیون و سهام عدالت اختصاص داده شد و اگر بخواهم خوش‌بینانه عنوان کنم، در نیمه راه واگذاری هستیم و اگر سخت‌گیرانه نظر بدهیم، یک‌سوم راه را طی کرده‌ایم.

وی در خصوص نحوه واگذاری شرکت‌های دولتی بیان کرد: ما واگذاری‌ها را در چارچوب مصوبات هیات واگذاری یعنی نهاد مسوول واگذاری طبق قانون انجام دادیم، لذا با اطمینان کامل می‌گویم که ما کاملا مصوبات هیات واگذاری‌ را انجام دادیم.

حسینی تصریح کرد:‌ مصوبات هیات، کاملا شفاف و قانون برای ما ملاک عمل است. طبعا هر نهاد قانونی که مساله‌ای را مطرح کند اگر انحراف از قانون باشد ما آن را اصلاح می‌کنیم، اما آنچه که مسلم است ما بر اساس قانون درست عمل کرده‌ایم.

ایران؛ امن‌ترین کشور برای سرمایه‌گذاری

در ادامه این همایش، رییس سازمان خصوصی‌سازی ضمن اشاره به اینکه ایران بهترین جای دنیا برای سرمایه‌گذاری خارجی‌ها است، گفت: در اکثر کشورها، حداکثر ۴۹‌درصد از بنگاه‌های اقتصادی کشور به اتباع خارجی واگذار می‌شود، اما در کشور ما ۱۰۰‌درصد بنگاه‌ها واگذار می‌شود به شرطی که این بنگاه بیشتر از ۲۵‌درصد بازار را در اختیار نداشته باشد.

وی در خصوص امنیت سرمایه‌گذاران خارجی در ایران گفت: با توجه به تضمین‌های دولت برای اصل و سود سرمایه‌گذاران خارجی، ایران بهترین و امن‌ترین کشور جهت سرمایه‌گذاری است.

ضد انحصاریم

زنگنه ادامه داد: در حال حاضر۳۸۰ شرکت در برنامه واگذاری است که کار کارشناسی ۸۴ شرکت در حال انجام بوده و ظرف سه ماه آینده این شرکت‌ها به تدریج عرضه می‌شوند.

وی از تنوع روش‌های خصوصی‌سازی خبر داد و افزود: بعد از واگذاری بیمه‌ها، تنوع روش‌های خصوصی‌سازی را خواهیم داشت و در آینده نزدیک نیز روش پیمان مدیریت و روش اجاره به شرط تملیک را در کشور آزمایش می‌کنیم تا شرکت‌هایی که از طریق واگذاری مشکل دارند از طریق این دو روش که در قانون ذکر شده واگذار شوند.

شبه دولتی‌ اختراع است!

وی تاکید کرد: همه واگذاری‌ها طبق قانون اصل۴۴ صورت گرفته و هیچ واگذاری که خدای ناخواسته با ابهام قانونی مواجه باشد، با اطمینان می‌گویم که درکشور انجام نشده است و شبه دولتی اختراعی است که اخیرا در کشور باب شده و اگر به صندوق‌های بازنشستگی، شبه‌دولتی گفته می‌شود در آمریکا، هلند و سایر کشورهایی که اقتصاد باز دارند نیز این صندوق‌ها وجود دارند.

وی ادامه داد: ۳۷‌درصد سهامداران آمریکا افراد حقیقی هستند که در کشور ما نیز ۳۷ تا ۳۸‌درصد سهامداران افراد حقیقی بوده و شرکت‌ها به این افراد واگذار شده است و واگذاری‌ها عینا بر اساس اصل۴۴ بوده و نهادهای عمومی غیردولتی نیز طبق قانون حق خرید دارند و اگر به صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری شبه‌دولتی گفته می‌شود، این صندوق‌ها در هیچ جای دنیا شبه‌دولتی نیستند.

شرکت‌هایی با ۱۰۰۰صفحه‌ اطلاعات

همچنین رییس سازمان بورس در پانلی که در خصوص اقدامات انجام شده در زمینه واگذاری‌ها برگزار شد، با اشاره به افزایش شفافیت در بازار سرمایه ایران گفت: از سال ۸۵ و پس از ابلاغ سیاست‌های کلی اصل۴۴، وضعیت بازار سرمایه تغییر کرد و به دنبال آن، بورس با همکاری سازمان خصوصی‌سازی، آماده‌سازی شرکت‌ها را برای عرضه آغاز کرد. «علی صالح‌آبادی» افزود: بسیاری از شرکت‌ها در حد توان و مطابق با استانداردها و مقررات، شفاف‌سازی شده به گونه‌ای که برای برخی از شرکت‌ها، یک‌هزار صفحه اطلاعات منتشر شد.

از دولت تعهد گرفتیم

وی ادامه داد: آماده‌سازی شرکت‌های مشمول واگذاری در برخی موارد، روند واگذاری‌ها را با تاخیر مواجه کرد، اما ما همواره سعی کردیم، از شرکت‌هایی شروع کنیم که وضعیت اطلاع‌رسانی خود را شفاف و مطابق استانداردها کرده‌اند و رابطه شفافی با دولت دارند.

صالح‌آبادی سپس گفت: ما سعی کرده‌ایم امیدنامه‌های مفصل و دقیقی منتشر کنیم تا سرمایه‌گذاران با اطمینان وارد میدان شوند. حتی از دولت تعهد گرفتیم که اگر شرکتی اطلاعات افشا‌نشده‌ای داشته باشد که در آینده به زیان منجر شود، دولت باید آن زیان را جبران کند.

حقیقی‌ها آمدند

رییس سازمان بورس با اشاره به افزایش حضور سهامداران حقیقی در بازار سرمایه گفت: در ۶ماهه اخیر میزان خرید حقیقی‌ها ۱۵۰۸میلیارد تومان و حقوقی‌ها ۱۹۸۰میلیارد تومان بوده است. به عبارت دیگر مشارکت حقوقی‌ها در بازار ۵۷درصد و حقیقی‌ها ۴۳درصد بوده است که این نشان‌دهنده پررنگ‌تر شدن حضور سرمایه‌گذاران حقیقی در بازار سرمایه است.

کیک بورس چقدر است؟

صالح‌آبادی در ادامه جلسه درباره مباحث مطرح شده در خصوص مالکیت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس گفت: ارزش بورس ما ۶۴میلیارد دلار است که تا پایان شهریور ماه امسال، به ترتیب ۲/۲۵درصد کل ارزش بورس در اختیار شرکت‌های سرمایه‌‌گذاری، ۹/۱۵درصد در اختیار تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی و صندوق‌های خاص، ۵/۱۶درصد در اختیار دولت و شرکت‌های وابسته به آن، ۹/۴درصد در اختیار بانک‌های دولتی و خصوصی، ۲/۱درصد در اختیار شرکت‌های تعاونی و ۲۱درصد نیز در اختیار اشخاص حقیقی است.

وی یادآور شد: همچنین ۱۶درصد ارزش کل بورس در اختیار شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت است.

دولت یک ریال در بورس خرج نکرد

وی افزود: درسال گذشته که بازارهای مالی دنیا دچار بحران بودند و دولت‌ها با خرید سهام بانک‌ها و شرکت‌ها بازارهای مالی را تقویت می‌کردند، در کشور ما دولت حتی یک ریال برای خرید سهام اختصاص نداد، بلکه بانک ملت نیز به عنوان اولین بانک دولتی عرضه شد و به فروش رسید.